Kristien Hemmerechts: 'Seks kan ik krijgen zoveel ik maar wil, liefde niet'

In haar nieuwe roman ‘Wolf’ biedt Kristien Hemmerechts ons een inkijk in de gehavende ziel van de 50-jarige Vladimir, kleinzoon van een Russische migrant en een zelfverklaarde loser. Afwezige ouders, een manipulatieve grootmoeder en het verlies van een jeugdvriend maken van Vladimir geen vrolijke frans: ‘Waarom lachen mensen terwijl ze zouden moeten huilen?’ Welja, waarom?

KRISTIEN HEMMERECHTS «Ik ben voor ‘Wolf’ vertrokken vanuit de vraag: ‘Hoe komt het dat sommige mensen die verschrikkelijke dingen hebben meegemaakt, toch positief blijven, terwijl anderen daar niet in slagen?’ Vladimir wordt het slachtoffer van zijn onvermogen om zijn woede en zijn pijn los te laten, wat ook een weerslag heeft op zijn omgeving. Zijn vriend Leander, daarentegen, is levenslustiger, hoewel die trauma’s heeft opgelopen in zijn geboorteland Tsjaad. »Dat verschil heeft volgens mij te maken met de behoefte aan erkenning. Je kunt je bijvoorbeeld afvragen waarom Griet Op de Beeck op tv vertelt over haar incestverleden, maar die erkenning is nodig om daarmee te kunnen omgaan. Dat Vladimirs situatie niet wordt erkend, maakt hem bijna gek. Zijn speech op het einde van het boek is zijn Griet Op de Beeck-momentje: en plein public zegt hij heel duidelijk: ‘Zo is het geweest en ik wil niet dat iemand het minimaliseert.’ De kwetsuren hebben zich in de loop van zijn leven opgestapeld, zonder dat iemand zich ooit écht om hem heeft bekommerd. Niemand vroeg hem ooit: ‘Maar manneke, waarom loop je weg als je mama op bezoek komt?’ Zijn omgeving zit vast in haar eigen egoïsme.»

HUMO Dat maakt Vladimir woedend: hij begint een hekel te krijgen aan hypocrisie, hij wil iedereen eens flink de waarheid zeggen.

HEMMERECHTS «Soms is het beter de waarheid te verzwijgen omdat die zo kwetsend kan zijn, maar toch vraag ik me af welke prijs je voor de leugen betaalt. Vladimirs ex-stiefkinderen weten bijvoorbeeld niet wie hun echte vader is. Ik had een scène geschreven waarin hij hun de waarheid zou vertellen, maar mijn redacteur vond dat niet kunnen. Omdat we niet uit die discussie geraakt zijn, heb ik het Vladimir uiteindelijk in zijn gedachten laten doen, zodat hij zich van die leugen kon bevrijden. Vergelijk het met een overspelige vriend: als je die met zijn vaste partner ziet, kun je daar ook je bedenkingen bij hebben, maar toch ga je die niet op tafel gooien. Onze sociale contacten lijken wel een bouwwerk van dingen die wel en niet gezegd of gedaan worden. Vladimir wil daar niet aan meedoen, maar wie niet als een boze, agressieve mens wil overkomen, móét daar wel aan meedoen. Iemand die constant tegen iedereen de waarheid vertelt: stel het je maar eens voor! (lacht)»

HUMO U werd zelf niet gespaard door het leven: u hebt twee kinderen verloren aan wiegendood, u moest later afscheid nemen van uw man Herman de Coninck, en sinds een paar jaar bent u genezen van borstkanker. Herkent u Vladimirs onvermogen om zijn leed los te laten?

HEMMERECHTS «Dat loslaten houdt mij erg bezig. Het is iets wat therapeuten je inpeperen, net als: ‘Je moet het zien als een opportuniteit: elke ervaring maakt je sterker.’ Je zou haast blij moeten zijn dat je iets als borstkanker hebt meegemaakt (lachje). Vroeger mochten weduwen ook meer in het verdriet om hun dode man blijven hangen, terwijl er nu een ongelofelijk geloof in therapie en zelfredzaamheid is. Je moet zoiets ‘een plaats geven’ en ‘vooruitblikken’. Alles moet ‘hihi haha’ zijn, er is steeds minder ruimte voor verdriet. Vladimir zet zich daartegen af, en ik ben er zelf nog niet uit wat ik daarvan vind. Enerzijds is het natuurlijk goed dat mensen niet ten onder gaan aan hun verdriet, maar anderzijds heeft het haast iets oppervlakkigs: wie daar zijn hele leven van blijft afzien, wordt gezien als een mislukkeling. Beangstigend: alsof je niet langer de speelbal van het lot bent, maar zelf de regie over je leven moet zien te behouden.

»Dat wilde ik allemaal in ‘Wolf’ steken, en aan je vragen te horen is het blijkbaar wel gelukt.»

HUMO Het is een mooi boek geworden.

HEMMERECHTS «Blij dat je dat zegt. Zet dat maar in het interview!»

undefined