'Marlowe'
Liam Neeson: ‘Ik moest kiezen: James Bond spelen of met mijn vrouw trouwen’
In ‘Marlowe’ van de gelauwerde regisseur Neil Jordan zet Liam Neeson (70) het voor één keer niet op een wraakzuchtig moorden. Net als illustere voorgangers Humphrey Bogart en Robert Mitchum, die de rol van de mysterieuze privédetective Philip Marlowe voor hun rekening namen in eerdere versies van de film noir-klassieker, blijft hij netjes binnen de krijtlijnen van de wet – of toch bijna. De ruwe bolster met verrassend blanke pit blikt met milde melancholie terug op zijn leven en carrière: ‘Klink ik nu niet érg melig voor een onbevreesde actieheld?’
– Na tal van actiethrillers zien we u voor het eerst aan het werk in een echte film noir. Is ‘Marlowe’ een bewuste carrièreswitch?
LIAM NEESON «Mag ik je iets verklappen? Ondanks mijn imago van actieheld is de film noir altijd mijn favoriete genre geweest, al sinds mijn prille jeugd. Ik neem je even mee naar het Noord-Ierland van de jaren 50 en 60, waar de familie Neeson op druilerige zondagmiddagen steevast voor de televisie verzamelde om naar detectivefilms te kijken. Een louche kerel met een lange regenjas en een gleufhoed die zich verschuilt in een portaal, de punt van zijn sigaret die oplicht in het donker, de stromende regen in het zwakke schijnsel van de straatlantaarns, dat alles in mysterieus zwart-wit... Heerlijk!»
– U gaat als de iconische privédetective Philip Marlowe op onderzoek uit in de krochten van Hollywood. Na een carrière die meer dan vier decennia overspant, kent u die wereld van glitter en glamour, en al haar duistere geheimen, ongetwijfeld op uw duimpje. Las u in het scenario dingen waarvan u dacht: hé, dit heb ik ooit zelf meegemaakt?
NEESON «Nee. Acteren is in mijn ogen een job zoals alle andere: ik krijg een scenario in de bus, leer mijn tekst uit het hoofd, ga naar de set en kruip in de huid van mijn personage. ’s Avonds kruip ik er weer uit en ga ik naar huis (lacht). Sinds het begin van mijn carrière hou ik me heel bewust afzijdig van alle mogelijke Hollywood-machinerieën, om de eenvoudige reden dat ik mezelf er niet in herken. Als ik toch eens tegen mijn zin naar één of ander feestje moet waar de grote bonzen elkaar schijnheilig staan te bewieroken, dan kan ik alleen maar denken: ik hoor hier niet thuis, zo bén ik niet.
»Nu, ik heb ze natuurlijk wel gehoord, al die smeuïge, maar meestal ook tragische verhalen uit het oude Hollywood. Elizabeth Taylor en Mickey Rooney die werden volgestouwd met pepmiddelen om enigszins presentabel op de set te kunnen verschijnen, studiobazen die jonge actrices naar hun hotelkamers lokten ‘om auditie te doen’, het machtsmisbruik en de venijnige achterklap... Het zit allemaal in ‘Marlowe’, maar zelf heb ik er nooit mee te maken gehad. En gelukkig maar.»
– Ook een thema dat vaak terugkeert in het film noir-genre: de femme fatale die een nietsvermoedende man meedogenloos in haar netten verstrikt. Is dat herkenbaar voor u?
NEESON «My God, wat moet ik daarop zeggen? (lacht) Ik heb vijftien jaar lang het voorrecht gehad om m’n leven te mogen delen met mijn lieve Natasha (Richardson, Brits-Amerikaanse actrice die in 2009 is overleden, red.). Maar het zou best kunnen dat ik vóór ons huwelijk af en toe heb rondgefladderd, ja. En misschien vond ik dat wel een erg, euh, boeiende periode (grijnst).»
TOETERS EN BELLEN
– U hebt vorig jaar de kaap van de 70 gerond: als u terugblikt op uw leven, ziet u dan iets waarvan u spijt hebt?
NEESON (denkt na) «Niet echt. Als ik de klok pakweg vijftien jaar kon terugdraaien, zou ik wellicht een paar andere keuzes hebben gemaakt, maar gedane zaken nemen geen keer.»
– Hebt het nu over ‘Taken’, de actiethriller van Pierre Morel die precies vijftien jaar geleden in de zalen kwam en die uw carrière een éénrichtingsstraat in stuurde?
NEESON «Na die film heb ik een tijdlang – misschien wel té lang – bijna uitsluitend getormenteerde actiehelden gespeeld, dat klopt. Ik was ervan overtuigd dat ‘Taken’ een tussendoortje zou worden, een actie-flick van dertien in een dozijn die onmiddellijk in de afprijsbak met B-films zou belanden. Maar één enkele scène besliste er anders over: die waarin mijn personage Bryan Mills, een voormalige CIA-agent, met de kidnapper van zijn dochter belt. ‘I have a very particular set of skills. I will look for you, I will find you and I will kill you.’ Ik smeekte de regisseur om het script aan te passen: ‘Dat klinkt zó cliché, Pierre!’ Maar hij was niet te vermurwen. Die telefoonscène zou inslaan als een bom bij de kijkers, zei hij. Hij heeft gelijk gekregen (lachje).»
– Anderhalf decennium na ‘Taken’ duikt Bryan Mills nog altijd met de regelmaat van een klok op in druk gedeelde internetmemes. Die twee zinnen zijn u blijven achtervolgen, net als uw imago van stoere actieheld. Heeft die fase in uw carrière...
NEESON (onderbreekt) «Ik weet waar je naartoe wilt, en het antwoord is nee. ‘Voelt u zich weleens een onetrickpony, meneer Neeson?’ – dat wilde je me toch vragen, hè? Kijk, in ruim veertig jaar heb ik meegespeeld in meer dan honderd films. Een aantal daarvan waren inderdaad actiethrillers die achteraf gezien behoorlijk vergelijkbaar waren qua verhaallijn en sfeer, om niet te zeggen vrijwel identiek. Maar ik heb óók samengewerkt met de allergrootste regisseurs die in Hollywood rondlopen: met Steven Spielberg voor ‘Schindler’s List’, om maar één voorbeeld te noemen. En ‘Marlowe’ is mijn vierde film met Neil Jordan (regisseur van Oscarwinnaar ‘The Crying Game’ uit 1992, red.), toch ook niet van de minsten. Om maar te zeggen: ik heb geen greintje spijt van hoe de dingen zijn uitgedraaid. I’m a fucking lucky guy.»
– Dus u hebt er ook geen spijt van dat u in de vroege jaren 90 het aanbod hebt afgeslagen om James Bond te spelen in ‘GoldenEye’?
NEESON «Ik had geen keuze: het was óf dat aanbod afslaan óf slaag krijgen van mijn vrouw (lacht). Mijn verloofde, beter gezegd: Natasha en ik stonden toen op het punt te trouwen, maar ze dreigde ermee het huwelijk af te blazen als ik de rol zou aanvaarden. Dat ik als James Bond onvermijdelijk in bed zou belanden met een schare begeerlijke spionnes, had er wellicht iets mee te maken. Misschien zag ze het ook niet zitten om samen te leven met een man die de hele tijd het bekende ‘Bond’-wijsje liep te neuriën, en weleens geheimzinnig door het huis sloop met een denkbeeldig pistool achter z’n rug om haar te doen schrikken (grijnst).»
– Met uw rollen in ‘Darkman’ uit 1990 en ‘Batman Begins’ uit 2005 was u één van de pioniers van het superheldengenre dat vandaag zo populair is.
NEESON «Mag ik eerlijk zijn? Marvel en co. zeggen me helemaal niets. Superheldenfilms zijn Hollywood ten voeten uit: veel toeters en bellen, een overvloed aan technologische snufjes, maar telkens opnieuw krek hetzelfde flinterdunne verhaaltje. ‘Ja maar, meneer Neeson, u hebt toch ook in zulke films meegespeeld?’ Klopt, maar kijk eens naar de cast van ‘Batman Begins’: Christopher Nolan regisseur, Christian Bale als Batman, Michael Caine, Morgan Freeman... Daar kon ik toch geen nee tegen zeggen?»
DIEP TRAUMA
– Tien jaar vóór James Bond glipte ook de rol van Fezzik u door de vingers in de romantische avonturenfilm ‘The Princess Bride’ van Rob Reiner, die later zou uitgroeien tot een ware cultklassieker. Een gemiste kans?
NEESON «Je gaat het toch niet de hele tijd hebben over wat er allemaal fout is gelopen in mijn carrière, hè? (lacht) Die auditie was een regelrechte farce, ik denk dat ze niet meer dan twee minuten heeft geduurd. Ik klop beleefd op de deur, ik ga naar binnen en zie Rob Reiner aan zijn bureau zitten. Hij kijkt kregelig op van zijn papieren: ‘Wie ben jij? Ik heb een reus nodig voor deze rol. Hoe groot ben jij?’ ‘1 meter 93, meneer Reiner.’ Hij ontsteekt in een tirade: ‘Ik zei toch net dat ik een reus nodig heb? Jij bent géén reus, maak dat je wegkomt!’ (lacht) Uiteindelijk heeft hij met André Roussimoff aka The Giant – 2 meter 24 en meer dan 200 kilogram droog aan de haak – de geknipte acteur gevonden om Fezzik te spelen, maar dat neemt niet weg dat ik een diep trauma heb overgehouden aan die auditie. Schrijf maar op: Liam Neeson is het slachtoffer geworden van lengtediscriminatie!»
– Nog eentje om het af te leren: in 2019 kwam u in het oog van de storm terecht na een interview met de Britse krant The Independent, waarin u het verhaal oprakelde van een jeugdvriendin die decennia eerder door een zwarte man was verkracht. U zei dat u indertijd wraakgevoelens koesterde jegens alle zwarte mannen, en werd op slag beticht van racisme. Hoe kijkt u vandaag terug op die uitspraak?
NEESON (zucht) «Daar kom ik liever niet op terug. Ik had dat niet mogen zeggen, en ik heb me er ook uitgebreid voor verontschuldigd. Meer kan ik niet doen.»
– Enkele maanden geleden maakte u zich nochtans nog vrolijk over de racismerel waarin u was beland: in een opgemerkte cameo in de Disney+-serie ‘Atlanta’, over een jonge zwarte rapper die naam wil maken in de lokale hiphopscene, zit u samen met hoofdrolspeler Brian Tyree Henry moppen te tappen over dat interview in The Independent.
NEESON «Dat was op uitdrukkelijk verzoek van Donald Glover (ook bekend als de hiphopartiest Childish Gambino, red.), die de reeks heeft bedacht. Zelf had ik sterke twijfels over zijn idee, maar hij wilde van geen wijken weten: ‘Je móét dit doen, Liam. Geloof me, humor is de beste remedie. De mensen zullen wel inzien dat je de kwaadste niet bent.’ Achteraf was ik als de dood voor de reacties, maar Donald had het bij het rechte eind.
»Wat me ook over de streep had getrokken voor die cameo, was het vooruitzicht om eindelijk eens naast de onwaarschijnlijk briljante Brian Tyree Henry te mogen acteren. In 2018 hadden we al broederlijk naast elkaar gestaan in de eindgeneriek van ‘Widows’ (misdaadthriller van Steve McQueen, red.), maar helaas was ons in die film geen enkele scène samen gegund.»
– Een schitterende film, met Oscarwinnares Viola Davis in een ijzersterke hoofdrol.
NEESON «Volledig akkoord. Viola en Brian spelen de pannen van het dak, net als de rest van de cast. Maar toch beschouw ik ‘Widows’ als één van de grootste mislukkingen uit mijn carrière. Toen ik mezelf bij de première aan het werk zag op het scherm, zakte ik bijna door mijn bioscoopstoeltje: ik had mezelf nog nóóit zo slecht zien acteren. Beschamend! Erg jammer, want zonder mijn beroerde prestatie zou de film nóg beter zijn geweest.»
HALFNAAKT
– Laten we het dan maar over één van uw glansprestaties hebben: naar verluidt kreeg u de hoofdrol in ‘Schindler’s List’ te pakken nadat u Steven Spielbergs moeder een knuffel had gegeven. Dat verhaal doet al eeuwen de ronde in Hollywood, maar klopt het ook?
NEESON «Ja! Halfnaakt nog wel – ikzelf, voor alle duidelijkheid, niet mama Spielberg (lacht). Ik was me aan het omkleden na een voorstelling van ‘Anna Christie’ (toneelstuk van Eugene O’Neill, red.) op Broadway toen Steven de cast backstage proficiat kwam wensen, met z’n halve familie erbij. Hij vroeg me langs zijn neus weg of ik misschien interesse had om mee te spelen in zijn volgende film: ‘Iets over de Tweede Wereldoorlog, lijkt dat je wat?’ Niet veel later nodigde hij me uit in zijn kantoor en moest ik een paar scènes uit het voorlopige script van ‘Schindler’s List’ voor hem spelen.»
– U had in de vroege jaren 90 al flink wat Hollywoodkilometers op de teller, maar een auditie bij de grootmeester himself was ongetwijfeld een zenuwslopende ervaring. Klamme handjes en knikkende knieën?
NEESON «Dat kun je wel zeggen (lacht). Maar Steven deed er alles aan om me op m’n gemak te stellen. Hij liet me diezelfde scène een aantal keren na elkaar spelen, en gaf me tussendoor telkens een paar kleine aanwijzingen. ‘Nu moet je je hoofd een beetje schuiner houden, vind ik. En je stem een halve octaaf laten zakken.’ Dat deed ik, en bám: plots had ik Oskar Schindler te pakken. Toen ik na afloop naar buiten ging, dacht ik: als ik deze rol niet krijg, heb ik toch maar mooi drie uur lang een masterclass acteren gekregen van de geniaalste regisseur op aarde.»
LADYKILLER
– ‘Anna Christie’, het Broadway-stuk waarin u in 1992 hebt meegespeeld, leverde u niet alleen de hoofdrol op in ‘Schindler’s List’: op de planken leerde u ook uw latere vrouw kennen.
NEESON «Natasha en ik hadden elkaar nooit eerder ontmoet, maar op de allereerste repetitie spatten de vonken er meteen af. De chemie tussen ons was... explosief. Ik had destijds de reputatie een ladykiller te zijn, maar toen Natasha de eerste keer recht in m’n ogen keek, wist ik dat ik nooit meer iemand anders zou willen. (Stil) Ik mis haar nog elke dag.»
– Natasha kwam in 2009 op amper 45-jarige leeftijd om het leven bij een skiongeluk in Canada. Mag ik vragen hoe u dat plotse, tragische verlies hebt verwerkt?
NEESON «Dat mag, maar ik heb geen flauw idee wat ik je zou moeten antwoorden. Na veertien jaar heb ik het er bij momenten nog altijd erg moeilijk mee dat ik zonder haar verder moet. Dus nee, waarschijnlijk heb ik haar dood nog niet verwerkt. Ik vraag me trouwens af of dat wel kan, als de liefde van je leven zo brutaal en onverwacht uit je armen wordt gerukt.
»Ik heb gedaan wat zoveel mensen doen als ze met intens verdriet worden geconfronteerd: ik heb het weggeduwd en me als een bezetene op m’n werk gestort. Vlak na Natasha’s dood belde ik mijn agent op en ik vertelde hem dat ik weer aan het werk wilde. ‘Ben je daar wel zeker van, Liam?’ vroeg hij. ‘Ja,’ zei ik. ‘Zoek een rol voor mij. Het maakt me niet uit wat, maar ik móét werken.’»
– Zes jaar eerder, in 2003, zagen we u in de romantische komedie ‘Love Actually’ aan het werk als de weduwnaar Daniel, die met behulp van zijn hartsvriendin Karen – een doorleefde rol van Emma Thompson – de scherven van zijn leven probeert te lijmen. Wanneer zijn zoontje hem in contact brengt met de moeder van een klasgenoot, kruist de liefde opnieuw zijn pad.
NEESON (glimlacht) «En nu wil je ongetwijfeld weten of er ook voor mij een happy end in het verschiet ligt? Sorry, dat soort dingen hou ik liever privé. ‘Love Actually’ was zonder twijfel één van de meest hartverwarmende films waarin ik ooit heb meegespeeld. Naast de fabuleuze cast waarvan ik toen deel mocht uitmaken – Emma Thompson, Hugh Grant, Keira Knightley, Colin Firth, de betreurde Alan Rickman en zoveel anderen – is het vooral de moraal van het verhaal die me is bijgebleven: wat er ook gebeurt, de liefde laat je nooit in de steek. Ze is er altijd en overal, zelfs op de moeilijke momenten, als ze zich even voor jou lijkt te verstoppen. Het klinkt misschien melig voor een onbevreesde actieheld, maar dat vind ik een erg mooie gedachte.»
© Rolling Stone
‘Marlowe’ is vanaf 15 maart te zien in de bioscoop.
