Louis Theroux: ‘Tijdens de pandemie heerste er meer angst in ons gezin dan in een oorlogsgebied’

Omdat de Britse documentairemaker Louis Theroux (51) tijdens de lockdown geen tv-programma’s kon maken, besloot hij ‘Grounded with Louis Theroux’ op te starten, een podcast die bovenaan de luisterlijsten kwam te staan, met dank aan zijn onvolprezen talent om alles uit zijn gesprekspartners te persen. Nu is er ook ‘Theroux the Keyhole: Diaries of a Grounded Documentary Maker’, een dagboek over een absurd coronajaar.

Louis Theroux kwam de lockdown door op burpees en bourbon. Voor dat eerste kon hij terecht bij de YouTube-filmpjes van fitnesscoach Joe Wicks, voor het tweede bij het merk Bulleit Bourbon, waarvan hij na ontdekking prompt grootverbruiker besloot te worden. We ontmoeten elkaar voor koffie (geen whiskey) tijdens een heldere herfstochtend in Londen. Net zoals in zijn programma’s is Theroux droogkomisch en expressief tafelgezelschap, zijn wenkbrauwen hoog opgetrokken boven zijn brilmontuur.

– In je podcast, en eigenlijk ook in al je documentaires, staan ándere mensen centraal. Waarom richt je in je nieuwe boek de aandacht op jezelf?

LOUIS THEROUX «Het is een poging om mezelf als familieman – een kant van mij die je nooit te zien krijgt – te begrijpen. Ik wilde verslag uitbrengen van een slagveld waar meer angst en gevaar heerst dan in eender welk ander oorlogsgebied: mijn gezinsleven tijdens de pandemie. En dat is geen grap.

»Mensen vragen me weleens naar de huiveringwekkendste plaats waar mijn programma’s me al brachten: een neonazirally of de gevangenis van San Quentin... Maar de meeste emotionele stress ervaren we in onze eigen woonkamer. Ik maak een versie van mijn programma die over mezelf gaat en waarin ik mijn eigen vreemde gedrag onder de loep neem. Alcohol bleek daar een groot deel van uit te maken.»

– Was je drankgebruik de reden waarom je met dit boek begon?

THEROUX «Ik vroeg me af: drink ik te veel? Worstel ik met de drank? En, indien ja, maal ik daarom? Ik schrijf over avonden die in nevelen waren gehuld, waarop ik tv-keek maar waarvan ik me de ochtend nadien niets kon herinneren. Mijn vrouw Nancy begon zich zorgen te maken, moet ik toegeven, maar het was voor mij een manier om mentaal overeind te blijven.

»Een maandag voelde plots aan als een zaterdag. Zodra je bier en wijn gewoon bent, stap je over op bourbon. Dat voelt aan alsof je op vakantie ineens een betere huurauto krijgt: je merkt dat je veel sneller gaat dan je gewoon bent.

»Ik kan niet voor iedereen spreken, maar na 51 jaar merk ik dat veel mannen zich gedeprimeerd voelen zonder zich daar bewust van te zijn. Het is mij ook overkomen: er was een tijd dat ik de stress van de lockdown onder controle probeerde te houden met de gedachte dat een drankje wel geen kwaad zou kunnen.»

– De lockdown moet moeilijk zijn geweest voor iemand die er zijn dagtaak van heeft gemaakt om de meest diverse figuren te interviewen, maar je podcast moet toch ook soelaas hebben geboden?

THEROUX «Zeker, twee van de sterkste gesprekken uit de reeks waren die met actrice Michaela Coel (bekend van ‘I May Destroy You’, red.) en comédienne Ruby Wax. Ruby vertelde me hoe teleurgesteld ze was in haar vroegere werk. Zelf ontwikkelde ik ook de gewoonte om na een paar drankjes mijn oude werk te herbekijken. Ik zie dan duidelijk ruimte voor verbetering, maar soms denk ik ook: mijn God, wat een fantastisch programma!»

– Wat vond je van ‘When Louis Met... Jimmy’, het BBC- programma waarin tv- presentator Jimmy Savile overkwam als een creep die je maag doet omdraaien? Je kon toen niets blootleggen over zijn kindermisbruik.

THEROUX «In mijn boek schrijf ik over Savile dat ik, naargelang het perspectief, een programma over hem maakte dat óf heel onthullend was, óf net faalde om heel onthullend te zijn. Het zal wel niet enkel het één of het ander zijn, toch? Er komen in het programma genoeg zaken aan bod om beide kanten van argumenten te voorzien. Ik heb het programma sinds de onthulling van de feiten nogmaals bekeken, en ik was vooral getroffen door hoeveel er al in het programma aanwezig was – het was zeker geen zachte journalistiek. We wisten allemaal min of meer dat hij een act opvoerde, waarbij hij je bijna uitnodigde om te geloven dat hij dingen verborgen hield die het daglicht niet mochten zien.»

– Je bent de zoon van Paul Theroux, de bekende reisboekenschrijver. Klopt het dat David Bowie ooit de rechten op je vaders roman ‘Muskietenkust’ heeft willen kopen?

THEROUX «Hij was in ieder geval in de running, ja. Ik holde daags nadien naar school om het nieuws aan iedereen te vertellen, maar mijn klasgenootjes vonden mij vooral heel irritant.

»Ik heb nu zelf drie kinderen met mijn vrouw, ze zijn 15, 13 en 7 jaar. In mijn boek noem ik hen Arthur, Jack en Ray, maar dat zijn niet hun echte namen. Ze hebben weinig tot geen interesse in hun vaders werk. Zelfs toen ze hoorden dat ik Joe Exotic alias de Tiger King had geïnterviewd, lang voor de gelijknamige Netflix-reeks uitkwam, waren ze niet onder de indruk. Enkel toen ik voor mijn podcast de YouTuber KSI interviewde en hij nadien een shout-out naar mijn zonen deed, moest één van hen blozen.»

– Aan het einde van je boek overdenk je hoe de mensheid al een hele tijd richting een catastrofe als de coronacrisis aan het slaapwandelen was.

THEROUX «Eén van de punten in mijn boek is dat de pandemie niet op zichzelf staat, maar het gevolg is van het globalisme. Ik had het gevoel dat de pandemie geen donderslag bij heldere hemel was, maar eerder een rekening die ons gepresenteerd werd. Met hoeveel miljard zijn we nu? En we nemen zoveel ruimte in beslag en leven zo dicht op elkaar. En dan reizen we ook nog eens zonder ophouden de hele wereld af.»

– In april raakte je vrouw besmet met het virus. Werd het toen persoonlijk voor je?

THEROUX «Er is een geschiedenis van astma in onze familie, en zij is serieus ziek geworden. Wanneer het virus je persoonlijk treft, dringt de ernst van de situatie pas echt tot je door. Tegelijk draag ik nu wel een mondmasker in de publieke ruimte, maar ook maar omdat ik geen lul wil zijn, want een deel van mij vraagt zich toch af of dat wel zin heeft. Mijn hoofd zit vol tegenstrijdige stemmen.

»Weet je, ooit is mijn auto in panne gevallen, toen ik probeerde uit te vissen of hij ook zonder benzine kon rijden – die theorie kwam opeens in me op. Daardoor moest ik een heel eind wandelen om met een jerrycan benzine te gaan halen. Het is die eigenzinnige en naïeve nieuwsgierigheid die mij toegang verleent tot de werelden van mijn meest listige gesprekspartners.»

– Mis je ook dingen van de lockdown?

THEROUX «Het routineuze leven thuis: het in- en uitladen van de vaatwasser, mensen ontmoeten via Zoom. Ik drink nu ook weer minder, maar nog steeds meer dan de aanbevolen hoeveelheid. Onlangs genoot ik enorm van ‘The White Lotus’, de melodramatische televisieserie over een luxehotel en zijn afgrijselijke gasten. Mijn favoriete personage was Armond, de manager die overmatig drinkt maar de touwtjes toch nog in handen houdt. Wellicht kon ik me daardoor zo goed met hem identificeren (lacht).»

© The Sunday Times

Louis Theroux, ‘Theroux the Keyhole: Diaries of a Grounded Documentary Maker’, uitgeverij Pan Macmillan