Humo sprak metKarel De Gucht, minister van staat
‘Magnette onderhandelt keihard en De Wever is een opportunist’
Karel De Gucht (66) mist de politiek nog elke dag. Tegelijk voelt hij ‘bijna medelijden’ met de politieke kopstukken die al acht maanden een regering proberen te vormen zonder hun eigen partij in de afgrond te rijden. Humo sprak de liberale minister van staat en oud Eurocommissaris over de (on)verantwoordelijkheid van de kiezer, de trekjes van Bart De Wever en Paul Magnette, onderhandelen met Poetin en Toscaanse wijn. ‘Het stoort me dat politici altijd het verwijt krijgen dat ze postjes willen. Wat heb je nu aan een politicus zonder ambitie?’
Zijn bureau vormt een interessante combinatie van een mini bibliotheek en een kunstmuseum. Overal zie je boeken, schilderijen, beeldjes, kandelaars, zuilen en memorabilia. Hier huist een be lezen man die als minister van Buitenlandse Zaken en Europees commissaris van Ontwikkelingssamenwerking en Handel veel heeft gereisd. Daardoor blijft de gewezen VLD-voorzitter een interessante gesprekspartner. ‘Het verbaast me hoeveel journalisten mij om interviews vragen. Ik houd die zoveel mo gelijk af, want ik zit niet meer op de eerste rij.’ Maar net zo als excoureurs de koers be ter kunnen lezen, doorgrondt Karel De Gucht beter wat er zich in de Wetstraat afspeelt.
HUMO De regeringsformatie is in de fase van de wanhoop aan beland. De PS blijft de voorzichtige avances van de N-VA afwijzen, terwijl CD&V niet zonder de Vlaams-nationalisten in bad wil. Gaan we naar nieuwe verkiezingen met de toekomst van België als inzet?
KAREL DE GUCHT «Nieuwe verkiezingen worden steeds waarschijnlijker. Maar waarom zou dat het einde van België betekenen? Dat paniekerige gedoe dreigt een destructieve zelfvervullende voorspelling te worden. In een democratie mo gen partijen geen schrik hebben van verkiezingen.
»In Spanje en Israël gaat men automatisch naar de stembus als er na drie maan den nog geen regering is. La ten we dat in België ook in voeren, het zet tenminste wat druk op de partijleiders.»
HUMO Veel politici zijn bang dat Vlaams Belang en de N-VAbij nieuwe verkiezingen samen een meerderheid zullen halen in Vlaanderen.
DE GUCHT «In Italië dacht Matteo Salvini (leider van het extreem-rechtse Lega, red.) ook dat hij bij de verkiezingen in Emilia-Romagna alle anderen zou wegvegen, maar hij verloor van de socialisten. In Frankrijk kon Macron Marine Le Pen verslaan, en bij de Oostenrijkse presidentsverkiezingen in 2016 verkoos het volk de groene Alexander Van der Bellen boven de extreem rechtse Norbert Hofer. Mensen stemmen voor partijen als Vlaams Belang omdat die uitvergroten wat ze denken. Maar als die partijen écht aan de macht dreigen te komen, deinzen er velen terug.
»Maar stel dat de N-VA en Vlaams Belang toch een meerderheid halen. Wat dan? Geen énkele Franstalige politicus gaat aan tafel met Tom Van Grieken. Wij evenmin. En zelfs De Wever wil volgens mij geen alliantie vormen met Vlaams Belang. Net zoals hij er ook niet samen mee in de oppositie wil. Daarom blijft hij proberen om een regering te vormen met de PS.»
HUMO Veel analisten denken net dat de N-VA slapend rijk zou worden in de oppositie.
DE GUCHT «Dat is quatsch. De Wever vreest terecht om door Vlaams Belang opgegeten te worden. In de oppositie zal de N-VAc ontinu zichzelf tegen komen, en alle beloftes die ze in de regering-Michel niet kon den inlossen. Theo Francken kan toch moeilijk opnieuw gaan roepen dat hij het beter kan op migratie? Hij heeft níks beter gedaan dan Maggie De Block. De uitwijzing van ille galen en afgewezen asielzoekers is nog altijd een probleem.
»De N-VA heeft veel kiezers weggehaald bij ons, CD&V en de SP.A. Die willen dat het land wordt bestuurd. In de oppositie dreigt De Wever hen te verliezen, terwijl zijn Vlaams Belang-kiezers al lang zijn teruggekeerd naar hun stal. Dat verklaart waar om De Wever tegenwoordig minder zelfvertrouwen uit straalt. Zijn partij is verdeeld over de te volgen koers. Er zit daar een zeer hard, Vlaams nationalistisch kamp, met Francken en Jambon die openlijk zeggen dat ze liever een Vlaamse regering hadden gevormd met Vlaams Belang.»
HUMO Open VLD is ook verdeeld: in november leek voor zitter Gwendolyn Rutten klaar voor een paarsgroen avontuur, maar ze werd terug gefloten door haar voltallige Kamerfractie, aangevoerd door kandidaatvoorzitter Egbert Lachaert.
DE GUCHT «Ik vond die tweespalt onzinnig. Sommigen deden alsof een paars-gele regering veel liberaler zou zijn dan paars-groen. Geen van beide opties is goed, want in beide gevallen zit je met de PS op gescheept! Die verwasemt niet in paars-geel. Integendeel: hun prijs om in zee te gaan met de N-VA zal hoger liggen dan in een paarsgroene formule. Ik zie niet in hoe we er op sociaal economisch vlak kunnen uit raken met hen.»
HUMO Open VLD moet dus voor de oppositie kiezen?
DE GUCHT «Als je bij het kleurenwiezen slechte kaarten krijgt, is het soms beter om te passen. Je kunt ook een compagnon zoeken met wie je genoeg slagen kunt halen. Maar het probleem is dat de kiezer iederéén aan tafel slechte kaar ten heeft gegeven, en dat die spelers elkaar niet meer ver trouwen. Daardoor passen de meesten liever.»
HUMO Dat u de kiezer de schuld geeft, maakt veel mensen boos. Marketeer en Wetstraat watcher Jan Callebaut noemt dat ‘de ultieme belediging’.
DE GUCHT «Mijn mailbox puilt uit van de giftige reacties, maar dat trek ik me niet aan. Ik neem er geen woord van te rug. De kiezer heeft niet altijd gelijk, het spijt me. Hij heeft zijn middenvinger opgestoken naar het centrum en de extremen versterkt, maar verlangt nu dat de verzwakte centrum partijen water en vuur verzoenen. De mensen hadden be ter eens nagedacht. Nu zeggen ‘Wij hebben gekozen, maar die knoeiers kunnen het niet’, dat is te gemakkelijk. Ik heb bijna medelijden met degenen die nu een oplossing moeten vinden.»
HUMO Ex-informateur en kersvers MR- voorzitter Georges-Louis Bouchez krijgt ook kritiek: ‘Te ongeduldig, te eergierig, te loslippig.’
DE GUCHT «Als informateur had hij moeten zwijgen. Ik viel van mijn stoel toen hij pleitte voor een terugkeer naar het unitaire België. Ik ben nooit een groot voorstander geweest van de verbouwing van België. We zitten nu met de koterij die er het gevolg van is. Maar de klok terugdraaien is zinloos.
»Ik heb de indruk dat men stilaan ten einde raad is. Je hebt nu een paar kleine partijen nodig die durven springen, omdat de groten het niet doen. Maar ze zijn allemaal bang om bij de volgende verkiezingen af gemaakt te worden.»
HUMO Een coalitie zonder de N-VA heeft ook geen Vlaamse meerderheid. Leg dat maar uit in Vlaanderen, dat – zoals politoloog en ACV-verantwoordelijke Fouad Gandoul zei in ‘De afspraak’ – goed is voor 60 procent van de inwoners, 70 procent van het bbp en 80 procent van de buitenlandse handel.
DE GUCHT «Door de structuur van het land te wijzigen, zal het niet vlotter gaan. De grote tegenstelling is niet Vlaams en Waals, maar links en rechts. En dat die verschillen er niet zijn, is een fabeltje. De vorming van de Vlaamse regering verliep ook zeer moeilijk.»
HUMO Maar de links-rechts tegenstelling loopt toch via de taalgrens? De Wever zegt: ‘Magnette wil een miljarden transfer organiseren van mijn kiezers – productieve, actieve mensen – naar zijn kiezers – passieve mensen.’
DE GUCHT «Vlaanderen telt meer mensen die geld verdienen en belastingen betalen dan Wallonië. Maar ik vind dat geen onverantwoorde transfer. Tenzij je zegt dat het de schuld van de Walen is dat ze minder verdienen. Dat is zeer gevaarlijk. Hun achterstelling heeft te in maken met een verouderde industrie en een tragere omwenteling naar nieuwere sectoren. Maar binnen Vlaanderen heb je ook inkomensverschillen, en dus transfers: tussen regio’s, gemeenten en mensen. We mogen dat niet bekijken als ‘de ene groep die iets afgeeft aan de andere’. Maar dat verhaal gaat er bij de mensen in als zoete koek: ‘Als wij minder moeten dokken voor de Walen en de migranten, is er meer voor ons.’ Dat is een illusie. Als je geen tranfers wilt, moet je alleen op een eiland gaan wonen.»
BEWUSTE SABOTAGE
HUMO Bart De Wever wordt het grootste politieke talent van zijn generatie genoemd. Hoe schat u hem in?
DE GUCHT «Eén van de grote vergissingen in de Wetstraat is dat De Wever grote principes heeft. Hij is verstandig, maar bovenal een opportunist. Dat bedoel ik niet eens negatief. François Mitterrand zei ooit: ‘Opportunisme is de gemeen schappelijke karaktertrek van alle grote politici.’ De Wever kan heel goed inschatten wat er in zijn achtertuin gebeurt, en op basis daarvan kiest hij de positie die hem de grootste winst oplevert. Hij plaatst macht en electorale strategie boven ideologische principes.
»De Wever is ook een meester in framing. Hij wil nu dat de Vlamingen een front vormen zodat de PS moet toe geven. Maar waarover dan? De Vlaamse canon? Nee, dank u. Wij verschillen fundamenteel van de N-VA en CD&V, wij zijn geen nationalisten. Maar om dat wij zijn spelletje niet mee spelen, heeft De Wever Rutten met de voeten vooruit getackeld (De Wever zei dat Rutten de Vlamingen wilde verraden door voor paars-groen te gaan, omdat ze premier wilde worden, red.). Zo’n karaktermoord van de ene voorzitter op de andere is zelden gezien. Dan kun je niet verwachten dat er nog een normale relatie is. Hoe veel collega’s heeft De Wever de laatste jaren al geschoffeerd? En dan verwacht hij dat ze alle maal naar zijn pijpen dansen? Zo werkt het niet.»
HUMO Met PS-voorzitter Paul Magnette maakte u in het verleden ook al kennis.
DE GUCHT «Magnette heeft een sympathiek imago, maar is zeer slim en onderhandelt keihard. Ik heb dat gemerkt toen hij het CETA-handelsakkoord probeerde te blokkeren dat ik als Europees Commissaris had onderhandeld met Canada. Onderschat hem niet. Hij lijkt me een heel moeilijke klant om een regering mee te vormen en nadien te bestieren.
»Al die nieuwe voorzitters maken de regeringsvorming ook moeilijker. Als je samen al een paar zware onderhandelingen hebt meegemaakt, ken je elkaars grenzen. Ik heb stevige discussies gehad met Laurette Onkelinx, maar we respecteerden elkaar. De mensen die daar nu zitten, kennen elkaar amper of liggen al overhoop. Magnette en Bouchez, dat botert nú al niet meer. Conner Rousseau is amper 27 jaar. En Joachim Coens van CD&V is een redelijk man, maar hij stelt zich zéér katholiek op, en dat ligt moeilijk bij ons.»
HUMO U bedoelt dat CD&V de bespreking van de ethische thema’s zoals abortus en euthanasie in het parlement probeert te saboteren?
DE GUCHT «Coens eist dat die worden behandeld door de re gering, maar dan komt er niets van. Als liberalen mogen wij dat onder geen enkel beding aanvaarden.
»Koen Geens misbruik te het euthanasie-proces om te zeggen dat de wet op psychisch ondraaglijk lijden herschreven moet worden. Een minister van Justitie die tijdens een proces tussen komt om zijn mening te geven, dat is du jamais vu! Maar wel typerend voor de tijdsgeest. Het islamisme jaagt de overgebleven katholieken in dezelfde oerconservatieve richting. Dat botst met wat er leeft in Vlaanderen. De grootste vraag naar euthanasie komt van dementerenden. Bijna alle ouderen zeggen: ‘Als ik onomkeerbaar dement word, laat me dan maar gaan.’ Vandaag kan dat niet. Hoe kún je daar nu tegen zijn? Er moeten natuurlijk een wils beschikking en een beschermende context zijn, maar laat het individu daar toch zelf over beslissen!»
HUMO CD&V krijgt felle kritiek omdat het zich vastklikt aan de N-VA. Het kartel lijkt terug. Begrijpt u dat?
DE GUCHT «CD&V kampt met existentiële vragen. Heeft een partij die nog altijd gebaseerd is op geloof een toekomst in een maatschappij waar niemand nog gelooft? In Italië en Frankrijk was het antwoord: neen. Daar zijn de christendemocratische partijen verdwenen.
»Die existentiële angst verdeelt CD&V. Sommigen vinden dat de partij weer geloviger moet worden, anderen willen de ‘C’ weg. Sommigen vinden dat CD&V als staatsdragende partij altijd moet besturen, zelfs zonder de N-VA; anderen vrezen dat het licht dan helemaal zal uitgaan. Bij ons zijn er ook twijfels, maar die zijn niet existentieel. Het liberalis me staat niet op de rand van de irrelevantie, integendeel.»
HUMO Waar zit het probleem dan voor uw partij? Net als CD&V kalven jullie al bijna vijftien jaar af.
DE GUCHT «Wij hebben de juiste remedie – de middenklasse opnieuw versterken – maar het geld daarvoor ontbreekt. De paarse regeringen hadden die middelen nog wel. Daar door konden wij onze belastingverlagingen verzoenen met de sociale agenda van de PS en de dada’s van de groenen. Maar sinds de financiële crisis hebben regeringen altijd geld tekort. Dat maakt een nieuwe paars-groene regering zeer moeilijk.»
HUMO Econoom en ex-VLD senator Paul De Grauwe ziet een recept om aan extra geld te geraken: een vermogens belasting op fortuinen vanaf 10 miljoen euro.
DE GUCHT «Paul is een zeer inventief denker. Hij zegt ook dat een begrotingsevenwicht nu niet de eerste bekommernis mag zijn, en hij heeft gelijk. Ik zie niet in hoe je het gat in de begroting kunt dichtfietsen zonder de maatschappij nog verder af te matten en tegen je op te zetten. De rente staat historisch laag, er moet geïnvesteerd worden.»
ONOPLOSBAAR
HUMO Ook lang voor deze politieke crisis spuwden de men sen de politici al uit. Hoe ver klaart u dat?
DE GUCHT «Onze maatschappij zit in een totale omwenteling, onder druk van ontwrichtende fenomenen zoals de globalise ring, digitalisering en klimaat verandering. Mensen hebben daar geen vat op, en politici vaak ook niet.
»Vooral de digitalisering is zeer ingrijpend. Daar kunnen we de Chinezen de schuld niet voor geven. We doen dat zélf, door online te kopen, te bankieren en te communiceren. Twintig jaar geleden was er een Wall Street in elke gemeente: minstens drie bankkantoren naast elkaar waar goedbetaalde bedienden hun hele leven lang dezelfde job deden. Daarnaast had je kledingwinkels, postkantoren en buurtsupermarkten. Wat blijft daar nog van over? Ons geld halen we uit bankautomaten, en shoppen en brieven sturen doen we online. Heel handig, maar het gevolg is dat veel jobs sneuvelen en de financiering van de samenleving in gevaar komt.»
HUMO Er worden toch nieuwe jobs gecreëerd?
DE GUCHT «Ja, maar vooral in de top en onderlagen van de maatschappij: slechtbetaalde orderpickers, pakjesbezorgers en zorgkundigen, en goedbetaalde IT’ers. Maar het zijn de middengroepen die een samenleving stabiliseren. Die voelen zich bedreigd en gefrustreerd. En daar komt dan de klimaat verandering nog bij. Dat probleem kun je alleen maar op lossen als de hele economie en industrie zich aanpassen. Ook dat is ontwrichtend en zal veel geld kosten. Daardoor zijn veel middenklassers ervan overtuigd dat hun kinderen het slechter zullen hebben dan zij.»
HUMO Hoe neem je die frustraties weg?
DE GUCHT «Dat vraagt om een historisch compromis tussen links en rechts, tussen liberalen en socialisten, in België én in Europa. Vergelijk het met de New Deal in Amerika of het ontstaan van de sociale zekerheid in Europa. Op zo’n historisch kantelpunt staan we nu. En wie denkt dat je die problemen oplost met confederalisme, heeft er geen knijt van begrepen. Geen knijt!»
HUMO Ook migratie wordt door velen als een bedreiging ge zien. Veel partijen tonen daar begrip voor, maar Open Vld gaat de laatste tijd opvallend fors tekeer tegen xenofobe oprispingen. Rutten zei op de nieuwjaarsreceptie van uw partij: ‘Als wij zwijgen in de jaren 20, komen er opnieuw donkere jaren 30 aan.’ Bart Somers vergeleek Vlaams Belang met een clubje uit de Reichstag en u noemde hun kiezers de dag na de verkiezingen al racisten.
DE GUCHT «Wij zien het pr bleem van de migratie maar zijn niet bereid om ons humanisme ervoor op te offeren. Velen horen dat niet graag, maar je moet je ideeën ook durven verdedigen als de kiezer die niet sympathiek vindt.»
HUMO Maar is het verstandig om kiezers uit te maken voor racisten?
DE GUCHT «Ik probeer hen te wijzen op hun verantwoordelijkheid. Men zegt dat Van Grieken een propere mens is omdat hij pak en das draagt. Maar de generatie van Filip Dewinter droeg ook altijd een blazer en een das. En Dries Van Langenhove ook, terwijl dat een pure fascist is, die gaat spreken voor de Amerikaanse white supremacists. Als men zulke types gedoogt, en hen zelfs gebruikt om stemmen te winnen, kun je toch moeilijk zeggen dat die partijleiding niet fascistisch is?
»Het beeld dat de partijleiding fout is, maar hun kiezers niet, is verkeerd. Doordat zoveel mensen hen steunen, worden die leiders steeds gevaarlijker. Je kunt niet voor zo’n foute club stemmen zonder enige verantwoordelijkheid te dragen voor wat ze doen.»
HUMO Die kiezers voelen zich in de steek gelaten door par tijen zoals de uwe, die de snel-Belgwet, het migranten stemrecht en meerdere collectieve regularisatiecampagnes hebben doorgevoerd. Daardoor zijn er naar hun smaak te veel migranten in hun wijken komen wonen en werden de samenlevings problemen groter. Zij pikken niet dat u hen racisten noemt.
DE GUCHT «U weet dat ik tegen het migrantenstemrecht was (De Gucht moest ontslag nemen als partijvoorzitter omdat hij zich bleef verzetten tegen die maatregel van de regering Verhofstadt, red.). Ik zag dat het probleem lag bij de integratie van vreemdelingen, niet bij het ontbreken van het migrantenstemrecht. Er gaan nog al tijd weinig migranten stemmen, dus mijn analyse was juist.
»Ik begrijp dat mensen aan de onderkant van de maatschappij meer last hebben van migratie dan ik, omdat er meer vreemdelingen in hun wi ken komen wonen, met andere culturele gebruiken en opvattingen over publieke hygiëne. Maar ze moeten ook begrijpen dat migratie een historisch fenomeen is dat je niet kunt op lossen.»
HUMO Het migratieprobleem is niet oplosbaar?
DE GUCHT «Nee, je kunt dat alleen proberen te managen. De migranten zullen blijven komen. De demografische druk vanuit Afrika zal de komen de decennia zwaar toenemen, en het barst er nog altijd van de failed states. Momenteel is de druk niet overdreven groot, maar hij kan zo weer toenemen. Helaas pookt de N-VA, met Francken op kop, dat probleem voortdurend op om de mensen nog banger te maken. Gelukkig hebben ze daar bij de verkiezingen de prijs voor betaald.»
WATERMELOENEN
HUMO U hebt veel gereisd en onderhandeld als minister en Eurocommissaris. Welke ontmoetingen blijven u bij?
DE GUCHT «In 2014 vroeg toenmalig Commissievoorzitter Barrosso mij om hem te vervangen op een vergadering in Minsk, met als doel een wapen stilstand tussen Oekraïne en Rusland te verkrijgen. Naast Poetin en de Oekraïense president Porosjenko waren daar ook de Wit-Russische president Loekasjenko en Nursultan Nazarbajev van Kazachstan. Ik had eerder het verdrag onderhandeld dat Oekraïne deed aansluiten bij Europa. Poetin heeft de hele namiddag zitten klagen over hoe nadelig dat voor hem was. ’s Avonds bij het diner hing er een surreële sfeer. Loekasjenko probeerde het ijs te breken door over watermeloenen te praten. Zijn land produceerde een soort die bijna geen suiker bevatte maar even lekker was. Het duurde lang voor we tot de kern van de zaak kwamen. Ondertussen werd er voortdurend eten gebracht. Ik proefde maar een beetje van alles, anders hadden ze me naar buiten kunnen rollen. Pas om vier uur ’s nachts werd een akkoord bereikt over een wapenstilstand. Een uur later vielen Russische troepen Oost-Oekraïne binnen. Poetin had de hele dag komedie gespeeld.»
HUMO Hij lijkt me een zeer akelig man om mee te onderhandelen.
DE GUCHT «Dat is net de uit daging van die job. Onderhandelen is een boeiend spel.
»Ik herinner me een vergadering met de Canadezen, die ons hadden gemeld dat ze klaar waren om het CETA vrijhandelsverdrag te onder tekenen. Wij dus naar Ottawa, maar tot onze verbazing legden ze daar een deal op tafel die totaal afweek van de eerdere af spraken. Mijn medewerkers werden woedend. Ik stond op en zei: ‘Wij zijn weg. Is hier ergens een mooi museum dat we kunnen bezoeken? Dan zijn we tenminste niet voor niks gekomen. Als u zich bedenkt, kunt u ons daar vinden.’ Dat werkte: we zijn er die nacht nog uitgeraakt. Daarna deed Magnette er nog alles aan om dat duur bevochten akkoord te kelderen.»
HUMO De EU heeft nu ook een handelsakkoord afgesloten met enkele Zuid-Amerikaanse landen. Waarom hebben wij hier Argentijnse steak nodig, terwijl er zoveel vlees van eigen bodem is?
DE GUCHT «Als Europa een handelsakkoord afsluit, moet het altijd toegevingen doen in zake landbouw. Dankzij dat akkoord kunnen die landen een afgesproken hoeveelheid vlees op onze markt verkopen zonder invoertaksen te moeten betalen. In ruil gaat er voor onze producten en diensten een enorme markt open in Zuid-Amerika. Als we alleen onze eigen koeien zouden op eten, lukt dat niet.»
HUMO Die wederzijdse handel zorgt voor extra CO2-uitstoot. Botst dat niet met de Europese klimaatakkoorden?
DE GUCHT «De groenen geloven dat onze economie zelf bedruipend moet zijn en dat iedereen alleen nog lokale pro ducten mag gebruiken. Zo kun je je economische groei vergeten. De welvaart van Europa is gebaseerd op buitenlandse handel. Wij voeren het meest in, het meest uit en we investeren het meest in andere landen. Wij kúnnen ons niet isoleren, want dan verarmen we.
»We moeten wel de CO2 uitstoot mee opnemen in de prijs van producten. Europa werkt daaraan. Schepen en vliegtuigen zullen een kool stoftaks moeten betalen voor de uitstoot die ze veroorzaken. Men zal de schepen ook opleg gen om met minder vervuilen de brandstoffen te varen en op termijn CO2neutraal te zijn.»
HUMO Hebt u ‘Grote verwachtingen’ van Geert Mak al gelezen?
DE GUCHT «Ja. Zeer lezenswaardig. Mak is een goede journalist.»
HUMO In Humo zei hij: ‘Als ik onder de auto kruip die Europa heet, dan denk ik: die rijdt niet meer zo ver.’»
DE GUCHT «Voelt hij zich comfortabeler onder een Amerikaanse of Chinese auto? Die hebben ook hun problemen. En als hij onder de auto van de wereld gaat liggen, zal hij ook denken dat die niet lang meer zal bestaan.
»Door de maatschappelijke transitie waarin we nu zitten, is het niet duidelijk in welke nieuwe wereld we zullen terechtkomen. Daardoor is het gemakkelijk om de valkuilen, gevaren en onmogelijkheden te zien. Pessimisten kunnen zich volop uitleven. Maar ik kies voor optimisme, dat past bij mijn natuur. Als we problemen zoals digitalisering, migratie en klimaatverandering willen oplossen, is Europa ons enige kader. Ik zie geen alternatief. Als ik de Negende Symfonie van Beethoven hoor, het Europese volkslied, word ik altijd emotioneel. Dat heb ik niet bij de Brabançonne of de Vlaamse Leeuw.»
HUMO Hoe verklaart u dat?
DE GUCHT «Omdat het Europese project staat voor de verbondenheid tussen mensen en landen. En voor vrede op een continent dat eeuwenlang werd verscheurd door oorlog. We vinden die vrede te evident en vergeten hoe broos ze is.»
TOSCAANSE WIJN
HUMO In 2014 stapte u uit de nationale en Europese politiek. Sindsdien hebt u meer tijd voor vrouw en kleinkinderen. Bent u nu gelukkiger?
DE GUCHT «Het is anders. Ik geniet enorm van die momenten. Kleinkinderen zijn een zegen. Maar ik was ook gelukkig in de politiek. Ik ben op mijn 60ste gestopt omdat mijn mandaat als Eurocommissaris niet meer hernieuwd kon worden. Ik had gerust nog kunnen doorgaan in de nationale politiek of als Europarlementslid, maar het leek me slimmer om te stoppen op mijn hoogtepunt. Ik heb nog enkele bestuursfuncties bij privébedrijven en ik zit nog in het partijbestuur van Open VLD. Maar ik mis de actieve politiek nog dagelijks.»
HUMO Wat mist u dan precies?
DE GUCHT «De mogelijkheid om iets te veranderen in de maatschappij. Macht. Ik vind dat geen vies woord. Het stoort me dat politici altijd het verwijt krijgen dat ze postjes willen. Wat heb je nu aan een politicus die niet ambitieus is? Als commissaris van Buitenlandse Handel besliste ik over zaken die repercussies hadden op wereldvlak. Dat is macht, en dat mis ik, maar ik heb er vre de mee. Door het nog dagelijks te volgen, onderhoud ik mijn band met de politiek.»
HUMO U hebt een huis in Toscane, waar u ook wijn maakt. Hoe loopt dat?
DE GUCHT «Dat is een groot avontuur. We hebben een wijnbedrijf en een agriturismo. Mijn personeel bestaat uit Italianen en Albanezen. Vlamingen denken soms dat Albanezen allemaal tot de maffia behoren, maar in de Italiaanse wijnbouw zijn ze graag gezien, omdat ze zo hard werken.
»Mireille (Schreurs, zijn vrouw, red.) en ik gaan geregeld naar daar om dat bedrijf te leiden. Financieel is het opletten, want het vraagt grote investeringen. We hebben weleens verlies gemaakt. Maar intussen maken wij goede, biologische wijn, die elk jaar beter wordt.»
HUMO Misschien moet u de federale onderhandelaars een paar kistjes geven, zodat ze kunnen verbroederen zoals in de tijd van Verhofstadt.
DE GUCHT «De Wever drinkt niet meer. Misschien zit daar het probleem (lacht). Maar nu moet ik weg, naar een vergadering over... mijn wijn.»
