Mannen in de Rand: de burgemeesters van Halle en Vilvoorde

Brussel-Halle-Vilvoorde is al jaren een struikelblok in de Belgische politiek, en nu is er ook een regering over gevallen. Wat de grote partijbonzen daarvan denken, dat weten we ondertussen. Maar hoe reageren de burgemeesters van Halle en Vilvoorde? Aha!

Marc Van Asch (CD&V-burgemeester Vilvoorde, tweede van links op de foto) «Ik was niet blij met de val van de regering, integendeel. Ik mag dan maar een buitenstaander zijn, ik had toch de indruk dat we eindelijk op weg leken naar een oplossing.»

'''Goeiedag', 'dank u wel', 'wat kost dat': meer vragen wij niet van onze Franstalige inwoners''

Dirk Pieters (CD&V-burgemeester Halle, links op de foto) «Die indruk had ik ook.»

HUMO Jullie zijn nog dezelfde dag gaan betogen in de straten van Vilvoorde, samen met andere BHV-burgemeesters en vooral veel boze Vlaams-nationalisten. Het leek vreemd genoeg bijna een steunbetuiging aan Alexander De Croo: 'Splits BHV nu!'

Van Asch «Ik had liever één of twee dagen later een optocht gehouden, met knallende flessen champagne om de splitsing te vieren. Maar in deze crisissituatie moesten we onze stem laten horen.»

HUMO Voelden jullie je thuis tussen al die agressief schreeuwende mensen?

Van Asch «Ik voelde mij daar zeker op mijn plaats, omdat we allemaal dezelfde eis hadden. Dat sommigen dat op andere manieren uiten dan ik, daar kan ik mee leven.»

Pieters «Ik voelde me iets minder op mijn gemak. Ik wil zeker niet met extremisten geassocieerd worden, en het bleek toch vooral een betoging van separatisten te zijn.»

HUMO Zijn de inwoners van jullie gemeenten even boos als die demonstranten?

Pieters «Neen, maar je merkt wel dat de mensen radicaliseren. Ze zijn het beu dat de Franstalige politici steeds maar 'neen' blijven zeggen. Op zich is BHV een klein probleem, maar ook kleine problemen moet je oplossen, want anders komen grote problemen van. Dat is in gezinnen zo, en dat is ook in de samenleving zo.

»De standpunten worden ook radicaler omdat de verfransing elke dag beter voelbaar wordt. Steeds meer Hallenaren spreken me daarover aan. Wat vooral tegen de borst stuit is dat 'klassieke' allochtonen vaak meer moeite doen om Nederlands te spreken dan sommige inwijkelingen uit Brussel. De bevolking steunt ons echt in de strijd tegen de verfransing.»

HUMO Jullie zullen ook wel tegenwind krijgen.

Van Asch «Ik heb vanochtend (vorige vrijdag, red.) nog een doodsbedreiging ontvangen. 't Is te zeggen, de post heeft ze onderschept en aan de politie doorgespeeld. Een tekening van een grafzerk met mijn naam erop en een tekstje in gebroken Frans. Nu, dat overkomt wel meer burgemeesters uit de Vlaamse Rand. Willy De Waele (burgemeester van Lennik, red.) heeft er al veel meer gekregen dan ik.»

Pieters «Ik ben gelukkig nog nooit met de dood bedreigd. Boze mails en brieven heb ik wel al gekregen.»

Van Asch «Maar bijna uitsluitend van Franstaligen die niet in de gemeente wonen. 'Onze' Franstaligen lijken het allemaal te begrijpen. Zelfs de drie FDF-gemeenteraadsleden in Vilvoorde zijn eigenlijk heel braaf. Als ze al eens iets kwaads zeggen, lijkt het meer omdat het moet van de partij dan uit overtuiging.»

Pieters «Dat heb je met verkozenen van het Vlaams Belang ook: veel gematigder dan hun partijkopstukken. En Mark Demesmaeker (schepen in Halle namens de N-VA, red.) is in de gemeenteraad ook heel wat minder militant dan in het parlement. Nu, Mark heeft een goeie reden om zich zo op te stellen: in Halle zijn er geen Franstalige lijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen, en dat we willen we natuurlijk liever zo houden. Hoe minder we de Franstaligen in onze gemeente tegen de haren strijken, hoe kleiner de kans dat we ze op het idee brengen om zelf een met een lijst te komen.»

HUMO Krijgen jullie ook persoonlijke kritiek vanuit Vlaamse hoek?

Van Asch «Nooit, eigenlijk.»

Pieters «Ik wel. Onlangs nog tientallen mails, vooral uit Limburg en West-Vlaanderen, omdat we de twee deelnemers van 'Mijn restaurant!' gevraagd hadden een Nederlandse naam voor hun zaak te kiezen. Nu, de vtm heeft daar met plezier wat animo rond gecreëerd, maar eigenlijk is dat een standaardverzoek dat we aan alle nieuwe handelszaken richten. Maar buiten de Rand begrijpen heel veel mensen dat niet. 'Hoe kunt ge zo bekrompen zijn!'»

HUMO Overal in Vlaanderen heten tavernes 'Le Progrès' of 'La Bourse'.

Pieters «In de jaren zestig hadden álle winkels in Halle een Franse naam. 't Waren hier allemaal boucheries en boulangeries. Maar Halle is ondertussen een Vlaamse stad geworden, en dat Vlaamse karakter zien we graag weerspiegeld. Voor iemand uit West-Vlaanderen of Limburg kan dat bekrompen lijken, maar die weten niet wat verfransing inhoudt. Hoe meer Frans er in het straatbeeld opduikt, hoe vanzelfsprekender het voor sommige Franstaligen wordt om géén Nederlands te praten.»

HUMO Voelt u zich in de steek gelaten door Vlamingen die zeggen: wij verstaan er geen snars van?

Van Asch «Neen, ik kan die mensen perfect begrijpen. De hele discussie wordt in de media op een heel sloganeske manier gevoerd. Daardoor gaan mensen geloven dat dit een strijd is tussen dé Vlamingen en dé Walen. Maar het probleem is veel kleiner. Leg BHV uit aan de doorsnee Waal en hij zal zeggen: 'Inderdaad, dat klopt niet.'»

HUMO Het probleem wordt alleen door de politieke partijen in stand gehouden?

Van Asch «Als u bedoelt de Franstalige politieke partijen: ja.»

De burgemeesters van Halle en Vilvoorde (vervolg)

HUMO Humo verhuist binnenkort naar Vilvoorde.

Van Asch «Jullie zijn welkom. Met Humo erbij worden we helemaal de grootste mediastad van Vlaanderen: vtm, Woestijnvis, Vitaya...»

HUMO Stel dat ik straks in Vilvoorde een broodje ga kopen en de zaakvoerder spreekt me in het Frans aan. Wat doe ik?

Van Asch «Heel vriendelijk en beleefd in het Nederlands antwoorden. En als er in die zaak alleen maar Franse opschriften hangen, mag u mij dat gerust signaleren: dan schrijf ik die handelaar een brief met de vraag om ook in het Nederlands te afficheren. Een tijdje geleden werd ons gesignaleerd dat er op de autokeuring veiligheidsvoorschriften in het Frans hingen. We hebben gevraagd die te verwijderen, en dat gaat binnenkort gebeuren.»

HUMO Taalzuiverheid boven veiligheid?

Van Asch «Nu stelt u het veel te scherp. Denkt u dat er op de autokeuring in Charleroi Nederlandstalige veiligheidsvoorschriften hangen?»

Pieters «Ik heb Zwitserse en Franse journalisten aan de lijn gekregen omdat wij geen Franstalige omleidingsborden en andere bewegwijzering toestaan. Ik moest me echt verantwoorden. 'Kunt u zich voorstellen dat de Elzas vol hangt met Duitstalige borden?' vroeg ik één van die Fransen. Hij probeerde het gewoon weg te lachen, zijn standpunt was al gevormd: Vlamingen zijn dom en enggeestig.»

HUMO Wie in Halle of Vilvoorde een sociale woning wil kopen, moet het Nederlands machtig zijn. Ook daar is in het buitenland verontwaardigd op gereageerd.

Van Asch «Ik heb journalisten uit heel Europa over onze wooncode te woord moeten staan. 'Als u in Marseille een huis wilt kopen, zal niemand u vragen of u Frans praat,' zei een journalist van een Frans weekblad mij. Ik heb geantwoord: 'Als ik in Marseille een huis koop en ik spreek geen Frans, ben ik na veertien dagen dood, want ik zal niet eens een brood kunnen kopen als ik de taal niet machtig ben.'»

Pieters «In het buitenland heeft men het proberen voor te stellen alsof we een soort etnische zuivering hielden. Franstaligen zijn welkom, we vragen alleen een klein beetje moeite om te integreren.»

Van Asch «Tien procent van de mensen die zo'n sociale woning heeft gekocht, is niet eens Nederlandstalig van origine.»

HUMO Als je naar de markt in Vilvoorde gaat, is de kans groot dat je Spaans hoort praten. Geen kat die zich eraan stoort.

Van Asch «Heel goed voorbeeld! Vilvoorde heeft een grote Spaanse gemeenschap en die heeft zich perfect geïntegreerd, zonder haar eigen cultuur te verwaarlozen. Maar: ze spreken allemaal Nederlands.»

HUMO Hoeveel generaties heeft dat geduurd?

Van Asch «Drie.»

HUMO Misschien moeten we wat meer geduld hebben met de Franstaligen.

Van Asch «De tijd zal veel problemen oplossen, ja. De meeste Franstalige inwoners sturen hun kinderen nu al naar Nederlandstalige scholen, dus met die generatie komt het goed.»

Pieters «Wij vragen ook niet veel van onze Franstaligen, hoor. Gewoon je best doen is al heel veel waard. Wie de moeite heeft gedaan om twintig woorden uit het hoofd te leren - 'goeiedag', 'dank u wel', 'hoeveel kost dat' - kan al op heel veel sympathie rekenen.»

HUMO De splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde zal de verfransing op geen enkele manier tegengaan, dat beseffen jullie toch ook?

Pieters «Misschien dweilen we met de kraan open, ja. Maar moeten we daarom alles zomaar opgeven?»

Van Asch «Natuurlijk niet. Het blijft oneerlijk dat een Vlaming die in Tubize gaat wonen niet op een Vlaamse Brusselaar kan stemmen, maar een Waal die naar Vilvoorde verhuist wel op een Franstalige Brusselaar.

»Maar de splitsing van het gerechtelijk arrondissement vinden wij honderd keer belangrijker. Meer dan tachtig procent van de verdachten van inbraak in Vilvoorde kiest voor een Franstalige procedure: omdat ze dan veel kans maken dat ze zelfs nooit vervolgd worden.»

Pieters «Als je in Brussel al vrijuit kan gaan voor een messteek, dan kan je je wel voorstellen dat het parket zich niet bezighoudt met een gestolen handtas in Halle. Wij willen dat misdaad bij ons bestraft wordt zoals in elke andere Vlaamse gemeente.»