Lieven Scheire: ‘Een nieuwe pandemie zou heel wat minder waarschijnlijk worden, omdat AI hopelijk binnen anderhalve week een vaccin kan ontwikkelen’

Artificiële intelligentie leek voor eeuwig het speeltje te blijven van nerdy wetenschappers en een onuitputtelijke bron van inspiratie voor sciencefictionschrijvers, maar daar is sinds kort op spectaculaire wijze verandering in gekomen. Met de komst van nieuwe, voor iedereen toegankelijke platformen zoals ChatGPT zijn we tot onze eigen verbazing het tijdperk van de artificiële intelligentie binnengestruikeld. Maar wat betekent dat concreet? Leidt AI ons een opwindende Nieuwe Wereld in? Of wordt de droom, zoals sommigen vrezen, een nachtmerrie en zelfs de ondergang van de mensheid?

Niemand twijfelt er nog aan dat AI ons leven binnen de kortste keren grondig zal veranderen. De aanleiding voor het recente rumoer was ChatGPT, een AI-systeem van het Amerikaanse bedrijf OpenAI dat in november 2022 voor het grote publiek beschikbaar werd gemaakt en – vergeleken met eerdere AI-modellen – verbluffend goed was. Kort daarna pakte OpenAI ook nog eens uit met GPT-4, een nieuwe versie van de chatbot die de vorige op alle fronten overtrof, en nogal wat techwaarnemers met verstomming sloeg. Het was ook het startschot voor de techgiganten om zich met inzet van miljarden dollars op de ontwikkeling van AI-systemen te storten. De grote spelers in Silicon Valley kunnen het zich namelijk niet veroorloven om níét mee te zijn met wat algemeen beschouwd wordt als de belangrijkste nieuwe technologie in decennia.

Wie het allemaal gefascineerd en geamuseerd gadeslaat, is Lieven Scheire. ’s Lands bekendste en geestigste wetenschapper tourt namelijk al enige maanden met een theatershow over artificiële intelligentie.

HUMO Er valt niet meer aan AI te ontsnappen. Hoe is de technologie plots in zo’n stroomversnelling geraakt?

LIEVEN SCHEIRE «AI is niet nieuw: we hebben in het recente verleden al een hele generatie systemen gehad die patronen konden herkennen en aan de hand daarvan dingen konden automatiseren. Het grote verschil is dat de nieuwe systemen zélf beelden of teksten kunnen maken. Er is momenteel veel te doen rond ChatGPT, omdat het zeer indrukwekkende teksten produceert en glimpen vertoont van een vorm van AI die de menselijke intelligentie benadert, of zelfs overtreft. Er is dan geen enkele menselijke taak meer die zo’n systeem niet kan leren, begrijpen of uitvoeren.»

HUMO AI bestaat in verschillende vormen en soorten. ChatGPT is bijvoorbeeld een taalmodel. Hoe werkt het?

SCHEIRE «Je kunt ChatGPT zien als een zeer geavanceerde versie van de ‘auto-complete’-functie op je telefoon. Als je een WhatsApp-bericht stuurt, suggereert de app het meest waarschijnlijke volgende woord. Zo’n taalmodel doet in wezen hetzelfde. Het wordt gevoed met grote hoeveelheden tekst, zodat het weet welke woorden vaak in elkaars buurt voorkomen. Op basis daarvan voorspelt het systeem het volgende woord in een tekst.

»Dat die generatieve systemen zo spectaculair beter zijn geworden, heeft in de eerste plaats met het internet te maken. Dat levert een gigantische hoeveelheid ongestructureerde data op – denk alleen al aan wat miljarden mensen de klok rond op sociale media posten. Hoe meer tekst het systeem gevoederd krijgt, hoe beter het naar patronen leert speuren.

»Een tweede factor is de toegenomen computerkracht. Zulke systemen trainen gaat met gigantisch veel berekeningen gepaard.»

THOMAS WINTERS (AI-onderzoeker aan de KU Leuven en bedenker van de TorfsBot, een algoritme dat fake Rik Torfs-tweets produceert) «Als we AI-systemen vroeger het verschil tussen katten en honden wilden aanleren, moesten we ze tienduizenden afbeeldingen van honden en katten geven. Nu doen AI-modellen zélf heel veel inzichten op door het internet af te speuren, waardoor we ze minder data moeten geven om een nieuwe taak te leren. Door het hele internet te lezen, leert het systeem hoe de wereld werkt.»

HUMO De systemen lijken ook snel beter te worden. GPT-4 deed het op een examen voor de Amerikaanse balie beter dan 90 procent van de menselijke examinanten. De amper een paar maanden eerder uitgekomen vorige versie van de chatbot deed het op die test nog maar beter dan 10 procent van de deelnemers.

SCHEIRE «Het gaat inderdaad razendsnel. Volgens specialisten zitten we nu in een ‘48 hour turnaround’. Dat wil zeggen dat ze elke 48 uur door een nieuwe ontwikkeling worden verrast. Dat hebben we nog niet eerder meegemaakt.

»Een probleem van ChatGPT was bijvoorbeeld het korte geheugen van de chatbot, waardoor hij in een lange conversatie na een tijdje soms ‘vergat’ wat er in het begin van het gesprek was gezegd. Dat probleem is weldra opgelost, dankzij een uitvinding van een paar slimme wiskundigen. Chatbots zouden dan niet alleen veel langere conversaties kunnen voeren zonder te ontsporen, ze zouden ook lange teksten kunnen schrijven, zoals volledige romans of filmscenario’s. Waardoor alweer een paar nieuwe beroepsgroepen nerveus mogen worden (lacht).»

HUMO De huidige systemen kunnen ook al heel veel. Over welke functie was je tot nog toe zelf het meest onder de indruk?

SCHEIRE «Het feit dat AI comedy begint te produceren. Vaak is het nog een beetje hit and miss. Maar iemand op Twitter vroeg onlangs aan ChatGPT: ‘Schrijf een reclamespot voor de slechtste auto ooit, en maak het sarcastisch.’ Daar kwamen wel degelijk jokes uit.»

WINTERS «Ook knap is dat GPT-4 kan uitleggen waarom een foto of een cartoon grappig is. Terwijl humor uitleggen altijd heel moeilijk is geweest voor AI-modellen.»

HUMO Een moment dat de mond van veel techwaarnemers deed openvallen, was de demonstratie van OpenAI-directeur Greg Brockman. Tijdens een livestream maakte hij een foto van enkele ruwe potloodnotities voor een website die hij in een boekje had neergepend. Hij laadde die foto in GPT-4, waarop het systeem de geschreven instructies in programmeertaal omzette en een perfect werkende website maakte. En dat alles in enkele seconden.

SCHEIRE «Dat was echt waanzinnig. Zelf heb ik GPT-4 al simpele computerprogramma’s laten schrijven om bepaalde taken te automatiseren. Vroeger moest je kunnen programmeren om een website te maken, nu kan iedereen dat al via een webhost. En binnenkort zeg je gewoon tegen je computer wat voor soort website je wil, waarop die voor jou een pagina begint te bouwen. Dat is een ontwikkeling die men eigenlijk pas over vijftien à twintig jaar had verwacht.»

HUMO GPT wordt nu al ingebouwd in de software van Microsoft en hun zoekmachine Bing. Het zal volgens experts niet lang duren voor de chatbot in álle apps en software zit, waardoor die veel slimmer worden. Het betekent ook dat we op een andere manier met computers zullen omgaan. Misschien zullen we zelfs met onze smartphones communiceren zoals we dat ook met mensen doen.

SCHEIRE «Dat lijkt inderdaad een logisch gevolg. In het bedrijfsleven gaat de implementatie van AI razendsnel, maar ook gewone gebruikers ontdekken nu al de vele mogelijkheden. Ik ken vaders die hun kroost met ChatGPT voorlezen. Voor het slapengaan vragen ze hun kinderen welk soort verhaaltje ze willen horen, waarop ChatGPT iets leuks in elkaar steekt. Willen ze er snel nog iets aan veranderen, en moeten er geen twee maar tien eenhoorns in voorkomen, en als het kan ook nog een paar scheten? Geen probleem: het gaat allemaal in een handomdraai. Het zal niet lang meer duren voor we er allemaal mee werken.»

HUILENDE ONTWERPERS

HUMO Welke impact zal AI hebben op ons werk? Volgens insiders zijn we niet ver verwijderd van systemen die elke taak op afstand kunnen uitvoeren. Dan zullen véél mensen naar ander werk moeten uitkijken.

MIEKE DE KETELAERE (Adjunct Professor Sustainable, Ethical and Trustworthy AI aan de Vlerick Business School en voormalig hoofd Artificiele Intelligentie bij onderzoekscentrum Imec) «In de loop van de geschiedenis zijn er wel vaker golven van automatisering geweest, en die hebben altijd een verschuiving in onze jobinhoud veroorzaakt. AI-systemen zullen vooral saaie en repetitieve zaken overnemen, zodat we meer tijd hebben om ons met interessantere en creatievere taken bezig te houden. Veel dokters en verplegers geven aan dat ze te weinig tijd hebben om met patiënten bezig te zijn. AI zal dat probleem oplossen door saaie administratieve taken over te nemen.»

LODE LAUWAERT (professor techniekfilosofie en Chair Ethics and AI aan de KU Leuven) «Werknemers zullen zich herscholen. Ja, er zullen zeker jobs verdwijnen door AI, maar de technologie zal ook veel nieuwe banen creëren. Je mag niet vergeten: het voorbije jaar is er wereldwijd 180 miljard dollar in AI gepompt.»

SCHEIRE «Honderdtwintig jaar geleden verplaatsten we ons met paard en koets. Er waren toen zeer veel koetsiers en paardenverzorgers. Had je toen gezegd dat ze door de uitvinding van de auto allemaal hun job zouden verliezen, had men ook gedacht dat dat tot grote werkloosheid zou leiden. Er zijn echter andere jobs voor in de plaats gekomen. Kijk naar de digital content creators of customer experience designers van vandaag. Die bestonden niet zo lang geleden ook nog niet.

»Er blijven wel veel vraagtekens. Optimisten denken dat we voor elke job die wordt geautomatiseerd wel iets nieuws zullen verzinnen. En dat de AI-revolutie enorm veel nieuwe welvaart zal creëren. Pessimisten zeggen dan weer dat zo’n automatiseringsgolf ertoe leidt dat enorm veel werknemers zich moeten omscholen of zelfs heruitvinden, en dat is niet voor iedereen haalbaar. Ze stellen zich ook vragen over hoe die nieuwe welvaart zal worden verdeeld. Zal ze bij iedereen terechtkomen, of enkel bij de happy few – zoals in de geschiedenis van de mensheid al te vaak het geval was.»

Waar de impact van AI zich nu al flink laat gevoelen, is in de artistieke wereld. ChatGPT kan in een vingerknip teksten, muziek en beelden genereren. Gerespecteerde galerijen brengen al tentoonstellingen met AI-kunst, de eerste door AI geschreven boeken zijn al verschenen en de muziekindustrie zet zich schrap voor een niet te stuiten vloedgolf AI-variaties op het werk van bekende artiesten. Hoe je dat allemaal moet beheersen en juridisch regelen, is nog verre van duidelijk. Op sociale media regent het al filmpjes waarin huilende illustratoren en andere creatievelingen klagen dat ze nog amper aan de bak komen sinds de opmars van AI.

SCHEIRE «De artistieke sector heeft al vaak grote veranderingen ondergaan, maar nog nooit zo snel en ingrijpend als nu. De reacties zijn zeer heftig. Ik merk bij sommigen zelfs een onversneden AI-haat. Ik vergelijk het graag met de reactie van de schilderkunst op de fotografie. Toen waren sommige kunstenaars in paniek. Ondertussen weten we: iedereen kan een fototoestel kopen, maar daarom kun je nog geen mooie foto’s maken. Het artistieke zit hem in het menselijke gevoel. Op dezelfde manier is dit een technologie die dingen kan creëren, maar het is nog altijd de mens die het systeem opdrachten geeft en bepaalt of het resultaat hem iets doet of niet. Dat zal de computer niet snel overnemen.»

LAUWAERT «Uit onderzoek blijkt dat veel mensen AI-kunst mooi vinden, zolang ze niet weten dat het om artificiële kunst gaat. Wanneer hun verteld wordt dat het werk in kwestie niet door mensen werd gemaakt, vinden ze het vaak geen kunst meer.»

HUMO De kans is groot dat we straks overspoeld worden met ‘nieuw’ werk van Picasso, Prince of Shakespeare, gemaakt door AI.

SCHEIRE «Dat zou kunnen. Nu, een AI-systeem kan alleen maar de patronen zoeken in de data die het gevoerd krijgt. Een boeiende vraag vind ik: zou een AI-systeem jazzmuziek kunnen uitvinden als het alleen gevoerd is met wat daarvoor kwam? Ik denk het niet. Op een bepaald moment zijn wij akkoordenschema’s beginnen te spelen die nog niet bestonden, maar die wij als mensen goed vonden klinken. Ik denk dat een AI-systeem dat laatste niet goed kan inschatten. Het kan misschien goeie muziek maken in een bestaande stijl, maar ik denk niet dat het nieuwe genres kan uitvinden. Al moet ik met twee woorden spreken. Voor hetzelfde geld komen ze over 48 uur met iets dat mijn theorie volledig onderuithaalt (lacht).»

WINTERS «We weten welke structuren Bach als componist hanteerde. Op basis daarvan hebben ze algoritmes ontwikkeld waarmee je zelf Bach-composities kunt maken. Ik ken echter geen mensen die cd’s met artificiële Bach kopen. Wij houden van een menselijke component. Daarom blijven we ook naar schaakpartijen tussen mensen kijken, hoewel computers al lang veel beter kunnen schaken. En we zouden ook nooit naar een basketbalwedstrijd tussen robots kijken. Enfin, ik toch niet (lacht).»

HUMO AI wordt alsmaar beter in het genereren van video. Het zal volgens experts niet lang meer duren voor we op basis van enkele simpele instructies zelf videoclips of reclamefilms kunnen maken.

SCHEIRE «In AI-video’s zie je nu soms nog gekke dingen. Maar als je kijkt welke reuzensprong gemaakt is tegenover anderhalf jaar geleden, dan ziet het ernaar uit dat ook video binnen afzienbare tijd volledig op punt staat.

»Er is nu al een alternatief voor films dubben: AI vertaalt automatisch de tekst, zet het om in spraak met de stem van de originele acteur, en past de lipsync aan.»

HUMO Wie weet kunnen we thuis binnenkort zelf nieuwe afleveringen van ‘Game of Thrones’ en – valt te vrezen – ‘F.C. De Kampioenen’ in elkaar knutselen. Of een zelfverzonnen ‘Harry Potter’-sequel.

SCHEIRE «Dat zou kunnen. In het begin zijn die dingen meestal crappy. Maar op termijn zijn ze misschien niet meer van het origineel te onderscheiden.

»Ook een leuke mogelijkheid: zoals je nu tekst kunt laten samenvatten door GPT, zou je dat ook met films en tv-reeksen kunnen doen. En kun je ‘Game of Thrones’ in drie langspeelfilms zien in plaats van in zoveel seizoenen.»

SPITTENDE ROBOTS

HUMO De verwachting is dat AI ook de wetenschap op veel vlakken flink vooruit zal helpen. Het is wat onder de radar gebleven, maar AlphaFold, een systeem van AI-bedrijf DeepMind, heeft vorig jaar voor een enorme doorbraak gezorgd.

SCHEIRE «Klopt. AlphaFold is een enorme hulp om de vorm van eiwitten te berekenen. Heel veel ziekten zijn eiwitten die hun functie verkeerd uitoefenen. Daar een medicijn voor vinden is een proces van trial and error, want de vorm van een eiwit is niet waar te nemen met een microscoop. Er zijn wel allerlei onderzoeksmethoden, maar die zijn zeer tijdrovend: het heeft ons decennia gekost om de vorm van enkele duizenden eiwitten te bepalen, terwijl er honderden miljoenen eiwitten zijn. We waren er dus nog een tijdje mee zoet. Met AlphaFold, een gigantisch neuraal netwerk (een AI-model dat gebaseerd is op de werking van de hersenen, red.), hebben onderzoekers het voor elkaar gekregen om de structuur van een enorm aantal eiwitten te voorspellen.

»De impact daarvan op de geneeskunde en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen valt nauwelijks te overschatten: een nieuwe pandemie zou heel wat minder waarschijnlijk worden. Mocht er straks een nieuw virus opduiken, dan zou je de RNA-code ervan kunnen uitlezen. AlphaFold zou ons onmiddellijk vertellen wat de vorm is van de eiwitten waarmee het virus zich aan onze cellen bindt. Vervolgens laten we de computer iets ontwerpen dat die eiwitten afblokt, en na anderhalve week hebben we dan hopelijk een vaccin of medicijn.»

LAUWAERT «Het systeem zou ook kunnen helpen om nieuwe medicijnen te ontwikkelen tegen bacteriën, omdat die alsmaar resistenter worden tegen antibiotica.»

HUMO Bij DeepMind broeden ze ongetwijfeld op nog meer toepassingen.

SCHEIRE «Ze koesteren inderdaad de ambitie om met behulp van machine learning (een tak binnen de AI die zich bezighoudt met de ontwikkeling van systemen die zélf kunnen leren, red.) andere uitdagingen aan te pakken. Ik weet dat ze nu op kernfusie aan het werken zijn, nog zo’n probleem waar we al vijftig jaar de tanden op stukbijten. Als het AI lukt om de code te kraken, zou het energievraagstuk voor een deel opgelost raken.»

LAUWAERT «Misschien kan DeepMind ook een rol spelen bij om enkele andere grote vraagstukken van deze tijd op te lossen, zoals de klimaatopwarming of het migratieprobleem. Op basis van data uit het verleden kan AI voorspellen hoe groot de kans is dat in een bepaalde regio een migratiestroom op gang zal komen, en hoe daar best op wordt geanticipeerd. Mensen kunnen ook leren uit het verleden, maar deze systemen doen dat veel beter en accurater dan wij.

»In de geneeskunde wordt AI ingezet om bepaalde kankers op te sporen. Die systemen zijn daar nu al veel beter in dan dokters. AI kijkt zuiver naar de data en heeft nooit last van honger, slaaptekort, stress, persoonlijke problemen of andere factoren die het oordeel van een mens kunnen beïnvloeden. Je moet AI wel zien als een soort slimme assistent. De uiteindelijke beslissing over levensbelangrijke zaken moet nog altijd bij mensen liggen.»

HUMO De nieuwste ontwikkeling is Auto-GPT. Wat kan dat systeem méér dan de andere?

SCHEIRE «Auto-GPT is een veel grotere stap dan we op dit moment doorhebben, heb ik het gevoel. Taalmodellen als ChatGPT zijn op zich heel simpel: je stelt een vraag, er komt een tekst terug, en dan stopt het. Auto-GPT stelt vragen en opvolgvragen tot een bepaalde taak is opgelost. Een geniaal idee: je voert een to-dolijst in en de computer zoekt zelf uit wat hij voor je kan doen. Conceptueel is dat een enorm verschil met het terugsturen van alleen maar een tekst. Dit gaat echt om interactie. Ook al hebben die systemen geen bewustzijn, het begint daar nu wel griezelig goed op te lijken.»

HUMO Alle techgiganten – van Google en Microsoft tot Meta – werken momenteel aan eigen AI-modellen. Wat mogen we nog verwachten? GPT-5 zou naast beeld en geluid ook uitgebreid worden met tastzin. Als het dan in robots wordt ingebouwd, zou dat een nieuwe fase voor de robotica inluiden.

SCHEIRE «Ik was onlangs nog op bezoek bij de afdeling robotica van de Technische Universiteit in Eindhoven. Daar gebruiken ze ChatGPT om hun robotica te programmeren: waar de professor en zijn team vroeger tien dagen nodig hadden om een robot een bepaald traject te laten stappen, lukt het ChatGPT in een halve dag.

»De volgende stap is dat Auto-GPT op eenvoudig verzoek je tuin omspit, omdat het systeem een huishoudrobot met spade aanstuurt. Dan komen we echt bij de B-filmscenario’s waarin de spade ook gebruikt kan worden om de buurman een klap te geven, omdat je het systeem om een rustige nacht had gevraagd en de buurman te veel lawaai heeft gemaakt (lacht).»

HUMO Als robots dankzij GPT over tastzin zouden beschikken en dus hun omgeving kunnen ‘voelen’, zou dat volgens sommigen een opstapje kunnen zijn naar robotten met iets wat je een vorm van bewustzijn zou kunnen noemen.

SCHEIRE «Bewustzijn is een moeilijk begrip. We weten nog niet wat het bij de mens is. Het is dus heel lastig te zeggen vanaf wanneer een computersysteem een vorm van bewustzijn heeft. We weten niet eens of insecten een bewustzijn hebben.

»Hoe dan ook: de volgende grote stap is het moment dat AI in een robot wordt gestoken en dus een lichaam krijgt waarmee het taken kan uitvoeren.»

HUMO OpenAI maakte vorig jaar bekend dat het een smak geld investeert in 1X, een Noors bedrijf dat huishoudrobots bouwt, die zonder enige hulp vrolijk rondbewegen in een keuken en koekjes bakken. Het woord keukenrobot krijgt straks mogelijk een heel andere betekenis.

SCHEIRE «Vroeger was zo’n kookrobot lastig te automatiseren, omdat alle potten en pannen op dezelfde plek moesten staan en de kooktijd altijd exact dezelfde moest zijn. Met beeldherkenning kan een robot perfect zien wat er op het werkblad staat en of het vlees al gaar is; waarschijnlijk zelfs nog beter dan de mens, omdat hij over uv- en infraroodsensoren beschikt. Mogelijk krijgen we binnenkort dus een keukenassistent die niet alleen geweldig kan koken, maar ook perfect weet wat wij lusten en wat niet. En ook nog eens de boodschappen bestelt (lacht). Het is niet uitgesloten dat die huishoudrobots, die al sinds jaar en dag in sciencefiction worden opgevoerd, toch nog tijdens ons leven zullen bestaan.»

GOOGLE, BEN JE DAAR?

HUMO Taalmodellen trainen als ChatGPT kost miljoenen dollars, waardoor alleen grote techspelers ze kunnen ontwikkelen. Onderzoekers van de universiteit van Stanford zijn er onlangs echter in geslaagd een model te ontwikkelen voor amper 600 dollar. Het lukte hen ook in vijf weken, in plaats van acht jaar voor de bestaande systemen.

WINTERS «Dat vond ik zéér interessant. Ik denk dat we in de toekomst allemaal ons eigen gepersonaliseerde AI-model op onze gsm kunnen laten draaien. Stel je een soort persoonlijke assistent voor die je non-stop bij de hand hebt, die alles over je weet, en die je allerlei taakjes kunt laten uitvoeren. Het privacyprobleem zou ook meteen opgelost zijn, omdat je gegevens dan niet op de servers van OpenAI moeten staan.

»OpenAI, momenteel de koploper in de AI-race, is een wat merkwaardig bedrijf: het is een non-profitorganisatie die is voortgekomen uit het zogenaamde effectieve altruïsme: een filosofie die in Silicon Valley nogal wat aanhang kent. Bij OpenAI vinden ze AI zo belangrijk voor de mensheid dat ze het als hun missie beschouwen de technologie zo veilig mogelijk de wereld in te loodsen. Volgens CEO Sam Altman zal door de creatie van slimme AI-systemen een groot deel van de globale welvaart naar OpenAI vloeien, waarna het bedrijf die mooi onder de wereldbevolking zal herverdelen, zodat iederéén ervan kan profiteren, en niet alleen een kleine elite.»

HUMO Bij OpenAI schuwen ze de grote ambities niet.

LAUWAERT «Elon Musk en de topman van Über zijn ook zulke ‘cyberanarchisten’ die er utopische ideeën over het redden van de mensheid op nahouden. Maar of OpenAI zal bijdragen tot meer gelijkheid is een andere zaak. Ik durf dat sterk te betwijfelen.»

SCHEIRE «Figuren als Altman en Musk zijn intrigerend. Die mannen schrijven doorwrochte essays over welvaartsverdeling, maar staan tegelijk met één poot in het wereldje van het durfkapitaal. Ik zat onlangs een week in L.A. voor een trip langs een paar techbedrijven, en in die paar dagen heb ik een glimp opgevangen van het aparte universum waarin ze daar leven. Het gaat constant over risicokapitaal, hoe je investeerders strikt en faillissementen vermijdt. Ze bouwen daar een soort economie op steroïden.»

HUMO OpenAI heeft dan wel het woordje ‘open’ in de naam zitten, maar tot ongenoegen van onderzoekers schermt het bedrijf wel angstvallig zijn technologie af.

LAUWAERT «Er is inderdaad veel te weinig transparantie. Het is vaak niet bekend met welke data zulke systemen zijn gevoed, en wie heeft beslist deze of gene data te gebruiken. Nu ze alsmaar meer ingang vinden, zouden wij toch moeten weten wat de achterliggende mechanismen van die modellen zijn. Nu, dat ze bij OpenAI niet zo happig zijn om daar inzage in te geven, heeft ook te maken met de concurrentiestrijd. Wie nu voorop ligt, wil zijn positie niet kwijtraken.»

WINTERS «Google speelde tot nog toe een wat vreemde rol in het verhaal. De introductie van Bard, hun antwoord op ChatGPT, draaide uit op een fiasco, omdat de chatbot tijdens de officiële presentatie een foutief antwoord gaf op een vraag. Een flater die de beurskoers van Google meteen met 8 procent deed zakken. De meeste waarnemers zijn het er echter over eens dat Google weleens spectaculair zou kunnen terugslaan: de techreus heeft haast onbeperkte financiële middelen en een jarenlange expertise op het vlak van AI en robotica – het kocht zich onder meer in bij DeepMind. Het heeft ook een aandeel in Anthropic, een bedrijf dat onlangs aankondigde dat het een miljard dollar investeert in de ontwikkeling van chatbot Claude Next, een systeem dat tien keer krachtiger zou moeten worden dan ChatGPT. Het lijkt er dus op dat de echte strijd tussen de techreuzen nog moet losbarsten.»

SCHEIRE «Google heeft ook de enorme paraplu van het moederbedrijf Alphabet, waaronder de zelfrijdende auto en vele andere projecten zitten. Wie weet raakt de ontwikkeling daarvan ook wel in een stroomversnelling?»

HUMO Elon Musk was één van de oprichters van OpenAI, maar stapte enkele jaren geleden uit het bedrijf na een conflict met Sam Altman. Hij wijst al lang op de gevaren van AI en was in maart nog één van de ondertekenaars van een open brief waarin werd opgeroepen het AI-onderzoek tijdelijk op pauze te zetten. Niet veel later kondigde hij echter aan dat hij zelf een AI-bedrijf heeft opgericht, X.AI. Mogen we dat afdoen als een publiciteitsstunt?

SCHEIRE «Ik verwacht niet dat hij een belangrijke speler wordt. Hoe succesvol hij met Tesla en SpaceX ook is, dit is een totaal ander werkterrein. En Musk blijft ook gewoon een California boy die in de buurt wil zijn van alles wat hip and happening is. Zo sprong hij ook meteen op de hype van cryptomunten – waar hij óók veel nonsens over heeft verkocht.»

HUMO Je had de timing voor je zaalshow over AI niet beter kunnen kiezen, maar wellicht heb je je het ook al flink beklaagd, omdat je de voorstelling al een paar keer grondig hebt mogen herschrijven?

SCHEIRE «Het is een luxeprobleem (lacht). Ik heb de eerste versie van de voorstelling gemaakt nog voor ChatGPT bestond. De show wordt alsmaar langer, omdat ik veel nieuwe dingen moet vertellen. Ik tour nu nog tot half juni, en daarna heb ik een zomerbreak van drie maanden. Ik bereid me er nu al op voor dat ik na die pauze weer een weekje aan de schrijftafel zal moeten zitten, omdat er weer zo waanzinnig veel gebeurd zal zijn. Misschien kan ik het tegen dan aan Auto-GPT vragen. Of laat ik me gewoon door een leuke robot vervangen (lacht).»

Lieven Scheire brengt op vrijdag 26 mei een speciale Nerd Edition van zijn show over artificiële intelligentie op het Nerdland Festival in Wachtebeke. Thomas Winters geeft er een lezing over humor en artificiële intelligentie. Meer info: www.nerdlandfestival.be.

Andere tourdata van Lieven Scheire: www.lievenscheire.be.

Volgende week: De killerbots komen! Hasta la vista, baby!