'Kristel gaat vreemd': een handleiding

Ja, ik merk het ook: Kristel gaat vreemd. Dat heeft niets met een haperende motoriek te maken, of met overmoedig gestuntel op naaldhakken. Wel met de XL-buik die ze torst: binnen beleeft haar derde kind de laatste van negen idyllische maanden. Kristel Waterloos is 36, en er waait een bries van succes door haar leven - zeker nu de gewezen regisseur van Annemie Struyf haar eigen programma heeft op VIER.

In ‘Kristel gaat vreemd’ verblijft ze telkens een week in een aparte biotoop – een vrouwengevangenis, een baggerboot, een psychiatrische instelling, een kraakpand, de compound van de Belgische ontmijners in Libanon, een zigeunerkamp – om die wereld en haar bewoners zorgvuldig te tekenen.

In de eerste twee afleveringen, die zich afspeelden in de vrouwengevangenis van Brugge, leverde dat mooie, serene portretten op. Werd op goedkeurend gehum onthaald: de sobere, weinig opdringerige stijl van Waterloos.

Kristel Waterloos «Elke aflevering heeft z’n eigen toon. Op de baggerboot was de sfeer plezant en ontspannen, en dan zie je dat ook aan mij: ik word wat lichter. Maar omgekeerd zal je mij in het zigeunerkamp geen enkele keer zien glimlachen. Het was daar echt niet tof. Je zou dan kunnen denken: ‘Amai, wat een vieze!’ Maar als het écht niet plezant is, kan ik niet doen alsof. Dat zit niet in mijn repertoire (lacht). Gewoon mezelf zijn: dat is de enige manier waarop ik het kan.»

HUMO Je noemt jezelf expliciet ‘geen journalist’. Waarom niet?

Waterloos «Een journalist hoort zich degelijk voor te bereiden. Dat doe ik net niet. Ik ambieer de totale onbevangenheid: ik voer geen voorbereidende gesprekken, en ik probeer zo weinig mogelijk te weten over de plek waar ik terecht zal komen. Had ik op voorhand van de vrouwen in de gevangenis geweten wat ze op hun kerfstok hebben, dan zou ik nooit op dezelfde manier met hen gepraat hebben. In sommige gevallen had ik zelfs níét met hen willen praten.

»Een journalist moet ook altijd een zekere objectiviteit nastreven en consequent de twee kanten van de medaille belichten. In het geval van de zigeuners had ik dan ook met de burgemeester moeten spreken. Maar dat is niet mijn insteek. Wél: me een week onderdompelen in een bijzondere biotoop, en zo een helder beeld krijgen van hoe daar wordt geleefd. Dat heeft niets te maken met een gebrek aan kritische zin.

»De aflevering waarin ik in een mobilhome net buiten dat zigeunerkamp kampeer – want erin mocht niet – zit zelfs vol conflicten. Die zigeuners waren argwanend, wilden vaak niet praten, probeerden me dingen op de mouw te spelden. Maar door er een week te blijven en goed te kijken, kwam ik aan rake observaties. Dat de kinderen er – ‘Ze zijn toevallig allemaal ziek, mevrouw’ – niet naar school gestuurd worden, bijvoorbeeld.»

HUMO Is empathie de basis van wat je doet in ‘Kristel gaat vreemd’?

Waterloos «Verwondering, vooral. En ik probeer inderdaad empathisch te zijn, maar ik weet niet of het altijd zo overkomt. Ik denk dat ik niet echt een warme uitstraling heb: ik maak soms een stuurse indruk, terwijl ik helemaal niet zo ben.»

HUMO Empathie zou je ook kunnen definiëren als: bereid zijn om over je eigen vooroordelen heen te stappen.

Waterloos «Over elke biotoop had ik de vooroordelen die iederéén heeft. Krakers? Dat moesten wel alcoholici, drugsverslaafden of geboren losers zijn. En het is een feit: ze drinken van ’s morgens tot ’s avonds. Maar als je iets dieper doordringt in hun verhaal en hoort hoe ze in die situatie terechtgekomen zijn, dan merk je dat ze vaak ook pech gehad hebben. Een faillissement, een scheiding, een ophoping van schulden – en dat wordt dan een vicieuze cirkel. Als je de context goed blootlegt, word je minder hardvochtig in je analyses. Dan zeg je niet meer zo makkelijk dat krakers nitwits zijn die beter werk zouden zoeken.»

Bekijk een fragment: