'Maniac' op Netflix
Een cast van wereldformaat, een budget om je vingers bij af te likken en een verhaal dat getuigt van ambitie: de makers van Netflix-serie Maniac hebben aan hoge verwachtingen te voldoen.
Iedere recensent vervloekt ze weleens: de verplichte sterren boven een bespreking. Ze staan er niet voor niks: ze geven in een oogopslag weer wat de strekking van een recensie is. En meestal is het eenvoudig om een waardering in sterren uit te drukken. Een heel slecht programma krijgt één ster, een heel goede serie vijf, en bij de eeuwige middelmaat is drie sterren altijd een goede uitkomst. Soms doet echter geen enkel aantal sterren recht, lijkt ieder aantal arbitrair. Bij Maniac is dat het geval.
De serie, ontwikkeld door Netflix zelf, is gebaseerd op de gelijknamige serie uit Noorwegen, die in 2015 uitkwam. Het originele Maniac vertelt het verhaal van een psychiatrisch patiënt, wiens leven in een kliniek naadloos overloopt in de avonturen die hij in zijn hoofd beleeft. In de Amerikaanse remake is weinig meer van het bronmateriaal te herkennen – de vervagende grens tussen werkelijkheid en fantasie is het enige verband. Het nieuwe Maniac speelt zich af in een dystopische wereld, waar wetenschappers een methode hebben gevonden om mensen door middel van hersenmanipulatie van hun trauma’s af te helpen. De proefpersonen van de laatste testfase worden heen en weer geslingerd tussen de echte wereld en de verste uithoeken van hun psyche.
undefined
De manier waarop de ‘werkelijke’ wereld is neergezet verdient een onmiskenbare pluim. Volstrekt geloofwaardig nemen de makers de kijker mee in een toekomst waar de technologie zeer geavanceerd is, maar qua looks doet denken aan een computerreclame uit de jaren tachtig. Sommige technologie is zelfs zo ver doorontwikkeld, dat zij weer analoog is geworden. Deze paradox levert scherpe satire op de huidige tijd op: wat bijvoorbeeld te denken van de zogenaamde AdBuddy, iemand die als alternatieve betalingswijze een deel van de dag achter je aan loopt om allerlei advertenties in je oor te roepen? Een dystopie is het ongemakkelijkst wanneer het contrast met de echte wereld het kleinst is.
En dan is er het domein van de fantasie. Het is in de dromen van de hoofdpersonages waar schrijver Patrick Somerville en regisseur Cary Fukunaga alle registers opentrekken. Qua stijl schiet het alle kanten op: alles tussen een bizarre actiekomedie á la Tarentino en een spin-off van Lord of the Rings komt voorbij. Hoofdrolspelers Emma Stone en Jonah Hill, twee acteurs die gestaag aan een buitengewoon indrukwekkende carrière blijven bouwen, krijgen de mogelijkheid vol op het orgel te gaan en hun acteertalent ten volste uit te buiten. Tegelijkertijd komt de steeds hechter wordende relatie tussen hun personages goed uit de verf. Visueel is alles tiptop in orde, en al is de ene zijsprong interessanter dan de andere, vervelen zult u zich niet.
En hier komen we toch bij het probleem: Maniac is véél, héél veel. En het grootste deel van de tijd gaat het goed, uitmuntend zelfs: ieder personage is even tragisch als hilarisch, de dialogen zijn van zeer hoog niveau, en, al is het etiket “comedy” niet echt op zijn plek, de grappige momenten zijn origineel en hier en daar zelfs briljant te noemen. Bovendien zet Maniac aan het denken, en worden er vragen opgeroepen waar je nog lang op kunt kauwen. Het is dan ook des te spijtiger dat de makers zich uiteindelijk toch vergalopperen in alles wat ze willen tonen. Wanneer alle eindjes van het verhaal aan elkaar geknoopt moeten worden, blijkt de ambitie toch te hoog, vallen er toch een paar jongleerballen op de grond. En bij een middelmatige serie zou dat niet zo erg zijn, maar bij een potentieel meesterwerk als Maniac valt het extra op. Wie veel pretendeert, moet ook veel presteren. En dat lukt net, nèt niet voldoende.
