Layla El-Dekmak over haar hemel en hel: 'Ik erger me aan mensen die veel verkleinwoorden gebruiken'

Op de achterkant van Layla El-Dekmaks smartphone (als u haar niet kent van het Radio 1-programma ‘Dubbelbloed’, dan wel van haar passage in ‘De slimste mens’) prijkt een foto van twee oogverblindende beach babes die allebei een surfplank onder de arm dragen. Soms is een gespreksonderwerp snel gevonden.

Layla El-Dekmak «Dat ben ik, samen met een vriendin met wie ik vorig jaar een maand lang in een busje door Australië ben getrokken. Een schitterende vakantie was dat, niet in de laatste plaats omdat ik er de hele tijd het gevoel heb gehad dat ik echt goed kon surfen (lacht).»

HUMO Wat in werkelijkheid niet het geval is?

El-Dekmak «Nee, ik surf pas sinds mijn 23ste, dus eigenlijk ben ik nog maar een beginneling. Daar ben ik achter gekomen in Portugal. In Australië of Nicaragua zijn de omstandigheden tamelijk gemakkelijk, maar in Portugal is de zee ruw en wild, en kun je behoorlijk slecht terechtkomen: bij hoogtij zie je de onderliggende rotsen niet. Dus ja, ik had een paar ferme sneeën en blauwe plekken toen ik terugkwam. Niet erg hoor, dat neem ik er met plezier bij. Want ik ben gek op surfen, ik ken niks dat me zo’n gevoel van vrijheid en rust geeft. Je hebt ook focus nodig wanneer je surft, dus je denkt de hele tijd nergens anders aan.»

HUMO Duikt er een surfplank op in jouw hemel op aarde?

El-Dekmak «Heel zeker, ja.

»Ik heb een vrij scherpomlijnd idee van de hemel op aarde: ik ben aan het surfen op een prachtige blauwe oceaan die schittert in het zonlicht, met recht voor me een perfecte right hander – een golf die naar rechts breekt. De appels zijn er niet melig, de tomaten smaken vol, en vlakbij is er een radiostudio, want het liefst zou ik gewoon mijn werk kunnen doen voor of na het surfen. Al mijn geliefden hangen ook ergens rond. Er moeten geiten zijn, want ik vind het grappig dat je die dieren op onmogelijk steile bergflanken ziet staan alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Én er moet overal wilde tijm groeien, en er zijn ook vijgen- en sinaas-appelbomen.»

HUMO Ben je ooit al op een plek geweest die je hemel op aarde benaderde?

El-Dekmak «Ja: Amorgos, het Griekse eiland waar ‘Le grand bleu’ is opgenomen. Toen ik daar voet aan wal zette, zeven jaar geleden alweer, wist ik meteen: ‘Dit is het.’ Het rook er naar tijm en honing, en er waren meer geiten dan mensen. En wat ik ook geweldig vond: met de scooter had je ’t hele eiland op een paar uur gezien.»

HUMO Is je hel op aarde al even afgelijnd als je hemel?

El-Dekmak «Ik vrees het wel, ja (lacht). De hel op aarde stel ik me voor als een grijze, afgesloten ruimte zonder zonlicht, waar je meteen wordt afgestraft als je het waagt om nog maar aan iets positiefs te denken. En het enige wat er te eten is, zijn erwten en wortelen uit blik.

»Ik ben opgegroeid in de jaren 90, en in die tijd werd er veel uit bokalen en uit blik gegeten: schorseneren, en sperziebonen, en van die fruitmixen met één rood kersje erin. Ik vond dat allemaal vreselijk, maar het ergste waren toch wel erwten en wortelen. Naast de smaak was het ook de textuur waar ik een degout van had. Die veel te platgekookte worteltjes, en dan dat vliesje rond die erwten, en de platte puree die eruit spoot: yuk!»

HUMO Wat bevindt zich aan het andere uiteinde van het culinaire spectrum?

El-Dekmak «Het eten dat mijn Libanese stiefmoeder op tafel tovert: kibbeh, -labneh, -moutabal, manoushe met za’atar. Hemels. Ik ben dat hier in België nog nooit tegengekomen, en dat voelt als een gemis. Eén keer heb ik zelf een gigantische Libanese tabouleh gemaakt voor een feest bij vrienden, maar die had me zoveel werk gekost dat ik zei: ‘Geniet ervan, want het gaat de laatste keer zijn.’»

HUMO Drink je graag?

El-Dekmak «Ik kan genieten van een goed glas wijn, ja. Met de nadruk op ‘goed’: ik heb een hekel aan de zure witte pis of veel te zoete rosé die ze je op café weleens voorschotelen. Dan drink ik liever een gewoon pintje. Maar echt doorzakken is er zelden nog bij, omdat ik er met het ouder worden minder en minder goed tegen kan. Hévige katers (lacht). Vorig najaar ben ik twee maanden volledig gestopt met drinken, dit voorjaar drie maanden.»

HUMO Wat ergert je?

El-Dekmak «Ik erger me aan mensen die veel verkleinwoorden gebruiken. Als een ober me zegt: ‘En voor u een cavaatje?’ dan gaan al mijn nekharen rechtstaan. En ik erger me ook aan geprivilegieerde mensen die niet doorhebben hoe geprivilegieerd ze zijn. En aan soep die niet heet is, maar gewoon warm. En ik heb ook een hekel aan het woord ‘fusion’, en alles waar het voor staat. Zo van die restaurants waar loungemuziek gespeeld wordt, en waar allerlei kookstijlen gecombineerd worden, maar niks écht lekker is. Geef mij maar een Italiaan die Italiaans eten serveert, en niks meer.»

HUMO Ergert je naaste omgeving zich ook weleens aan jou?

El-Dekmak «Denk ik wel, ja. Ik ben erg duidelijk in wat ik leuk en niet leuk vind, misschien soms té, maar ik kan ook lang twijfelen. Als er op een menukaart van alles staat wat ik lekker vind, dan ben ik degene die tot twee keer toe tegen de ober zal zeggen: ‘Nog vijf minuutjes.’ En bij de derde keer dat hij terugkomt, zeg ik tegen mijn tafelgenoten: ‘Bestellen jullie maar eerst.’ En als ik dan uiteindelijk toch gekozen heb en ik zie het eten van mijn buur, dan ben ik altijd weer teleurgesteld: ‘Doeme, hè. Had ik dat maar genomen.’»

HUMO Wat verschaft je geestelijk genot?

El-Dekmak «Een goeie podcast beluisteren, eentje die zo verslavend is dat je, wanneer je op de VRT aankomt, denkt: ‘Nog heel even, ik heb nog wel een paar minuutjes.’ Ik wéét vanuit mijn radio-ervaring hoe moeilijk het is om een verhaal verteld te krijgen zonder beeld; daardoor kan ik er nog meer van genieten wanneer iemand er goed in geslaagd is. Wat ik bijvoorbeeld een heel grappige podcast vond, was ‘My Dad Wrote a Porno’: een gast ontdekt dat zijn vader ooit nog erotische pulpromannetjes heeft geschreven, en nodigt zijn twee beste vrienden uit om hun in iedere aflevering één hoofdstuk voor te lezen. Het helpt ook dat die vrienden enorm grappig zijn, en taalvaardig. Soms zit ik ernaar te luisteren op de trein: een beetje gênant, maar ik kan dan niet anders dan luidop lachen.»

HUMO Lees je al even graag als je naar podcasts luistert?

El-Dekmak «O ja. Als kind al was ik een enorme boekenwurm, en dat is zo gebleven: mijn tienerjaren stonden in het teken van Gabriel García Márquez, en daarna – nog voordat ik literatuur ben gaan studeren – ben ik aan de Amerikaanse klassiekers begonnen. -Steinbeck bijvoorbeeld: ik heb vooral genoten van ‘Reizen met Charley’, waarin hij Amerika doorkruist met zijn hond, omdat je dan makkelijk toenadering tot mensen vindt.

»Ik vind het zalig dat ik met de trein naar mijn werk kan. Als ik ’s ochtends naar de VRT reis, lees ik vooral kranten, zodat ik mee ben met de actualiteit. Maar wanneer ik ’s avonds terug naar huis spoor, luister ik naar een podcast of lees ik een boek. Op dit moment is dat ‘Niemand wil ze hebben’ van Linda Polman, een non-fictieboek over het Europese migratiebeleid. 100 pagina’s ver ben ik, en ik vind het zo magistraal dat ik me afvraag waarom ik non-fictie nooit eerder een kans heb gegeven. ’t Is bij momenten wel een pijnlijk boek, ik heb het al een paar keer moeten wegleggen omdat ik er depressief van werd.»

HUMO Wat beschouw jij als het hoogste lichamelijke genot?

El-Dekmak «Surfen (lacht). Zeg het me als ik in herhaling val, hè? Maar er zijn van die momenten dat alles mee zit: je bent in conditie, het is aangenaam warm, de wind staat goed, het getij is perfect, je voelt de kracht van de zee, en je neemt een golf op exact het juiste moment. Dan komt er een glimlach op m’n gezicht die de rest van de dag niet meer verdwijnt. Behalve misschien als je me erna erwten en wortelen uit blik voorschotelt.»

HUMO Op welke plaats staat de lichamelijke liefde?

El-Dekmak «Op de tweede, misschien? Toch zeker ná surfen. Al sluit het ene het andere niet uit, natuurlijk: je kunt toch eerst gaan surfen, en daarna iets anders doen?»

HUMO Als alles mogelijk zou zijn, met wie zou jij dan weleens ‘iets anders’ willen doen?

El-Dekmak «Met -Donald Glover, ook bekend als Childish Gambino. En met twee surfers: Dave Rastovich, een Nieuw-Zeelander, en Diogo Appleton, een Portugees. En qua traditionele schoonheden kies ik voor Jake Gyllenhaal. En als ik ook iemand uit de dood zou mogen laten terugkomen, dan is het Prince: ik vraag me af of zijn lovemaking net zo virtuoos en funky was als z’n muziek.

»Enfin, die mannen mogen dus allemaal weleens komen aankloppen. Wel liefst niet allemaal tegelijk, want ik kan slecht multitasken.»