Luc De Vos overleden
Muzikant Luc De Vos (Gorki) is overleden op 52-jarige leeftijd. In 2012 sprak Humo-journaliste Katia Vlerick met hem. Herlees hier het interview
(Verschenen in Humo 3765 op 31 oktober 2012)
''Never explain, never complain.''
De 5 decennia van Luc De Vos
Wat hebben Luc De Vos en Kate Moss met elkaar gemeen? Ze braken allebei door in 1990 en gelden als iconen van de nineties – zij het De Vos iets minder wereldwijd. Ze zijn ook nog steeds aan het werk, harder dan ooit zelfs, mét succes bij telkens weer een nieuwe generatie. En ze delen, zo leert ons onderstaand gesprek, een motto: never explain, never complain.
Moss is de mooiste van de twee, De Vos de meest spraakzame: hij geeft wél interviews. Over vijftig worden, de fases die hij heeft doorlopen en de tien platen die hij maakte met Gorki. Bovendien heeft Kate Moss geen singlecompilatie uit, en Gorki wél: ‘Anja Ninja – 35 Singles en een B-kant’.
We treffen Luc De Vos in zijn werkkamer thuis, tussen heel veel boeken en drie rode dozen van Ikea.
Luc De Vos «Archiefdozen waarin ik al mijn artikeltjes minutieus heb bijgehouden. Op 12 juli van dit jaar ben ik vijftig geworden, en toen heb ik die tien kilo papier eens doorploegd. Zo van: bompa gaat zijn leven eens overschouwen. Maar het zei me weinig. Ik kon alleen maar denken: ‘Het was tof, maar het is voorbij.’ Ik laat me liever verrassen door mensen die me vragen: ‘Weet je dat nog?’»
HUMO Deze bijvoorbeeld: in 1996, op je vierendertigste, vertelde je in Humo: ‘Ik word steeds minder lankmoedig en tolerant. Misschien zal ik als ik vijftig ben een stuk crapuul zijn dat geen mens meer kan uitstaan.’
De Vos «Dat was ik compleet vergeten natuurlijk. Maar ik moet wel beamen wat die jongen zegt: ik ben dat stuk crapuul geworden. En sinds ik vader ben, ben ik alleen maar opstandiger geworden – alsmaar minder begripvol voor wantoestanden.»
HUMO Uit een Humo-interview uit 1991: ‘Ik haat Blue Blot.’ En even verder: ‘Ik haat ook ‘Happy Doing Nothing’ van Pitti Polak. Dat is de enige keer dat ik je iets slechts heb horen vertellen over andere Belgische groepen. Alsof je op je tellen past sindsdien.
De Vos «Er worden hier gewoon geen slechte, amateuristische platen meer gemaakt. En gelukkig zijn we van dat Belgen-stigma af. Er heeft toch nog niemand Skynet, ik bedoel Netsky, geinterviewd met vragen over zijn Belg-zijn? Het is geen issue meer, en daar ben ik zeer blij om.»
HUMO Waarom besta jij wel nog en Pitti Polak niet meer?
De Vos «Omdat ik intelligénte pop maak – er zat altijd een ironisch en puntig kantje aan. Het was altijd meer David Bowie dan Iggy Pop. Mag ik dat zeggen? Ik las boeken, luisterde veel naar popmuziek, ik was een soort van slimste mens ter wereld.
»Let op: ik hou ook niet van de perfecte, serieuze popmuziek, Radiohead of Van Morrison of zo. ‘Madness’, de nieuwe single van Muse, wordt door iedereen verketterd omdat hij zo lijkt op ‘I Want to Break Free’ van Queen, maar ik denk: ja, die weten zelf ook wel dat ze over the top aan het gaan zijn. Dat vind ik wel oké, die slimmigheid.»
HUMO Is het in jouw geval niet gewoon nostalgie naar de jaren zeventig, je kindertijd, en de hoogdagen van de glamrock?
De Vos «Natuurlijk, maar niemand kan ontkennen dat de jaren zeventig een fantastisch vat vol originaliteit en plezier waren. Natuurlijk had ik in de tijd van de glamrock in Londen moeten rondlopen! Als ik moet kiezen tussen Kortrijk en Parijs, dan kies ik Parijs, natuurlijk. Als ik moet kiezen tussen bier en champagne, dan kies ik champagne.»
HUMO Je hebt jarenlang het imago gehad van vrolijke drinkebroer. Maar nu je vijftig bent, ben je gestopt met drinken.
De Vos «Mijn katers werden me te hels. Toen ik jong was, dronk ik graag en veel, maar gaandeweg begint je lichaam tegen te sputteren. Vroeger zat ik graag gitaar te spelen met een paar Duvels naast mij – thuis op mijn gemakske high worden. Dat was vooral zo in de tijd dat ik nog bang was om buiten te komen. Als ik onder de mensen was, wilde ik ze constant entertainen en imponeren: om de minuut moest er een lachsalvo weerklinken, en dat stresseerde mij zodanig dat ik binnenbleef. Maar dat is dus verleden tijd.»
HUMO Lukt het, zonder de roes?
De Vos «Ja. Je hebt het eigenlijk niet nodig natuurlijk. De wereld is al gek genoeg. Je komt zo al interessante mensen genoeg tegen in mijn rayon.
»Ik word ook minder snel moe, nu: op mijn verjaardagsfeest ben ik tot vijf uur wakker gebleven, terwijl ik vroeger om twaalf uur al zin kreeg om in mijn bed te kruipen. Het is fantastisch om een beetje tipsy te zijn als je optreedt, maar Pukkelpop dit jaar was mijn eerste grote optreden zonder drank, en dat is enorm goed meegevallen.
»Pas op: ik heb nog altijd niks tegen drank hè, het heeft mij de mooiste momenten uit mijn leven bezorgd. Maar het creëren op zich is ook een enorme bron van genot.»
HUMO Ten tijde van je eerste interviews, begin jaren negentig, woonde je nog op de boerderij van je moeder. Je verheerlijkte dat leven: de periode tussen je zestiende en je zesentwintigste, waarin je ‘behalve masturberen’ geen klap uitvoerde, noemde je zelfs de ‘mooiste tijd van je leven’.
De Vos «Ik ben blij dat je daarover begint, want natuurlijk denk ik daar allang niet meer zo over. Ik heb in het begin misschien te veel de nadruk gelegd op mijn achtergrond: ‘Hey mannekes, ik ben hier wel een echte werkmens van Langerbrugge aan het Kanaal Gent-Terneuzen!’ Maar eigenlijk moet iedereen op zijn zestiende naar Hollywood verhuizen. Of anders in een dansgezelschap gaan, kleren ontwerpen en homo worden.
»Maar: die afzondering was voor mij wel nodig. Ik was iemand die moest rijpen. En het is ook een geluk dat alles wat ik heb gedaan voor mijn epifanie, in het verborgene is gebleven. Ik bedoel: ik schreef al liedjes op mijn zestiende, maar die waren helemaal niet goed.»
HUMO Je hebt ooit gezegd: ‘‘Mia’ heeft dezelfde klinkers als de naam van mijn moeder: Irma.’ Het is je grootste hit: een lied over alle meisjes die je niet kon krijgen.
De Vos «Het bekte niet zo lekker: ‘Irma heeft het licht gezien’. Ik woonde bij mijn moeder, ik kon niets anders dan hier en daar een zin over haar te laten vallen.
»Mijn grote voorbeeld op dat vlak was Panamarenko. Die woonde ook bij zijn moeder, en hij kwam elke dag op televisie, in de generiek van ‘Kunstzaken’. Maar nogmaals: natuurlijk was dat een vergissing, natuurlijk had ik in Gent-centrum moeten wonen.»
HUMO Je moeder is intussen vijfennegentig jaar.
De Vos «Op naar de honderd. Ze zit nu in een rusthuis. Ze is nog goed, ze kan nog babbelen, ze kan alleen niet meer stappen. Ik ben altijd gefascineerd geweest door mijn oude ouders. Mijn vader was van 1912, hetzelfde jaar als Boon en de Titanic. Hij zou nu honderd geweest zijn. Hij was vijftig toen ik geboren werd, even oud als ik nu ben.
undefined
»Mijn ouders stonden nog met één been in de negentiende eeuw, en bovendien ben ik voor een flink stuk opgevoed door mijn toen al stokoude grootouders. Tegelijk zit ik hier naar een plaat van Muse te luisteren. Of ik ga, zoals eergisteren, naar een optreden van een hippe groep als How to Dress Well. Dat is toch bijna niet te geloven?»
HUMO Rond je veertigste, en dan vooral sinds ‘Plan B’ uit 2004, heb je een nieuw élan gevonden. De single ‘De Schaduw in de schemering’ stond bijvoorbeeld meteen op 1 in De Afrekening. Hoe verklaar je die renaissance?
De Vos «Mijn twee Russische platen (‘Plan B’ (2004) en ‘Homo erectus’ (2006) hadden respectievelijk een foto van Brezjnev en Joeri Gagarin op de cover, red.) zijn veel uitbundiger dan wat eraan voorafging. Plots ging het over de Culture Club (befaamde Gentse club, red.) en alles wat urban was – mensen sleurden me toen mee naar plekken waar ik nog nooit geweest was. Veertig worden is hét keerpunt geweest: naar mijn gevoel ben ik vanaf dat moment opera beginnen te zingen: alles moest uitbundiger en extraverter.»
HUMO Met andere woorden: je zat in je midlifecrisis.
De Vos «Ik noem het: een hernieuwde belangstelling voor erotiek. Toen ik jong was, lag erotiek heel ver van mij af. Het bestond eigenlijk alleen in de films, en toen ik ouder werd, moest het ook zo zijn als in de film – het moest perfect zijn, Brigitte Bardot. Maar rond mijn veertigste heb ik de erotiek in het alledaagse leven ontdekt. Dat lag ook aan de maatschappij, die ineens veel sexyer werd: in mijn tijd liepen de meisjes allemaal rond in een slobbertrui. Ik ben geen socioloog, maar volgens mij is Vlaanderen op dat vlak volwassen geworden – Vlaanderen is sexy geworden, en dat zie je zowel bij de vrouwen als de mannen. »Ik ben in die periode ook eens verkozen tot man van het jaar door het vrouwenblad Elle, en ik vond dat zo speciaal: ‘Allez, dat vrouwen belangstelling voor mij hebben!’ Vanaf ‘Plan B’ is dat allemaal in mijn muziek geslopen.»
HUMO Je bent sindsdien ook enorm werklustig: naast platen kwamen er columns en boeken. Houd je dat nog lang vol, denk je?
De Vos «Tuurlijk! Alles wordt alsmaar pregnanter. Ik zit hier nu toch ook te wippen op mijn stoel? Ik heb alweer een boek klaar voor het voorjaar, en ik verwacht er veel van: eindelijk een bestseller die in Hollywood verfilmd wordt, met Brad Pitt in de hoofdrol. Zet daar maar tussen haakjes bij: ‘interviewster lacht’. Maar je móét op die manier denken! Hoe komt het anders, denk je, dat al die domme Belgen het vroeger nooit hebben gemaakt in het buitenland? Ik herinner me dat ik T.C. Matic op de Duitse televisie zag, en een maand later waren ze gesplit.»
HUMO Heb je dat nooit gemist: een wapenbroeder om muziek mee te maken? Zoals Arno z’n Jean-Marie Aerts had, Barman z’n Stef Kamil, Lennon z’n McCartney en Jagger z’n Richards?
De Vos «Ik heb toch een fantastische band? Zeker nu, met Bert Huysentruyt en Thomas Vanelslander erbij. Ja, toen ik zestien was, wou ik Roger Daltrey zijn – een Zanger. Dus hoopte ik dat ik een Pete Townshend zou tegenkomen, zodat ik van die gitaar af was. Maar goed, dat pure zanger-zijn heb ik sindsdien botgevierd in Automatic Buffalo, mijn Engelstalige project.
»Tja, een twee-eenheid vormen met iemand anders, dat zal wel het ideaal zijn. Maar dat is zoals de lotto winnen – de ontmoeting van de eeuw! Mijn nieuwe boek gaat daarover: het heet ‘Onverwacht geluk’. Want ik denk: ‘Als je geen geluk verwacht, dán zal het je overkomen.’»
HUMO Wanneer was de laatste keer dat het je is overkomen?
De Vos «Toen mijn zoon Bruno geboren werd. Ik ben heel laat vader geworden, op mijn achtendertigste.
»De schrijver Christophe Vekeman, een vriend van me, zegt: ‘Kinderen, je moet daar niet aan beginnen. Je stort je alleen maar in je eigen ongeluk.’ En ja, je hoort ook weleens zeggen dat kinderen kleine idioten zijn met wie je niet kan babbelen. Ik zie het totaal anders: iemand zien opgroeien, dat is zo’n geluk! Het zit in mijn genen om kinderen fantastisch te vinden. Ik kán daar niet cynisch over doen.»
Lees verder op de volgende pagina »
Lees 'In memoriam Luc De Vos »
De 5 decennia van Luc De Vos (2)
HUMO Van jong naar oud: hoe ga je om met je eigen lichamelijke aftakeling?
De Vos «Ik wil oud worden, maar mijn vader is maar negenenvijftig geworden. ‘Je hebt nog negen jaar te gaan,’ denk ik weleens bij mezelf. Dan wordt het natuurlijk wel spannend.
»Ik wil vooral Bruno helpen alle fouten te vermijden die ik gemaakt heb. Maar die gast is zeer sociaal: in welke situatie hij ook terechtkomt, hij zal zich uit de slag trekken. Hij doet ook toneel, overigens. Hij is een fantastische zoon.»
HUMO Bruno speelde mee in de clip van de recente Gorki-single ‘Ninja’, waarin jijzelf maar een handvol seconden opduikt. Wat me eraan doet denken: na je veertigste kwam je alsmaar vaker op televisie – sindsdien ben je een BV – maar ’t is alweer een hele tijd geleden dat je nog op dat medium gespot bent. Was je minder geslaagde doortocht in ‘De provincieshow’ in 2007 de wake-up call?
De Vos «Laat ik het zo zeggen: ik ben blij dat ik van die televisie af ben.
»Voor mijn veertigste ben ik inderdaad nooit op tv geweest, behalve een keer in ‘Tien om te zien’. Op een bepaald moment heb ik gezegd: ‘Genoeg! Ik ga potverdorie laten zien dat ik dat ook kan, bekend worden.’ Ik wou zien hoever ik daarin kon gaan. En dat wérkte, hè. Opeens werd ik op straat herkend, en er kwamen meer mensen naar onze optredens. Dat was ook mijn bedoeling: ik wilde popmuziek bij de massa laten binnendringen. Maar televisie is ook een gruwelijk monster, het vrat me op. Ik probeerde altijd te denken: ‘Er kan me niks gebeuren. Ik raak overal mee weg.’ Maar ondertussen zat ik wel aldoor bloednerveus te wezen. Als je op tv komt, moet je constant alert zijn én entertainen. Daar werd ik op den duur doodmoe van.
»En toch zeg ik altijd: never explain, never complain.»
HUMO Het motto van Kate Moss, die net als jij al twintig jaar in the picture loopt.
De Vos «Ik ben fan van Kate Moss. Zelfs als ze van die Kabouter Plop-laarsjes draagt: super!»
Zwijg, Lykke Li!
HUMO Je twee recentste platen, ‘Voor rijpere jeugd’ en ‘Research & Development’, lijken me katerplaten – na de euforie van ‘Plan B’ en ‘Homo erectus’.
De Vos «Ja, want ik ben hoe dan ook een rukker op jaren. Die lankmoedigheid sluipt er vanzelf in – met het ouder worden, met het einde van de midlifecrisis. Ik heb toen een bootje gekocht om wat mee rond te varen, lekker rustig. Een drumstel heb ik ook gekocht, maar dat heb ik weer in de kelder gezet – te moeilijk, drummen. Maar ik heb wel een nieuwe gitaar, een Gibson, waar ik Mastodon op naspeel. Metalriffs zijn nu mijn dada.
»In die platen, zeker de laatste, hoor je enerzijds cynische kritiek op ‘nu’, en anderzijds kan ik wat de jeugd van tegenwoordig doet eigenlijk alleen maar toejuichen: ik wou dat ik vandaag jong was. Hoewel, misschien moet ik me er maar gewoon bij neerleggen dat de buitenwereld wellicht denkt: ‘Die van Gorki zijn al zo lang bezig: moeten die nog iets nieuws uit hun duim zuigen?’ 1990 ís gewoon lang geleden.»
HUMO De nieuwe burgerlijkheid onder jongeren: merk je daar soms iets van? Onder je fans, bijvoorbeeld?
De Vos «Met de verkiezingen wel: ik was zeer teleurgesteld. De mensen zijn altijd al behoudsgezind geweest – de CVP uit het oerconservatieve Vlaanderen was de N-VA van nu, hè – maar jonge mensen die nu conservatief stemmen: is dat uit rancune? Uit protest tegen het establishment? Ik kon alleen maar denken: ‘Ménen ze dat nu?’ Tijd voor verandering? Wees eens content met wat je hebt. Dit is het paradijs: wat moet er dan nog veranderen?»
HUMO Wat kan of moet popmuziek betekenen in zo’n conservatief klimaat?
De Vos «Goeie vraag. Ik ga er altijd van uit dat onze fans op de juiste mensen stemmen. Dat ze ons bezig zien op Pukkelpop en denken: ‘Wow, wat een gelukzakken. Zomaar wat muziek mogen maken en content zijn en niet meer nodig hebben. Ik hoef ook geen tien biefstukken per dag, één is genoeg. Of anders een vegetarische schotel.’ Maar ik kan me daar natuurlijk zwaar in vergissen.
»Voor de rest moeten de politici op wie ik heb gestemd het ongelijk van de conservatieven maar bewijzen.»
HUMO Iets helemaal anders: naar aanleiding van de compilatie heb ik nog eens naar ‘Ik ben aanwezig’ geluisterd, de mooie single die je in 1998 met Tom Barman opnam. Naar mijn gevoel gaat die song over jouw drang om gezelschappen te entertainen.
De Vos «Dat hebben veel mensen uit de muziekwereld. Je wilt dat mensen naar je komen kijken. Het is allemaal een schreeuw om liefde.»
HUMO ‘Last night I dreamt that somebody loved me’ van The Smiths.
De Vos «Of ‘See me / Feel me / Touch me / Heal me’ van The Who.
»Natuurlijk wil ik niks liever dan babbelen met de mensen, en door op een podium te staan heb ik veel sympathieke exemplaren – vrouwen – leren kennen. Ik ben zo blij dat ik die kans heb gekregen.»
HUMO Kan je eerlijk zeggen dat roem het gat in je hart heeft gevuld? Voor veel gekwelde artiesten maakt het de ellende alleen maar erger.
De Vos «Ik denk dat iemand als Kurt Cobain een karakterstoornis had. Beroemd of niet, hij zou in gelijk welke situatie ongelukkig geweest zijn.
»Dat zo veel mensen je appreciëren kan toch alleen maar geluk en vreugde meebrengen? De adoratie van de massa heeft het gat in mijn hart alleszins gedicht: op Pukkelpop was ik de gelukkigste mens van de hele wereld. In de verte hoorde ik Lykke Li zingen. En dan kon ik tussen onze nummers zeggen: ‘Lykke Li, shut up, baby!’ Er kon ons niks gebeuren. On top of the world.
»Maar ik heb dan ook talent voor geluk.»
HUMO Je oude boutade ‘Geluk is iets voor vrouwen en kinderen’ mag de vuilnisbak in?
De Vos «Ik geloof nog altijd dat vrouwen meer talent voor geluk hebben – als je dat tenminste definieert als: op een ongedwongen manier tevreden zijn met wat je hebt. Bij mij ligt het geluk in m’n voortdurende streven naar nieuwe en wonderbaarlijke ervaringen. Ook daarover gaat mijn nieuwe boek: dat we allemaal ooit de juiste mensen zullen tegenkomen.
»En als het je niet overkomt, tja, dan heb je pech gehad.»
