‘M’, de monumentale driedelige documentaire roman over Mussolini is een politiek-historisch én literair meesterwerk

Antonio Scurati schrijft een monumentale driedelige documentaire roman over Benito Mussolini, de fascistische dictator die Italië van 1922 tot 1943 heeft geleid. In dit tweede deel staat Mussolini tussen 1925 en 1932 in het zenit van zijn macht, hij verschroeit zijn getrouwen en laat in hun plaats opportunistisch onkruid woekeren. Terwijl de megalomane en tegelijk beduchte dictator zijn met gifgas doordrenkte schaduw over de vrijheidsstrijders in de Libische kolonie werpt, onderwerpt hij iedereen in Italië. De professor benadrukt hoe mak de instellingen, van koning tot oppositie, zich laten uitroken. De Duce ondervindt alleen hinder van zijn eigen knokploegen, die hij terug in hun hok wil jagen.

Scurati kleurt de zwart op wit geschreven geschiedenis in. Hij kruipt in het hoofd en het hart van Mussolini en andere prominenten. Nadat hij luisterrijk en levensecht een scène heeft geschetst, citeert hij telkens documenten waarop hij zich heeft gebaseerd. Aangezien hij ‘volstrekt bronnengetrouw’ blijft, zouden eindnoten welkom zijn voor nieuwsgierige lezers. Zo citeert Scurati verrassend de Belgische kardinaal Mercier, die Mussolini een groot staatsman noemt, en door God uitverkoren. Die ontbrekende eindnoten zijn het enige wat op dit politiek-historische én literaire meesterwerk valt aan te merken.