Marieke Lucas Rijneveld vertaalt het inauguratiegedicht van Amanda Gorman dan toch niet na ophef

De Nederlandse schrijfster Marieke Lucas Rijneveld geeft de opdracht om het gedicht ‘The Hill We Climb’ van de Amerikaanse Amanda Gorman te vertalen terug. Ze nam de beslissing nadat over de opdracht ophef was ontstaan. Gorman droeg het gedicht voor tijdens de inauguratie van president Joe Biden.

Ze was dolblij dat ze het werk van de Afro-Amerikaanse ‘inauguratiedichteres’ Amanda Gorman mocht vertalen, maar na felle kritiek heeft schrijfster Marieke Lucas Rijneveld de opdracht vrijdagmiddag ‘teruggegeven’. ‘Ik ben geschrokken van de ophef rond mijn betrokkenheid bij de verspreiding van de boodschap van Amanda Gorman’, laat de schrijfster op Facebook weten. ‘Ik heb begrip voor de mensen die zich gekwetst voelen door de keuze van Meulenhoff om mij te vragen.’

Op sociale media wilden veel mensen eerder deze week weten waarom uitgeverij Meulenhoff had gekozen voor de witte schrijfster Rijneveld, en niet voor een spoken-wordartiest van kleur, zoals Babs Gons, Lisette Maneza of Zaïre Krieger. Meulenhoff liet toen weten dat Gorman zelf achter de keuze voor Rijneveld stond.

Rijkdom van de taal

Rijneveld vond het een ‘geweldige en eervolle opdracht’ om het gedicht dat tijdens de inauguratie van de Amerikaanse president Joe Biden klonk te vertalen. ‘Wat mij interesseert is de rijkdom van de taal’, schrijft ze. ‘Ik had me met alle liefde gestort op Amanda’s werk, waarbij ik het als grootste taak zag om haar kracht, toon en stijl overeind te houden. Ik realiseer me echter goed dat ik in positie ben om zo te denken en te voelen, waar velen dat niet zijn. Ik wens alsnog dat haar gedachtegoed zo veel mogelijk lezers bereikt en meerdere harten doet openen.’

Een belachelijke gang van zaken, vindt de Turks-Nederlandse schrijver Özcan Akyol. Hij spreekt van ‘doorgeschoten woke-isme’ en van ‘een ontspoord discours’. ‘Natuurlijk moeten zwarte spoken-wordartiesten meer kansen krijgen. Maar dat betekent niet dat Rijneveld deze opdracht niet op een waardige manier had kunnen invullen. Dit is één grote farce. Als je mensen op hun pigment gaat aanspreken, krijg je een heel gevaarlijke samenleving.’

Wrang

De schrijfster wordt overigens niet alleen op haar pigment aangevallen. Clarice Gargard, journaliste van kleur, noemt op Twitter ook Rijnevelds slechte beheersing van het Engels en haar gebrek aan ervaring met spoken word of antiracisme. Ze vindt het ‘wrang’ dat Rijneveld desondanks gold als een ‘betere’ keuze dan een tweetalig opgevoede collega van kleur.

Meulenhoff heeft begrip voor Rijnevelds beslissing en gaat op zoek naar een nieuwe vertaler.

(Trouw)