Maak kennis met de leraars van de toekomst: vier jonge wolven getuigen
Geen sector ligt zo gevoelig als het onderwijs. Over welke capaciteiten moet een leraar anno 2016 beschikken om onze kinderen optimaal voor te bereiden op het echte leven? Humo ging op pad en vroeg vijf debutanten naar hun ervaringen na hun eerste jaar voor de klas. Maak kennis met de leraars van de toekomst!
'Je moet natuurlijk 'Temptation Island' volgen'
Lindsay Stoop (23)
Van je passie je beroep maken, wie wil er niet voor tekenen? Lindsay Stoop ging nog een stap verder en maakte van haar geloof haar beroep. Op het college in Sint-Niklaas leerde ze moslimvrienden kennen en ontdekte ze de Profeet en de Koran. Ze bekeerde zich, ging islamkunde studeren en vond vlot werk als islamlerares.
Lindsay Stoop «Ik heb sinds september een halftijdse opdracht: vijf klassen in de eerste en de tweede graad in de Middenschool en het Koninklijk Atheneum van Zelzate. Mijn klassen tellen tussen de drie en de vijftien leerlingen, dat valt dus goed mee. Voor mij is een halftijdse opdracht ideaal, want ik volg tegelijkertijd een master islamitische theologie in Leuven.»
HUMO Hoe word je islamleraar?
Stoop «Je moet een lerarenopleiding islamitische godsdienst volgen. Ik ben daarvoor naar Groep T in Leuven getrokken, één van de drie Vlaamse hogescholen die zo’n opleiding aanbieden. Heel praktijkgericht: we moesten al vanaf het eerste jaar stage lopen, en in het laatste jaar heb ik zelfs een volledig semester voor de klas gestaan. Werk vinden was geen probleem, de vraag naar perfect Nederlandstalige islamleerkrachten is groot. Voor ik kon beginnen, moest ik wel voor de Belgische Moslimexecutieve verschijnen. Zo werkt het ook bij andere godsdiensten: de leraren katholieke godsdienst worden door het bisdom aangesteld.»
HUMO Hoe verliep de screening door de Moslimexecutieve?
Stoop «Ik moest enkele soera’s (hoofdstukken uit de Koran, red.) opzeggen en uitleggen hoe ik in de klas zou reageren op vragen over bijvoorbeeld Charlie Hebdo.»
HUMO Je hebt in je eerste jaar als islamleraar de aanslagen in Parijs en Brussel meegemaakt. Was dat lastig?
Stoop «Zelzate is Antwerpen of Brussel niet, de jongeren zijn hier minder bezig met de oorlog in het Midden-Oosten. Maar na de aanslagen in Parijs waren mijn leerlingen wel verontwaardigd. Dat men zoiets kon doen in naam van hun godsdienst, vonden ze een schande. Ik merkte ook ongerustheid: ‘Nu gaan ze alle moslims in het verdomhoekje duwen.’ In de klas kreeg ik ook de vraag waarom de minuut stilte op de speelplaats alleen voor de slachtoffers van Parijs was bedoeld. Waarom ook niet voor de doden die bij andere aanslagen waren gevallen, zoals in Ankara? We hebben in de klas dan nog een extra minuut stilte voor alle slachtoffers gehouden.»
undefined
HUMO Snijd je ook heikele onderwerpen zoals de evolutietheorie en man-vrouwrelaties aan?
Stoop s «Ik ga geen enkel thema uit de weg. Op een keer kwamen leerlingen opgewonden vertellen dat de collega van biologie seksuele opvoeding had gegeven. ‘Dat mag toch niet van ons geloof?’ vroegen ze. ‘Integendeel,’ heb ik hen geantwoord, ‘dat moet zelfs van ons geloof.’ Ik sta voor een open islambeleving, ingebed in onze westerse samenleving. In de klas heb ik foto’s van vrouwelijke imams getoond die in de Verenigde Staten actief zijn, en onlangs is in Kopenhagen de eerste door vrouwen geleide moskee in Europa geopend. Het blijft nog vrij marginaal, maar wel ideaal om mijn leerlingen aan het denken te zetten en genderclichés ter discussie te stellen. Binnenkort komt er een Joodse vrouw uit Antwerpen in de klas spreken. Ik probeer zo wat te doen aan de vooroordelen over Joden die veel jongeren thuis meekrijgen.»
HUMO Lieven Boeve, de topman van het katholiek onderwijs, wil hoofddoeken toelaten en in gebedsruimten voorzien. Een goed idee?
Stoop s «Ja, ik juich dat toe. Zelf ben ik de hoofddoek pas gaan dragen toen ik naar de hogeschool ging, maar verscheidene vriendinnen hebben er op het college mee geworsteld. Het was ook onnozel: hoofddoeken verbieden in een school die vol hangt met beelden van Maria met een hoofddoek. In het gemeenschapsonderwijs geldt een totaalverbod, maar als islamleerkracht ben ik daarvan vrijgesteld. In principe mag ik hem alleen in de klas dragen, maar ik draag hem ook in de lerarenkamer en op de gang. We hebben een ruimdenkende directie, ik heb het al anders meegemaakt. Tijdens mijn stage op het Atheneum in Antwerpen mocht ik met mijn hoofddoek niet in de lerarenkamer, en op de gang moest ik een kap opzetten. Absurd.»
HUMO Vijf jaar geleden zat je zelf nog op de schoolbanken. Zie je grote verschillen in de manier van lesgeven?
Stoop s «Ik vond het in mijn tijd erg voorspelbaar. Als je vooraf je handboek doorbladerde, wist je perfect wat er in de les zou volgen. Er was ook weinig variatie in de werkvormen, en dat probeer ik anders aan te pakken. Soera’s uitleggen kan ook via spelletjes of zoekopdrachten in het ICT-lokaal. Ik nodig gastsprekers uit en gebruik veel videomateriaal, omdat ik de actualiteit in mijn lessen wil betrekken. Laatst nog heb ik een documentaire van Rudi Vranckx over ongewenste kinderen in Pakistan getoond. Confronterend materiaal om in de klas te bespreken.»
HUMO Ben je tevreden met je loon?
Stoop «Ik verdien als bachelor 930 euro netto per maand, niet slecht voor een halftijdse opdracht. Die 10 uur voor de klas geven wel een vals beeld, met de lesvoorbereidingen erbij werk ik makkelijk 20 uur per week. Misschien ga ik op termijn voltijds werken. Zodra ik mijn master heb, mag ik ook in de derde graad staan. Ik zie een carrière in het onderwijs helemaal zitten.»
Lise D. (24)
Een volledige opdracht voor een heel schooljaar in één en dezelfde school? Alle beginnende leerkrachten dromen ervan, maar de realiteit is meestal anders. Lise D. – een pseudoniem, ze wil haar carrièrekansen niet hypothekeren – heeft na drie tijdelijke opdrachten en een scheervlucht langs een burn-out eindelijk haar draai gevonden in een methodeschool. Voorlopig toch, want in september gaat de carrousel van de interims weer draaien.
Lise D. «Ik heb eerst een paar jaar kinesitherapie gestudeerd, maar dat bleek toch niet mijn ding. Ik was dan ook erg gemotiveerd toen ik aan de hogeschool een lerarenopleiding ging volgen. Ik was vastbesloten een goede leerkracht te worden, en ik ben afgestudeerd met grote onderscheiding. Ook mijn eindstage op een grote BSO- en TSO-school is goed verlopen. Vlak voor de start van het schooljaar hebben ze me gebeld: de lerares Nederlands in de 2de graad van het BSO was ziek, en ze vroegen of ik kon inspringen. Ik ben er met ongelofelijk veel enthousiasme aan begonnen, maar het is een nachtmerrie geworden.»
HUMO Wat is er fout gegaan?
Lise «Hoe hard ik me ook uitsloofde, ik kreeg geen respect. Ik had vijf klassen, uitsluitend jongens van 14 en 15 in het BSO. Het is bekend dat de frontale cortex op die leeftijd nog onvoldoende ontwikkeld is om gevoelens als empathie te koesteren. Dat ik jong en onervaren was en dat ik mijn stinkende best deed, maakte hen niks uit. Ze hebben me echt het bloed van onder de nagels gehaald: hondsbrutaal antwoorden, vechten onder elkaar, ongevraagd de klas uitlopen, met proppen en sinaasappelschillen gooien. Soms had ik het gevoel dat ik met een roedel bloedhonden opgesloten zat. Ze ruiken je onzekerheid en verscheuren je, zeker als je de leider van de roedel tegen je hebt. Die groepsdynamiek speelt wel in alle klassen, ook in het ASO.»
HUMO Je had een succesvolle stage gelopen in die school. Hoe kon je zo verrast zijn?
Lise «Dat heb ik mezelf vaak afgevraagd. Een stage van twaalf uur per week is natuurlijk nog iets anders dan een voltijdse opdracht, met oudercontacten en alles erbij. Ik verzoop vanaf de eerste week in het werk, ook al omdat ik pas op het laatste nippertje was opgetrommeld. Ach, ik denk dat het ook een mismatch was. Ik gaf Nederlands, een vak dat hen geen bal interesseerde. Praktijkleraren konden al eens iemand uit het atelier wegsturen, dat maakte indruk. Maar extra spellingsoefeningen als straf? Ze zouden nogal gelachen hebben. Ik had ook weinig voeling met hun leefwereld. Muziek, boeken, theater, dans? Die jongens in de bouw waren maar in twee onderwerpen geïnteresseerd: auto’s en vrouwen (lacht).»
HUMO Hoelang heb je het volgehouden?
Lise «Ik wilde niet opgeven, het moest en zou lukken. Ik verwaarloosde mijn sociaal leven, al mijn vrije tijd ging op aan lesvoorbereidingen. Ik zat heel diep, vooral omdat ik me door de schooldirectie niet gesteund voelde. In de kerstvakantie heb ik toch maar naar mijn mama geluisterd. ‘Je moet daar weg,’ zei ze, ‘je gaat eraan kapot.’ Ik wilde een tijdje uitblazen, maar toen kreeg ik de kans om in te vallen in een heel toffe methodeschool. Mijn zelfvertrouwen stond op een laag pitje, maar de klik was snel gemaakt. Zalig gewoon, Nederlands geven aan leerlingen die geïnteresseerd zijn en zelfs verantwoord omgaan met vrijheid. Helaas, een week na de krokusvakantie keerde de vaste leerkracht terug uit ziekteverlof. Ik heb daarna nog een korte opdracht in een ASO-school gedaan, de derde keer al dat ik dit jaar een leerkracht met een burn-out mocht vervangen. Dat viel mee, alleen krijg je tijdens zo’n korte opdracht geen band met je leerlingen.»
undefined
HUMO Intussen sta je weer in die methodeschool.
Lise «Ik zat al een poosje thuis toen diezelfde vaste leerkracht opnieuw uitviel, en de school vroeg me terug. Zekerheid tot het einde van het schooljaar, en ik had hier in mijn eerste periode een goede band met de leerlingen en het team gesmeed: een geweldig cadeau. Het is niet fraai, maar als interimaris redeneer je op den duur dat de ene zijn dood de andere zijn brood is.»
HUMO Blijf je in het onderwijs na deze wisselvallige start?
Lise «Toch wel, ik heb die lerarenopleiding niet voor niets gevolgd. Maar of ik dit mijn hele leven wil doen? Nee, ik heb al te veel uitgebluste collega’s gezien die routineus hun lesjes aframmelen.»
Kelsey Olefs (26)
Kelsey Olefs nam als master handelswetenschappen een vliegende start in de privésector. Toch keerde ze na vier jaar terug naar haar eerste liefde, het onderwijs. Ze leverde bedrijfswagen en andere voordelen in en staat intussen al een jaar met veel goesting voor de klas, in de 2de en 3de graad TSO en ASO in het atheneum in Boom.
undefined
'Kelsey Olefs: 'Een gezonde sfeer moet je vanaf dag één afdwingen.'
Kelsey Olefs «Ik wou altijd al lesgeven. Na mijn studie handelswetenschappen aan de EHSAL Management School in Brussel heb ik nog een lerarenopleiding gevolgd. En toch ben ik eerst een andere richting ingeslagen. Onderwijs leek me te onzeker. Als beginnende leerkracht vlieg je van de ene school naar de andere, en weet je in de zomer niet of je in september wel werk zult hebben. Vervelend als je een hypotheeklening wilt afsluiten, bijvoorbeeld. Ik kon bij IKEA beginnen, en dat was een erg positieve ervaring: ik mocht personeel coachen en opleidingen geven. Na twee jaar ben ik bij luchtvaartmaatschappij JetairFly aan de slag gegaan als reward & development officer. Een erg uitdagende baan, maar ik had het niet zo voor de bedrijfscultuur en kreeg heimwee naar het onderwijs. In april heb ik mijn cv naar een aantal scholen gestuurd. Na de paasvakantie kon ik al voltijds in het atheneum van Boom beginnen. Het was dringend, want mijn voorganger was tot adjunct-directeur benoemd en haar eerste vervanger was een miscast gebleken.»
HUMO Welke vakken mag je geven als handelswetenschapper?
Olefs «Ik geef dit jaar economie, toegepaste economie, bedrijfsbeheer, recht en wetgeving. Vorig jaar gaf ik ook sportmanagement – sport is bij ons een populaire richting. Voorts besteden we twee uur per week aan de mini-onderneming: leerlingen richten bij het begin van het schooljaar een eigen bedrijf op. Ze zoeken aandeelhouders, doen aankopen en verkopen, voeren een echte boekhouding en keren zichzelf een loon uit. In feite zouden economie en recht in alle studierichtingen aan bod moeten komen: élke 18-jarige zou moeten weten hoe banken werken en waar belastingen voor dienen.»
HUMO Komt je ervaring in de privésector van pas in de klas?
Olefs «Zeker, de cursussen leiderschap die ik bij IKEA kon volgen, bijvoorbeeld, zijn nu erg nuttig. Mijn ervaring daar heeft me ook leren relativeren. Het is hard werken, maar we hebben veel vrijheid om ons werk te plannen en we mogen echt niet klagen over het aantal vakantiedagen. Ik heb bij mijn overstap stevig ingeleverd, maar het gevoel van vrijheid compenseert dat ruimschoots.»
HUMO Werd je als groentje getest?
Olefs «Het begin was moeilijk. Voor één van de vakken was ik al de derde leerkracht in korte tijd. Omdat mijn voorgangster de mist was ingegaan, was ik verplicht er de pees op te leggen om de leerplandoelstellingen te halen. De leerlingen klaagden steen en been dat het te snel ging en te moeilijk was. Ik heb daar iets te veel begrip voor getoond. Beginnersfoutje, dat zal me niet meer overkomen. Tijdens de lerarenopleiding hadden ze het ons ingepeperd: een gezonde sfeer moet je vanaf dag één afdwingen. Probeer niet meteen de toffe uit te hangen. De eerste weken moet je vooral niet te veel glimlachen en ieder incident kordaat aanpakken, dan kun je later de teugels vieren zonder dat het uit de hand loopt. Dit schooljaar ging het al veel beter, maar in één van de klassen heeft het toch tot eind oktober geduurd om de juiste toon te vinden. Ervaren collega’s hebben het makkelijker omdat hun reputatie hen voorafgaat. Dat vergt tijd, al schijn ik intussen toch bekend te staan voor mijn moeilijke toetsen (lacht).»
HUMO Heb je al aan de noodrem moeten trekken?
Olefs «Ik heb er al eens eentje uit de klas gezet. Dat is de laatste stap, nadat je eerst al een opmerking in de agenda hebt geschreven en vervelende koppels uit elkaar hebt gehaald. Echte incidenten? Met een deur slaan of een stoel omgooien, veel wilder wordt het niet. Meestal zijn het jongens uit het derde of het vierde jaar, de leeftijd waarop het haantjesgedrag piekt. In het vijfde gaat dat eruit, hoor ik ook van oudere collega’s. Alsof ze in de zomervakantie tussen het vierde en het vijfde een geut maturiteit ingelepeld krijgen. Jongens zijn wel rechtdoorzee: na een aanvaring gaat de spons erover en kun je weer verder. Bij meisjes duurt het veel langer om de band te herstellen.»
HUMO Volgens het veelbesproken Masterplan Secundair Onderwijs van de Vlaamse regering moeten de schotten tussen ASO, TSO en BSO verdwijnen. Ben jij gewonnen voor een brede eerste graad?
Olefs «Ik vind het principe wel oké, maar ik heb twijfels over de haalbaarheid ervan. Om BSO- en ASO-leerlingen samen te zetten, moet je wel erg veel differentiëren. Het is nu al heel lastig om binnen dezelfde klas om te gaan met de verschillen tussen slimme en minder slimme leerlingen.»
HUMO Je bent lang genoeg van de schoolbanken af om achterom te kunnen kijken. Wat is er in die tien jaar veranderd?
Olefs «De technologie uiteraard. Smartboards zijn niet meer uit de klas weg te denken, zeker niet voor de theorievakken. In mijn tijd bestonden die niet, net zomin als de smartphones, die op onze school alleen op de speelplaats worden toegelaten. Dat is hier een dagelijkse sport: jacht maken op smartphones in de klas of in de gang.
»Leerlingen zijn ook een stuk mondiger geworden. Sommige oudere collega’s hebben het daar moeilijk mee, je kunt op dat vlak van een generatiekloof spreken. Voor ons is omgaan met tegenspraak in de klas vanzelfsprekend, dat werd er tijdens de lerarenopleiding ingehamerd.»
Freya Broeckhoven (22)
In Onze-Lieve-Vrouw-Waver speelt het leven zich niet af onder de kerktoren, maar in de schaduw van een statig schoolcomplex dat als een magneet blauw geüniformeerde leerlingen aanzuigt. Freya Broeckhoven heeft duidelijk niet geleden onder die zeldzame dresscode. Sinds september staat de oud-leerlinge er zelf voor de klas in het Sint-Ursula Instituut, in de 2de graad BSO en TSO.
Freya Broeckhoven «Ik ben hier pas vanaf het vierde TSO begonnen. Voor de start zag ik vreselijk op tegen dat uniform, maar ik ontdekte heel snel de voordelen. ’s Morgens nooit twijfelen over welke kleren je gaat aantrekken, dat is een groot gemak. Ik heb mijn uniform gemist toen ik in Leuven voor regent ging studeren.»
HUMO Was dat een roeping?
Broeckhoven «In mijn geval wel. Op de lagere school al zag ik mezelf als juf voor de klas staan. Maar het was mevrouw Pauwels, mijn wiskundelerares en klastitularis in het eerste middelbaar, die me definitief over de streep heeft getrokken. Ze was ongelofelijk gedreven en altijd opgewekt, een echt rolmodel.»
undefined
'Freya Broeckhoven: 'Op de lagere school al zag ik mezelf als juf voor de klas staan.'
HUMO Je staat in je oude school. Toeval?
Broeckhoven «Ik heb hier als leerling een geweldige tijd gehad, en ik heb hier ook mijn eindstage als regent gedaan. Eigenlijk wilde ik nergens anders lesgeven, en daarom heb ik nog even getwijfeld. Na mijn studie heb ik twee maanden in een optiekketen gewerkt, waar ik eerder als jobstudent had gestaan. Ik speelde met de gedachte een opleiding als opticien te volgen, maar toen kwam het telefoontje van de school. Of ik mijn cv wilde sturen? Ik wist wel dat mijn eindstage goed was verlopen, maar het was toch een fijne verrassing toen ze mij een baan aanboden: 20/21sten, een bijna volledige opdracht.»
HUMO Hoe ziet die opdracht eruit?
Broeckhoven «In het BSO geef ik naast verschillende verzorgingsvakken ook PAV: Project Algemene Vakken, dat is een concept waarin wiskunde, Nederlands, geschiedenis en aardrijkskunde samen worden aangeboden. In de sociaaltechnische wetenschappen geef ik integrale opdrachten, kortweg IO. Dat zijn projecten waarin kennis en vaardigheden worden gecombineerd. Je hoort het al, in het onderwijs wordt met afkortingen gegoocheld.»
undefined
HUMO Sint-Ursula staat vooral bekend als een ASO-school. Wordt er in de lerarenkamer neergekeken op de BSO- en TSO-collega’s?
Broeckhoven «Helemaal niet, er wordt geen onderscheid gemaakt. Mijn mentor is een collega Latijn, ik mag trouwens zelf lesgeven in het ASO. Niet dat ik dat als een promotie beschouw, ik zou mijn BSO-leerlingen niet willen missen. Ze zijn soms wat brutaal, maar ik apprecieer hun eerlijkheid en openheid. Dat verschil merk ik als ik in het TSO sta, daar is de afstand groter. Geen kwaad woord overigens over het TSO. Ik heb zelf TSO gevolgd, een uitstekende voorbereiding om verder te studeren.»
HUMO Is het makkelijk om als debutant de orde te handhaven in een BSO-klas?
Broeckhoven «Ik heb me nog maar één keer echt boos gemaakt, toen een leerling ei zo na de deur in mijn gezicht dichtgooide. Ik was zo kwaad dat ik hypercorrect Nederlands begon te spreken, tot grote hilariteit van de klas. Meestal hangt er echter een prima sfeer. Je moet je als leerkracht ook durven open te stellen en interesse opbrengen voor hun leefwereld. Welke muziek is hot? Wat leeft er op YouTube? En vooral: je moet kunnen meepraten over ‘Temptation Island’. Zonder in de val te trappen, want ze proberen natuurlijk een heel lesuur vol te kletsen over hun televisieprogramma’s.»
HUMO Wat moet de leerkracht van de toekomst kunnen en kennen?
Broeckhoven «Je moet ‘Temptation Island’ volgen natuurlijk (lacht). En afgezien daarvan: nieuwe en oude werkvormen creatief gebruiken. Powerpoint is voor mij onmisbaar: een goede presentatie geeft structuur aan de les, wat op zijn beurt cruciaal is voor de sfeer in de klas. Toch maak ik nog veel gebruik van bord en krijt. In de les gezondheid laat ik ze nog altijd een oog met al zijn onderdelen tekenen, dat blijft beter hangen dan een plaatje bekijken.»
Filip Moons (25)
Roepingen zijn in jezuïetencolleges al lang een zeldzaamheid geworden. Toch was het op de schoolbanken van het Sint-Jozefscollege in Aalst dat Filip Moons een visioen kreeg. Missionaris zou hij worden, niet tot meerdere glorie Gods, maar in dienst van de oudste wetenschap der mensheid, de wiskunde. Nu staat hij voor de klas in het Atheneum Karel Buls in Laken, waar hij wiskunde geeft in de 3de graad ASO.
'Filip Moons: 'Het systeem van de vaste benoemingen zet leraren aan tot gemakzucht.'
Filip Moons «Ik heb zelf wiskunde-wetenschappen gevolgd, met zes uur wiskunde, mijn lievelingsvak. Dat wil ik later ook doen, dacht ik vaak tijdens de les: jonge mensen leren logisch na te denken. Ik ben aan het regentaat begonnen, maar na een jaar ben ik op aanraden van mijn docent wiskunde toch naar de universiteit overgestapt. Naar de goddeloze VUB nog wel, geen evidente keuze voor een alumnus van de jezuïeten (lacht).»
HUMO Word je als universitaire master goed voorbereid op een baan in het onderwijs?
Moons «Tegenwoordig moet je een extra jaar van 60 studiepunten met een intensieve stage volgen. In mijn geval viel dat wel mee, omdat ik al tijdens mijn masteropleiding voor de specialisatie onderwijs had gekozen. Als enige van mijn lichting, en dat is een groot probleem. Er zijn in Vlaanderen veel te weinig masters die in het onderwijs stappen, waardoor scholen zich in de derde graad moeten behelpen met industrieel ingenieurs, TEW’ers (toegepaste economische wetenschappen, red.) of handelswetenschappers. Niet ideaal voor de leerlingen. Een handelsingenieur redt het wel in richtingen met twee of eventueel vier uur wiskunde, maar voor de richtingen met zes uur schiet hij hopeloos tekort.»
HUMO Met zo’n diploma was het wellicht geen probleem om een school te vinden.
Moons «Bij mijn eerste sollicitatie in mei was het meteen raak: het Atheneum Karel Buls in Laken zocht een vervanger voor een lerares wiskunde die met pensioen ging. Meteen een volledige opdracht: 20 uur in het vijfde en het zesde, zowel in de zwakkere als in de sterkere richtingen. Die afwisseling sprak me aan, net zoals de schaalgrootte. Karel Buls is een kleine school, mijn klassen tellen tussen de tien en de vijftien leerlingen, ideaal om aan individuele begeleiding te doen. Nog een voordeel: mijn voorganger had in haar 35-jarige loopbaan een kathedraal van een rooster gebouwd. Weinig of geen springuren, met een vrije dag en extra vrije namiddag. Een droom voor iedere leerkracht, en dat kreeg ik als debutant zomaar in de schoot geworpen. Met zo’n zeldzaam diploma kun je ook eisen stellen. Ik wilde per se een beamer in mijn klas. Grafieken op het bord tekenen is niet meer van deze tijd, bovendien vind je op het internet fantastische tools om het wiskundig inzicht uit te diepen. Geen probleem, tegen de eerste schooldag was die beamer geïnstalleerd.»
HUMO Het Atheneum Karel Buls is een concentratieschool. Geen bezwaar?
Moons «Integendeel, ik zag het als een buitenkans. Als Vlaming in Brussel blijf je vaak in je eigen kringetje. Ook als VUB-student heb ik dat ondervonden: het is erg moeilijk om in contact te komen met de nochtans grote allochtone gemeenschap. Les geven op een concentratieschool leek me de ideale introductie: 80 procent van de leerlingen is moslim, en ik heb in mijn klas maar twee ‘echte’ Vlamingen zitten. Maar eigenlijk wil ik die termen niet gebruiken. In één van mijn eerste lessen werd ik door een Marokkaanse leerling op mijn nummer gezet toen ik uit pure nieuwsgierigheid naar zijn herkomst polste. ‘Ik ben gewoon een Belg, meneer,’ zei hij heel terecht.»
HUMO Hoe was het om als groentje in een zwarte school te debuteren?
Moons «Er doen wilde verhalen de ronde over problemen met discipline in Brusselse scholen, maar daar heb ik niks van gemerkt. Uiteraard moet je afspraken maken: geen gsm in de klas, niet praten tijdens de les. Dat gaat verrassend vlot, soms heb ik het gevoel dat ze naar me opkijken als pas afgestudeerde universitair. Een generatiegenoot bovendien, want sommige leerlingen zijn al een paar keer blijven zitten en verschillen amper in leeftijd. Er zijn wel pijnpunten: ik moet ze hard aanporren om thuis te werken. Veel ouders zijn zelf amper geschoold en weten niet hoe ze hun kinderen moeten ondersteunen. Op oudercontacten zie ik ze nauwelijks, een klacht die ik ook van ervaren collega’s hoor. Je wilt ook niet weten in welke sociale en economische omstandigheden veel leerlingen leven. De meesten komen graag naar school, een oase van rust en veiligheid.»
HUMO Beginnersfouten gemaakt?
Moons «Toetsen opstellen en vaststellen dat de hele klas een onvoldoende haalt. Dat brengt me nog aan het twijfelen: ligt het aan mij en waren de vragen te moeilijk? Hadden ze die dag nog een andere toets, die voorrang kreeg? Af en toe geef ik een herkansingstoets. Tegen mijn principes, want aan de universiteit of de hogeschool worden ze ook niet gepamperd. Eén keer heb ik een conflict gehad: een meisje had een nul gekregen voor een niet-ingeleverde huistaak. Die stok moet je achter de deur houden, anders is het einde zoek. Probleem: door die nul was ze gezakt voor wiskunde. Die leerling is me beginnen uit te schelden op Smartschool, het digitale leerplatform waarop leerlingen en leraren onderling communiceren. Het werd alleen maar erger toen ik haar verwijten punt voor punt weerlegde. Die les heb ik wel geleerd: nooit met leerlingen in discussie gaan op Smartschool, en zeker niet op sociale media.»
HUMO Leeft het hoofddoekendebat op jullie school?
Moons «Karel Buls is een Brusselse stadsschool, maar we hanteren dezelfde regels als het gemeenschapsonderwijs. Geen hoofddoeken op school, we hebben een ruimte met spiegels waar meisjes zich bij het binnenkomen of vertrekken kunnen fatsoeneren. Het is voor de sfeer op school geen goede zaak als leerlingen hun godsdienstige overtuiging als een bord voor zich uit dragen. Bovendien zorgt zo’n hoofddoek voor een opbod tussen goede en minder goede moslims. Er zijn enkele proteststemmen, maar de overgrote meerderheid is stiekem blij met dat verbod. We zijn trouwens pragmatisch: tijdens uitstappen laten we de hoofddoek oogluikend toe.»
HUMO Werden de aanslagen van Parijs en Brussel ook in de wiskundeklas gevoeld?
Moons «Zeker, heel wat leerlingen wonen trouwens in de buurten waar sinds de aanslagen in Parijs voortdurend huiszoekingen werden verricht. We hebben er een hele dag over gepraat, ik ben zelf erg geïnteresseerd in islam en islamkritiek. Ook los van die aanslagen laat ik mijn leerlingen weleens een opiniestuk van Mia Doornaert uit De Standaard lezen. Boeiend, zo leren ze met tegendraadse meningen omgaan en met argumenten discussiëren. Dat kan allemaal als je een goede verstandhouding kweekt. Mijn leerlingen weten ook dat ik met een man samenleef. Waarom zou ik daar hypocriet over doen? Als je je leerlingen zes uur per week in de klas hebt, kun je zoiets toch niet verbergen.»
HUMO Is lesgeven nu anders dan toen je zelf op de schoolbanken zat?
Moons «Ik heb het gevoel dat men leraars nu minder vertrouwt. Vroeger volstond een agenda met lesonderwerpen, nu eisen ze gedetailleerde jaarplannen, en de kleinste aanvaring met een leerling moet in het leerlingenvolgsysteem. Scholen willen zich ook indekken tegen de toenemende juridische geschillen, bijvoorbeeld met ouders die het attest van hun kind aanvechten. Gevolg: een enorme berg paperassen.
»De didactische evolutie is dan weer positief. Het ex cathedra lesgeven heeft afgedaan, de lessen zijn interactief geworden. Met de digitale technologie is dat ook mogelijk, al mag je die opdracht niet onderschatten.»
undefined
HUMO Moet je hard werken?
Moons «Ik geef 20 uur wiskunde op drie verschillende niveaus, dat betekent veel meer dan 38 uur per week werken. Ik gebruik geen handboek, maar schrijf mijn cursus zelf. Gelukkig mag ik al het materiaal van mijn voorganger gebruiken, maar ik sta toch iedere dag om 5 uur op om mijn lessen uit te werken. Niet dat ik klaag, we hebben echt wel veel vakantie. En zo’n cursus is ook een investering: de volgende jaren wordt het een stuk makkelijker.»
HUMO Droom je van een vaste benoeming?
Moons «Dit is een openstaande opdracht, dus in principe kan ik al over drie jaar benoemd worden. Zo ver kijk ik nog niet vooruit, maar ik vind het systeem van de vaste benoemingen niet goed. Dat zet leerkrachten aan tot gemakzucht. Voor mijn part mogen ze de vaste benoeming vervangen door arbeidscontracten, zoals in de privésector.»
HUMO Ben je tevreden met je salaris?
Moons «Ik verdien nu 1.850 euro netto. Met vakantiegeld, dertiende maand en pensioenrechten erbij vind ik dat heel goed betaald. Natuurlijk kun je in de privésector veel meer verdienen. Ik heb ook een master informatica behaald en stage gedaan in een IT-bedrijf. Voor een starter is een loon van 3.000 euro plus een pak extralegale voordelen daar heel gewoon, maar dat heeft me nooit aan het twijfelen gebracht.»
