Leven als God in Frankrijk? Enkel nog als u een gezondheidspas hebt

Vanaf vandaag geldt voor een groot deel van het Franse leven een aangescherpt deurbeleid: wie naar een café of restaurant wil, moet een ‘gezondheidspas’ laten zien. Terwijl toeristen zich in lange rijen opstellen voor testlocaties, protesteren tegenstanders in Montpellier tegen ‘het einde van de vrijheid’.

Het feest moet nog beginnen, maar in de partytent voor discotheek l’Entrepôt wordt eerst nog zenuwachtig gesnoven. Het is de reflex van iedere bezoeker die de testtent binnenstapt: nerveus de neus ophalen voordat het wattenstaafje naar binnen glijdt. In moordend tempo worden ze uit de rij gehaald, aan een van de picknicktafels gezet en routineus gerustgesteld. ‘Ontspan, diep ademhalen, daar gaat-ie.’ Even later kan de nacht beginnen.

Mits de uitslag van de corona-test negatief blijkt. Moufid, de arts die deze zaterdag dienst heeft, wijst op het plastic bakje naast hem op tafel. ‘Tot dusver gaat het goed. Slechts twee mensen positief.’ Op de grond ligt een vuilniszak vol witte staafjes, de negatieve resultaten tot dusver. Nog zeker honderden te gaan, getuige de rij voor de ingang. ‘Binnen een kwartier heb je de uitslag. Gratis voor Fransen, 25 euro voor toeristen. Goede service toch?’

Met zijn team van acht studenten, die allemaal geneeskunde of farmacie studeren, maakt Moufid vannacht een zorgeloze dansvloer vol reggaeton en afrobeats mogelijk. Wie naar binnen wil bij l’Entrepôt moet een pass sanitaire (gezondheidspas) tonen – de Franse verzamelnaam voor een bewijs van vaccinatie, herstel of negatieve test. Die laatste kun je dus gewoon voor de ingang regelen. ‘Een heel goed idee,’ verzekert Moufids collega Lisa, die ook de vorige nacht ook tot half vijf ’s ochtends testen heeft afgenomen. ‘We hebben er tien besmette bezoekers uitgevist, dat is toch confronterend.’

Op z’n Frans

Vanaf vandaag geldt voor een groot deel van het Franse leven een vergelijkbaar deurbeleid als bij de nachtclub even buiten Montpellier. De gezondheidspas was al sinds 21 juli verplicht op culturele plekken waar meer dan vijftig mensen samenkomen. Nu komen daar de cafés en restaurants bij. Ook in ziekenhuizen en op langeafstandsreizen met vliegtuig, trein of bus wordt de pas verplicht. Om te beginnen voor iedereen van 18 jaar en ouder, maar vanaf 30 september gelden de regels vanaf 12 jaar.

Het is een flinke draai in het Franse offensief tegen het coronavirus. Eind april presenteerde president Macron het stappenplan waarmee Frankrijk geleidelijk open zou gaan. Hoog tijd dat we weer ‘de kunst van het leven op z’n Frans’ kunnen beoefenen, zei de president. De gezondheidspas zou daarbij helpen, maar uitsluitend op plekken waar grote massa’s samenkomen. ‘Nooit zal de pass sanitaire een toegangsrecht worden dat de Fransen scheidt’, beloofde Macron plechtig. Maar drie maanden later stagneert de vaccinatiecampagne en lopen de besmettingen pijlsnel op. Het departement Hérault, waarvan Montpellier deel uitmaakt, kleurt diep donkerrood op de kaart.

Vaccindoden

Niet alleen het coronavirus gaat hard rond in Montpellier, ook de vaccingeruchten verspreiden zich razendsnel. Voor het vierde weekeinde op rij gaan hier duizenden Fransen de straat op uit protest tegen de maatregelen. Sophie, een veertiger uit Sète, draagt een foto mee van ‘Maxime’. De 22-jarige jongen stierf eind juli enkele uren nadat hij met Pfizer was gevaccineerd.

Een andere mogelijke verklaring die wordt genoemd is dat de jongen kort voor zijn dood iets heeft gegeten waarvoor hij allergisch was. Het parket van Montpellier is met een onderzoek begonnen, de uitslag laat nog maanden op zich wachten. Voor Sophie staat het vast: Maxime is een van de vele verborgen vaccindoden die de regering verzwijgt. Via Facebook kwam ze in contact met zijn vader, nu verspreidt ze zijn verhaal. En dat gaat aardig, getuige de gesprekken met tientallen demonstranten die haar aanschieten.

In nog 150 andere steden werd zaterdag opnieuw gedemonstreerd, met 237.000 deelnemers in heel Frankrijk de grootste opkomst tot dusver. In Montpellier is het een bonte stoet van families, doorgewinterde activisten, verpleegsters, enkele gele hesjes en Franse toeristen die hun vakantie in de buurt onderbreken om ‘te vechten tegen het einde van onze vrijheid’.

Het zijn mensen die zich kwaad maken over de belerende toon van de regering. Die na alle veranderende corona-adviezen niets meer vertrouwen. En zeker niet het vaccin, waarvoor royaal geld is vrijgemaakt terwijl het zorgpersoneel ‘crepeert’. ‘Mijn hart breekt als ik zie hoe de meisjes nu worden behandeld’, zegt een gepensioneerde verpleegster die niet met haar naam in de krant wil. ‘De vuilniszakken die ze droegen bij gebrek aan fatsoenlijke kleding. En gewoon moeten werken als je ziek bent. Nu moeten zij zich verplicht inenten met een vaccin waarvan we de langetermijngevolgen nog niet kennen? Ongelooflijk.’

Mooi weer en glijbanen

Als vandaag de nieuwe werkelijkheid begint, zullen sommige demonstranten zich gewonnen geven en zich laten vaccineren of testen. De uitslag is voortaan 72 uur geldig, liet gezondheidsminister Veran zaterdagavond weten. Anderen vertrouwen op ‘Facebooklijsten’ van uitbaters die de maatregelen boycotten. Bij de discotheek zeggen veel jongeren het protest te begrijpen, maar zich aan de gezondheidspas te houden. Zondag vormen zich in het centrum van Montpellier de eerste lange rijen voor testcentra.

Op camping l’Oasis, strategisch gelegen tussen het strand en de historische binnenstad, is de coronastress teruggebracht tot acceptabele proporties. Mooi weer en glijbanen voor de kids, dat was de missie van Tessa Benschop en Max Becker en hun twee zoontjes. Nu schrijven ze een blok Yahtzee weg onder de luifel van hun tent, wachtend tot de stromende regen ten einde komt. Over de aangescherpte regels maken ze zich weinig zorgen, beiden zijn voor vertrek gevaccineerd.

Dat veel Fransen twijfels hebben, begrijpt Tessa wel. ‘Het idee van verplichting vind ik moeilijk. En ik vind het goed dat mensen zich uitspreken als ze zich ergens niet goed bij voelen.’ Max is minder begripvol. ‘Al anderhalf jaar grijpt het virus om zich heen. Wat mij betreft maken ze het vaccin verplicht voor iedereen als je toegang wilt tot de zorg. Uiteindelijk zitten we allemaal samen in deze penarie.’

(VK)