Lou Reed - Berlin, Live at St. Ann's Warehouse
We hebben het nooit geturfd, maar we weten het wel zeker: geen plaat uit onze collectie hebben wij vaker beluisterd dan 'Berlin', daartoe aangemaand door toenmalig Humo-bespreker Kontente Karel. Als zowat enige ter wereld schreef Onze Man een lovende recensie, die hij in Humo 1930 van 1 november 1973 dwingend besloot met: 'Een plaat die van voor tot achter vol staat met vreselijk sterke songs, door Reed en zijn gelegenheidsgroep indrukwekkend gebracht. Een plaat die geen enkele serieuze fen zich mag laten ontgaan.' Humo: altijd al uw baken geweest!
Ook vandaag-de-nacht nog ('Berlin' verdraagt geen daglicht), precies 35 jaar na datum, wordt het meesterwerk van Lou Reed in le Château P. geregeld op de hipste geluidsdragers afgespeeld. En zijn we er telkens weer niet goed van. Zo diep door het vel en tot op het bot snijden & kerven & krassen namelijk de songs over de bittere besognes en het uiteindelijke verval van een mistroostig junkiekoppel uit de Berlijnse goot.
Zij: Caroline, hij: de kille chroniqueur die haar ten slotte richting zelfdoding treitert - 'This is the room where she took the razor and cut her wrists', vertelt hij laconiek in 'The Bed'. Tevoren heeft Caroline al een paar keer flink mot gehad, en heeft de sociale dienst ook haar kind afgepakt, 'because she was not a good mother, because of the things they heard she had done, and all the drugs that she took, every one, every one'. Een gitzwart en wrang verhaal, dat in 2008 op het hoesje van 'Berlin, Live at St. Ann's Warehouse' omschreven wordt als 'a masterwork about love's dark sisters: jealousy, rage and loss'.
Dat wij deze integrale live-uitvoering, opgenomen tijdens twee premièreavonden op 15 en 16 december 2006 in Brooklyn, NYC, toch de moeite waard vinden, ondanks de schaduw die het verpletterende origineel vooruitwerpt, wil wat zeggen. Maar wie één van beide 'Berlin'-concerten in Brussel heeft bijgewoond - het laatste deze zomer in het Paleis voor Schone Kunsten - zal het begrijpen. Het waren memorabele avonden.
'Berlin' live doet het origineel alle eer aan, en de arrangementen sluiten rimpelloos aan bij de pompeuze productie van toen, hoewel producer Bob Ezrin (ook nu weer nauw bij de opnames betrokken) indertijd niet op een bombastisch effect min of meer had gekeken. De beperkingen van podiumsetting versus studiofaciliteiten worden vlot omzeild met een twaalfkoppig kinderkoor, zeven strijkers en blazers, backingzangeres Sharon Jones en een potente groep onder leiding van gitarist en oudgediende Steve Hunter.
Wat 'Berlin' live in 2008 wél anders kleurt en de plaat extra cachet geeft, is de betrokkenheid van de verteller - Lou Reed dus. Toen: koud, kil, akelig afstandelijk, alsof de ellende hem niks kon schelen, hij was tenslotte zelf een junkie. Nu: met meer mededogen kennelijk, warmer, begripvoller, omdat hijzelf weemoediger is geworden wellicht. Het verschil zit 'm in zijn timbre, de stem die meer patina heeft gekregen. Maar dat maakt het verhaal, en het luisteren ernaar, niet minder bitter, ontregelend, schokkend, confronterend of actueel. Dat hebben we intussen wel met zoveel woorden van onze getergde huisgenoten begrepen. Want 'Berlin' moet men hárd afspelen - ook de vele stille passages - zodat er geen ontwijken aan is.
Hoogtepunten: hoe Steve Hunter in 'Men of Good Fortune' en 'How Do You Think It Feels' zijn gitaar martelt, Sharon Jones die 'Oh, Jim' een lichte gospel-blush verleent, en de Velvet Underground-toegiften 'Candy Says' - dat door Antony héél hoog wordt opgestuwd - en de onverwoestbare klassieker 'Sweet Jane'. Steve Hunter en 'Sweet Jane': het blijft een niet uit verband te spelen tandem, herinner u de legendarische intro op de liveplaat 'Rock'n'Roll Animal'. Hebben wij u trouwens al gezegd dat wij geen song uit onze collectie vaker hebben beluisterd dan 'Sweet Jane'?
Een dwingend besluit dringt zich op. 'Berlin, Live at St. Ann's Warehouse' is een plaat die van voor tot achter vol staat met vreselijk sterke songs, door Reed en zijn gelegenheidsgroep indrukwekkend gebracht. Een plaat die geen enkele serieuze fen zich mag laten ontgaan. Is getekend: Contente Charel.
