Maarten Boudry: ‘Wie een miljoen mensen wil vermoorden, heeft een deuger nodig’

Is de deuger verdwenen of wordt er in stilte nog volop gedeugd? Humo zoekt en onderzoekt de gutmensch in bekende medemensen. Deze week: filosoof Maarten Boudry (38).

MAARTEN BOUDRY «De weg naar de hel ligt bezaaid met deugers, met goede bedoelingen en foute overtuigingen. Neem nu klimaatactivisten die tegen kernenergie zijn: ze hebben de beste bedoelingen, maar hun kruistocht heeft ontzettend veel schade aangericht.»

HUMO Deugen kan gevaarlijk zijn.

BOUDRY «De grootste slachtpartijen in de geschiedenis zijn aangericht door mensen die er oprecht van overtuigd waren dat ze deugden. Als je een miljoen mensen wilt vermoorden, heb je een deuger nodig.»

HUMO Ik voel nu al dat dit een hoge deugscore zal worden.

BOUDRY «Geloven in een betere wereld, een bepaald ideaalbeeld hebben, bijvoorbeeld als het over mensenrechten gaat, daar is natuurlijk niets mis mee. Het probleem is alleen dat veel idealisten niet openstaan voor kritiek en dat ze hun idealen niet op feiten stoelen.»

HUMO Je bent een effectieve altruïst: tien procent van je inkomen gaat naar doordacht geselecteerde goede doelen.

BOUDRY «Effectief altruïsme draait om écht deugen. Niet om goede bedoelingen of intenties, maar om resultaten. De bedoeling is dat je met een rationele bril kijkt: waar is het meeste leed op de wereld, wat zijn de beste middelen om dat leed te bestrijden en welk van die middelen krijgt de minste aandacht? Vervolgens zet je al je geld daarop in.»

HUMO En dan het liefst zonder deugpronken.

BOUDRY «Mij is altijd gezegd: echte liefdadigheid voltrekt zich in stilte, zonder erkenning. Pas dan is ze zuiver op de graat. Dat snap ik wel, maar ik ben ook pragmatisch. Als je door je verhaal te delen andere mensen kunt aansporen om hetzelfde te doen, en je helpt daarmee het lijden op de wereld te verminderen: dan is deugpronken misschien wél een goede zaak.

»Kijk naar iemand als Bill Gates. Iedereen weet dat hij veel geld aan goede doelen schenkt, de helft van zijn vermogen zelfs. Als hij daarmee andere miljardairs inspireert, kunnen we dat enkel toejuichen.»

HUMO Je schreef eerder dat miljardairs als Bill Gates méér kunnen doen voor de allerarmsten dan de overheden.

BOUDRY «In een ideale wereld nemen de overheden de ontwikkelingshulp voor hun rekening, maar we leven niet in een ideale wereld.

»Een politicus moet zich in de eerste plaats bekommeren om de mensen in zijn eigen land, omdat hij door hen is verkozen. Een miljardair hoeft dat niet te doen: die kan gewoon bekijken waar de mensen het geld écht nodig hebben. Bill Gates houdt zich bijvoorbeeld bezig met een onsexy onderwerp als tropische diarree. Die eist veel slachtoffers, maar ze kan worden voorkomen met een suikerzoutoplossing. Een poepsimpel middel, dus.»

HUMO Maak je je zorgen om de toenemende polarisering in de samenleving? Gaan we Amerika achterna?

BOUDRY «Ik denk dat die extreme polarisering hier minder slaagkansen heeft dan in de Verenigde Staten, omdat ze daar een tweepartijensysteem hebben. De Republikeinen en de Democraten worden constant onder druk gezet door hun radicale vleugels: alt-right aan de ene kant, woke aan de andere. Wij hebben meer partijen, waardoor automatisch minder kampen worden gevormd. Zoals Bart De Wever terecht zegt: it takes two to tango.»

HUMO Is zijn kruistocht tegen het wokespook dan wat te voorbarig?

BOUDRY «Woke is een probleem. Je kunt ervoor waarschuwen, maar je moet de dingen ook wel in het juiste perspectief blijven zien. Het idee dat onze universiteiten bijna zijn overgenomen door woke, is bijvoorbeeld klinkklare onzin. Ik ontken niet dat het dominante gedachtegoed links is, of dat er af en toe discussies over culturele toe-eigening plaatsvinden, maar daar stopt het ook.

»Bijna elk jaar bespreek ik in mijn lessen de Canadese psycholoog Jordan Peterson, die door sommige mensen aan de linkerzijde als de baarlijke duivel wordt beschouwd. Het is mijn lakmoesproef: zolang dat nog kan, vind ik dat het wel meevalt met de opmars van woke.»

Deugscore: 60/100