LUX: Guy Verhofstadt

'LUX', de culturele talkshow van Luc Janssen op Canvas, heeft na uiterst grondige research welgeteld één (1) politicus bereid gevonden om als centrale gast te fungeren: Guy Verhofstadt (55). De ex-premier vertoeft al een jaar in de luwte, maar daar lijkt nu definitief een einde aan te komen.

Behalve in 'LUX' duikt hij binnenkort op in het boekenprogramma van Friedl' Lesage op Radio 1, in 'De laatste show' en een in-het-spoor-van-reportage op Canvas. Hij is voorzitter van de AKO-literatuurprijs, én hij komt over een paar weken zelf op de proppen met een boek over de wereldwijde crisis. Zouden er verkiezingen in aantocht zijn?

''Eerlijk gezegd: ik ben wat jaloers op schrijvers en kunstenaars''

HUMO Waarom bent u als enige politicus uitgenodigd voor 'LUX'?

GUY VERHOFSTADT (vanuit Berlijn) «Dat wist ik zelfs niet. Ik ben niet zo'n tv-kijker.»

HUMO Misschien omdat politici niet direct als grote cultuurconsumenten bekendstaan, wegens nooit tijd?

VERHOFSTADT «Hoezo? Zelfs in de drukste periodes in de politiek ben ik blijven lezen, en af en toe bezocht ik een museum. 't Is gewoon een kwestie van tijd maken, van discipline ook. Eind jaren tachtig heb ik me voorgenomen om m'n achterstand in te halen en alle boeken te lezen waarvan ik vond dat ik ze gelezen moest hebben. Sindsdien ben ik niet meer gestopt.»

HUMO Welke exquise selectie mogen we van u verwachten bij Luc Janssen?

VERHOFSTADT «Ik breng uiteraard literatuur mee. Onder andere Willem Frederik Hermans, van wie ik werkelijk alles heb gelezen. Hij en Hugo Claus blijven voor mij de grootmeesters van de Nederlandstalige literatuur.

»Architectuur interesseert me ook heel sterk, en dus ga ik het hebben over de zestiende-eeuwse Italiaanse architect Palladio. Als je vandaag door Europa reist, zie je nog overal zijn sterke invloed. Zijn overdekte theater in Vicenza is nog altijd een model voor theaters over de hele wereld.

»Archeologie, één van mijn andere passies, komt ook uitgebreid aan bod.»

HUMO Er schuilt een Indiana Jones in u!

VERHOFSTADT «Dat niet, maar ik ben er wel door gefascineerd. Tien jaar lang heb ik m'n reizen zo gepland dat ik onderweg archeologische sites en opgravingen kon bezoeken: in Griekenland, in Italië, op Kreta.

»Het machtigste beeld over archeologie vind ik nog altijd dat fragment uit de film 'Roma' van Fellini, over een vondst tijdens graafwerken voor een metropijp. Je ziet hoe die bouwvakkers eeuwenoude fresco's ontdekken, maar hoe die meteen vervagen door het plots invallende licht. Prachtige scène!»

HUMO Wat serveert u op muzikaal vlak? Uw oude favorieten Jethro Tull?

VERHOFSTADT «Neenee. Arno! Ik heb hem gevraagd en hij was direct bereid om live te komen zingen. En o ja, misschien komt er ook nog iets in over de Amerikaanse abstracte schilder Mark Rothko.»

HUMO Intieme vrienden van u zeggen dat uw politieke gedrevenheid eigenlijk een kunstenaarsziel verbergt.

VERHOFSTADT «Wie weet? Eerlijk gezegd: ik ben geïntrigeerd door scheppende kunstenaars, schrijvers, schilders, architecten, muzikanten. Ik ben er zelfs wat jaloers op. Ik voel zelf ook de voortdurende drang om creatief bezig te zijn.»

HUMO Dus toch de verkeerde branche gekozen?

VERHOFSTADT «Nee, want ik kan die creativiteit ook in de politiek kwijt. Ik ben niet het type politicus dat zegt 'we gaan er het beste van maken' en zich daarmee tevreden stelt. Ik moet mijn gedrevenheid kwijt kunnen: in het verkennen van nieuwe wegen, andere invalshoeken, in het ontwikkelen van stellingen en ideeën. Dat doen kunstenaars toch ook constant?»

HUMO En dat lukt makkelijker in de luwte dan tijdens uw negen jaar als premier?

VERHOFSTADT «Ach, ik ben op geen enkel moment gestopt met politiek, ook al hadden sommige mensen misschien die indruk. Ik ben toch nooit van de aardbol verdwenen? Ik leg nu de laatste hand aan mijn boek over de wereldwijde crisis. Dat is ook politiek bedrijven - je hoeft daarvoor niet in een parlement of een regering te zitten.

»Maar we zouden toch over cultuur praten, en niet over politiek?»

HUMO Oké. Barack Obama heeft de politieke speech weer tot een cultureel fenomeen verheven. Wat vindt u van de speechcultuur in ons parlement?

VERHOFSTADT (lacht) «Obama's speeches zijn inderdaad schitterend. Ik kan zelf ook veel voldoening halen uit het schrijven van een speech. Toespraken zijn voor mij altijd een belangrijk deel van de politiek geweest. Het summum vind ik nog altijd de speeches van Marcus Antonius en Brutus in 'Julius Caesar' van Shakespeare. Die halen werkelijk álle klassieke retorische middelen uit de kast.

»Die bevlogen retoriek zit wat in de verdrukking in onze politiek. Nu telt alleen nog de quote op televisie. Maar ik geef toe dat ik op dat vlak van de oude stempel ben.»

HUMO Toch blijft u bijzonder hoog scoren in de populariteitslijstjes.

VERHOFSTADT «Heeft dat ook al met cultuur te maken? (lacht) U weet: ik praat niet over de Belgische politiek. Ik heb mezelf opgelegd om een jaar te zwijgen.»

HUMO En dat jaar verstrijkt op 20 maart.

VERHOFSTADT «Ik voel helemaal geen behoefte om stuurman aan wal te spelen. En nee, daarvoor heb ik heus niet op mijn tanden moeten bijten. Het viel me zelfs makkelijker dan ik gevreesd had.»