La vie moderne

Zelden zo'n liefdevolle en ontroerende boerendocu gezien als 'La vie moderne' van fotograaf-cineast Raymond Depardon. Daarin vertellen boeren over het boerenleven, maar er zijn ook ogenblikken dat er niks gezegd wordt en die sequensen zijn zeker zo veelzeggend. Met verder nog in de hoofdrollen: de langzame auto op de afgelegen weg, de verweerde koekjesdoos op de keukentafel en de wind in de taaie bomen.

RAYMOND DEPARDON «Ik ben zelf opgegroeid op een boerderij in de Cévennes, maar ik ben dat platteland ontvlucht toen ik zestien was. Ik wilde de vrije lucht ademen van de stad, ik was zelfs beschaamd dat ik een boerenzoon was. Maar door fotograaf te worden en heel de wereld af te reizen, ben ik trots geworden op mijn roots. En door een fotoreeks te maken over de teloorgang van de kleine boeren in Frankrijk, door op locatie te gaan en lange gesprekken te voeren, heb ik zin gekregen om een film te draaien. Het is uiteindelijk een project van tien jaar geworden.»

- Waren ze niet beducht voor de camera?

DEPARDON «Ik ben Michael Moore niet, ik val zo'n boerderij niet binnen met de camera op mijn schouder. Ik ben vaak teruggekomen en ik heb láng aan keukentafels koffie zitten drinken, en dan nog was het moment dat je de camera bovenhaalt een bruusk moment. Maar het is gelukt, omdat we de tijd namen en omdat we respect hadden voor hun manier van bestaan. Mensen die zo geïsoleerd wonen, zijn gewend aan de stilte en die zwijgen als er niks gezegd moet worden. Dat zijn geen praatjesmakers zoals in de stad.

»Ze acteren ook niet. Zij vertellen en ik luister. Zij werken en ik kijk van op een afstand toe. Niks is in scène gezet. Zo vonden zij het goed: ieder deed zijn werk, zonder dat ik voor hun voeten liep.

»Bij sommige boeren ben ik over een periode van tien jaar vaak langs geweest. En nooit merkte ik dat ze zich anders gedroegen omdat de camera er was. Nooit wilden ze 'het goed doen', nooit wilden ze behagen. Ze bleven al die tijd wie ze waren. Ik heb hen ook nooit gevraagd om iets opnieuw te doen. Vraag zo'n boer om nóg eens door zijn staldeur te gaan en je hebt er voor altijd gelegen. Dat faken, daar doen ze niet aan mee. Daarvoor zijn ze te 'rechtdoor', en dat pleit voor hen.»

- Je zag ook verschillen en parallellen met de stadmens.

DEPARDON «Het verschil is dat ze minder afhankelijk zijn van de consumptiemaatschappij. Ze zijn zuinig, ze gooien niks zomaar weg, ze gebruiken alles tot het versleten is en dat duurzame gedrag maakt hen juist moderner, meer ecolo dan veel stadsmensen.

»Anderzijds is er ook een parallel. Zoals veel stadslui zich in hun huis opsluiten omdat ze niks meer van hun medemens of van de maatschappij verwachten, zo hebben die boeren zich in hun bergbestaan teruggetrokken. Zij verwachten niks meer van wie dan ook. Zij moeten hun plan zien te trekken in dat harde en kwetsbare bestaan.»