Lance Armstrong, de fraude verfilmd: 'The Program'

Vanaf 18 november kunt u naar ‘The Program’ gaan kijken, de langverwachte biopic over Lance Armstrong.

'Armstrong en Bruyneel leefden in een andere wereld, waar enkel hún regels golden' Journalist David Walsh

Al in 2005, bij Armstrongs zevende Touroverwinning, stonden er op de Champs-Élysées camera’s te draaien voor wat later de langspeelfilm over zijn heldenleven moest worden. Niemand minder dan Matt Damon zou de hoofdrol spelen, maar toen de geruchten over doping te nadrukkelijk werden, haakten zowel Damon als de financiers af. Alles veranderde toen Armstrong bekende bij Oprah Winfrey: het verhaal werd nóg dramatischer en er begon een race tussen de grote filmstudio’s om als eerste een Armstrong-film in de zalen te krijgen. De gerenommeerde Britse regisseur Stephen Frears (‘The Queen’, ‘Philomena’) en Working Title Films wonnen het pleit. ‘In de herfst van 2013 zijn we als een gek beginnen te draaien. Alles moest er in drie maanden op staan wilden we iedereen voorblijven,’ vertelde hij op de première begin september.

Oorspronkelijk wilde Frears ‘The Secret Race’ verfilmen, het weinig verhullende boek van Armstrongs ploegmaat Tyler Hamilton, maar die weigerde. Uiteindelijk zag Frears ook brood in ‘Seven Deadly Sins’, de bestseller van David Walsh. De hoofdrollen gingen naar Chris O’Dowd en Ben Foster, die zélf doping nam om zich in te leven in zijn personage.

David Walsh (foto links) «Ik ben bijzonder opgezet met het resultaat: Foster zet een briljante Armstrong neer, en Frears laat goed zien wat er zich in zijn hoofd afspeelt. Mijn favoriete scène is die waar een vrouw Lance aanspreekt op een Livestrong-bijeenkomst: ‘Mister Armstrong, u bent de verlosser: ik had mijn strijd tegen kanker al opgegeven, tot ik uw boek las.’ Je zíét hoe oncomfortabel Armstrong reageert: hij beseft dat hij een fraudeur is. Hij zat verstrikt in zijn eigen leugens, en daar moet hij zich dikwijls slecht bij gevoeld hebben. Zijn medeleven tegenover kankerpatiënten was zeker oprecht, maar zelf heb ik vooral zijn donkere kant ervaren: hij heeft er alles aan gedaan opdat ik ontslagen zou worden bij The Sunday Times en spande zelfs een proces aan.»

HUMO U hebt uw onderzoek naar Armstrong altijd aangevoeld als een eenzame strijd.

Walsh «Het was niet gemakkelijk, maar dat heeft me nooit echt gestoord: ik doe deze job niet om populair te zijn. De scène waarin mijn collega’s me ’s avonds op restaurant mijn obsessie voor Armstrong verwijten, heeft zich in werkelijkheid talloze keren afgespeeld. Ik kaatste de vraag altijd terug: ‘Waarom zijn jullie níét door hem geobsedeerd?’ Zij zagen toch ook wat er aan het gebeuren was? Iemand die nog nooit een noemenswaardige prestatie in de Tour had geleverd, reed plots als een gevleugeld klimmer de bergen op. Wat je ook ziet in de film: plots mocht ik niet meer met de andere journalisten meerijden: ze wilden niet met mij geassocieerd worden, uit vrees geen interviews meer te krijgen met Armstrong.

»Ik herinner me hoe Johan Bruyneel ooit mijn Australische vriend Rupert Guinness uitkafferde, gewoon omdat hij naast mij had gezeten tijdens een persconferentie. Rupert kwam meteen op hun zwarte lijst terecht. Eigenlijk vind ik dat Denis Ménochet, de Franse acteur die Bruyneel speelt, een veel menselijkere versie van de man neerzet. Tussen haakjes: sinds enkele weken volgt Bruyneel me op Twitter. Ik vraag me af waarom: wil hij soms contact met me? Ik zou hem alleszins willen vragen of hij het erg vindt dat iemand liegt onder ede. Armstrong heeft daar in elk geval nooit problemen mee gehad. Ach, ze leefden in een andere wereld, waar enkel hún regels golden. Daarom zullen ze zich ook nooit verontschuldigen: ze vinden niet dat ze fout waren.»

HUMO Pierre Ballester, de journalist van L’Equipe met wie je in 2004 ‘L.A. Confidentiel’ schreef, het boek dat voor de eerste barsten in Armstrongs pantser zorgde, komt niet in de film voor. Hij reageert verbolgen en spreekt zelfs van geschiedvervalsing.

Walsh «Ik vind het jammer dat hij geen rol kreeg, maar dat geldt ook voor Paul Kimmage (ex-renner en ex-journalist van The Sunday Times, red.). Ik was inderdaad niet de enige die tegen Armstrong vocht. Maar ik had geen controle over het scenario, en als een filmstudio 20 miljoen dollar in een film investeert, hebben ze wat mij betreft het recht om zelf te kiezen hoe die er moet uitzien.»

HUMO Het publiek lijkt nieuwe kampioenen als Chris Froome niet te omarmen. Mist het wielrennen Armstrong?

Walsh «Niemand kan de uitstraling van Armstrong evenaren, alleen al door zijn levensverhaal. Maar hij heeft er ook voor gezorgd dat het publiek zijn vertrouwen in het wielrennen verloor: Chris Froome zou veel populairder zijn, mocht Armstrong nooit hebben bestaan.»

HUMO Armstrong zegt dat hij Travis Tygart, het hoofd van USADA, en u nooit zal vergeven om wat jullie hem hebben aangedaan.

Walsh «Dat heb ik ook vernomen. Grappig dat hij denkt me te moeten vergeven. Ik denk dat Lance worstelt met zijn nieuwe bestaan: hij mist de aandacht.»

HUMO Is Armstrong niet vooral de zondebok van zijn generatie? En bij uitbreiding van het hele wielrennen?

Walsh «Kijk, mij zul je niet horen beweren dat hij deel uitmaakte van het meest gesofisticeerde dopingprogramma aller tijden, zoals USADA doet. Maar een zondebok mag je hem niet noemen. Als wereldwijd icoon lag de focus altijd al op hem: Jan Ullrich kennen ze niet in Azië. Vele anderen zijn níét gepakt en hebben misschien geluk gehad, maar dat wil niet zeggen dat Armstrong pech heeft gehad: hij heeft alles gedaan waarvan hij beschuldigd is geweest.»

Rotten onder een rots

Bij de voormalige Armstrong-clan is er weinig animo om ‘The Program’ te gaan bekijken. Al zeker niet bij zijn voormalige masseuse Emma O’ Reilly, die in 2003 als allereerste tegen Walsh getuigde over de dopingpraktijken bij US Postal.

Emma O’Reilly «Ze wilden me bij de film betrekken, maar ik zag dat zoveelste bad guy-verhaal niet zitten. Ook Lance heeft kinderen, hè, en we moeten allemaal voort met onze levens. Bovendien hebben we het bijgelegd: I like him, je weet wat je aan hem hebt. Destijds was ik de enige vrouw in het peloton, en hij zorgde voor mij. Het was de doping waar ik niet tegen kon.»

undefined

En dan is er nog Johan Bruyneel. Nieuwsgierig als hij is, heeft hij de trailers al bekeken.

Johan Bruyneel (zucht) «Ik wist meteen genoeg. Ik heb nóóit, terwijl iedereen met een bloedzak aan zijn arm hing, gezegd: ‘The bar is open.’ Komaan, zeg! Je vraagt je af: wie checkt die feiten? Of is het enkel om de sensatie te doen? Denis Ménochet heeft me wel gecontacteerd, een vriendelijke man. Hij vroeg of hij me kon ontmoeten, om zich voor te bereiden op zijn rol. Ik wilde hem graag helpen, maar de producers van de film hebben dat gesprek verboden. Daar was hij niet blij mee: ‘Die Amerikanen worden helemaal paranoïde.’»

undefined

undefined

'Waarom zou ik gaan kijken? Er is niemand die het verhaal beter kent dan ik' Johan Bruyneel, op de foto hierboven met Armstrong

HUMO Vreest u een éénzijdig verhaal?

Bruyneel «Ja, het is áltijd Walsh’ verhaal dat het publiek te horen krijgt.»

HUMO Waar wachten Armstrong en u dan op om vrijuit te spreken?

Bruyneel «We willen wel, maar dat gaat niet: er lopen nog enkele rechtszaken. Dat is heel frustrerend en ik heb er geen idee van wanneer de uitspraak valt. Ik ben ook nog nooit onder ede ondervraagd, dus ik kan niet antwoorden op Walsh’ vraag daaromtrent. USADA heeft me tien jaar geschorst, maar daartegen ben ik in beroep gegaan – zij hebben geen bevoegdheid om over mij te oordelen. De zaak is in handen van het Internationaal Sporttribunaal, maar ik verwacht er niet veel van: ik koester ook niet meer de hoop om in het peloton terug te keren – ik ben met interessantere dingen bezig. Het heeft met wielrennen te maken, maar meer wil ik er niet over kwijt (lacht).»

HUMO Hoe stelt Armstrong het?

Bruyneel «Goed, we hebben bijna dagelijks contact. Ik kan ook melden dat hij zeker niet depressief is. Misschien is Walsh daarop uit: hij zegt altijd dat zijn strijd niet persoonlijk is, dat het hem om rechtvaardigheid te doen is, maar ik durf dat te betwijfelen. Weet je, de mensen willen je zien wegkwijnen. Toen er een foto verscheen waarop ik tijdens het werelduurrecord van Bradley Wiggins met Pat McQuaid stond te lachen, kreeg ik iedereen weer over me heen. Zoiets kan blijkbaar niet: pas als je onder een rots ligt weg te rotten, is het goed.»

HUMO U gaat dus niet naar ‘The Program’ kijken?

Bruyneel «Ik ga in geen geval. Waarom zou ik? Er is niemand die het verhaal beter kent dan ik. De rest bouwt een theorie rond enkele feiten, die dan door iedereen als waar wordt aangenomen. Ik heb Walsh trouwens de vraag gesteld op Twitter: ‘Blijft de film trouw aan het echte verhaal of aan jouw boek?’ Ik wacht nog altijd op een antwoord.»

Bekijk de trailer van 'The Program':

undefined