Laatste loodjes: 'Volgens mijn geliefde en toeverlaat zijn wij in 2100 allang dood'

Annie M.G. Schmidt was bijna zestig toen ze begin jaren 70 de tekst van ‘Vluchten kan niet meer’ schreef, een Nederlandse evergreen over onbehagen en onraad op de blauwe planeet, ons dichtstbijzijnde hemellichaam.

‘Vluchten kan niet meer, ik zou niet weten hoe, ik zou niet weten waar naartoe.’ Mogelijk is het sterke vermoeden dat alle vluchtwegen van de kaart geveegd zijn gewoon een psychische voorbode van de ouderdom. Hoe het ook zij, vorige week dinsdagavond zag ik er tijdens het zevenuurjournaal ineens geen gat meer in: het was alsof mijn oude, vertrouwde beschermlaagje, koele distantie onder journalistiek voorwendsel, het niet meer hield. De voortschrijdende slijtage van mijn toch al kaduke zieltje zal er ook wel voor iets tussen zitten. Luidens de opener van het journaal moesten we de inspanningen om de klimaatverandering binnen de perken te houden – een maximale temperatuurstijging van 2 graden Celsius tegen 2100 – zo snel mogelijk vervijfvoudigen. ‘We’ is een wereldomspannende menigte die ook de halfontwikkelde Donald Trump behelst, een machtsfiguur, én de karikatuur daarvan, die als bossen in Californië in lichterlaaie staan en als het even later van de ene dag op de andere buitensporig begint te winteren aan de Amerikaanse oostkust, meteen twittert: ‘Hoezo klimaatopwarming?’ Tijdens dat journaal viel ik nog meer uit mijn rol van professionele buitenstaander toen ik vluchtelingen voor het asielloket in Brussel zag samendrommen, en weer andere vluchtelingen aan de Mexicaans-Amerikaanse grens in gezinsverband voor traangaswolken uit zag hollen. Volgens mijn geliefde en toeverlaat zijn wij in 2100 allang dood, en lopen ook onze kinderen op hun laatste benen.