‘Mathieu van der Poel is een wetenschappelijk testobject’

Morgen start het wereldkampioenschap veldrijden in Zürich, Zwitserland, en zondag komt topfavoriet Mathieu van der Poel aan de start. Kristof De Kegel, de bewegingswetenschapper achter Mathieu van der Poel probeert het fenomeen te verklaren.

Het lijkt alsof wielrenner Mathieu van der Poel (25) zich spelenderwijs naar de top van het wielrennen fietst. Zijn winst in de Amstel Gold Race, vorig jaar, is één van de mooiste overwinningen in de wieler­geschiedenis. Zondag is hij favoriet voor WK-goud in het veld, deze ­zomer hoopt hij Olympisch goud te behalen op de mountainbike. Maar achter zijn frivole voorkomen zit een wetenschappelijke benadering, waarbij Van der Poels hartslag en slaapritme nauwkeurig worden ­bestudeerd. Vorige week zei hij nog : 'We hebben de cijfers, dat geeft me wel vertrouwen.'

De bewegingswetenschapper achter de Nederlandse topwielrenner is de Vlaamse Kristof De Kegel – performance manager bij de Alpecin-Fenix-wielerploeg waar Van der Poel deel van uitmaakt.

- Wat voor een soort wielrenner is Mathieu van der Poel?

KRISTOF DE KEGEL «Mathieu van der Poel duwt regelmatig tegen de grenzen van de bewegingswetenschap aan. Dat is een zin die ik heel regelmatig moet uitspreken. Ik zie vaak meetresultaten voorbij­komen waarbij ik even moet nadenken voordat ik ze deel.

»Mathieu is een speelvogel, en de renners noemen mij wel de datanerd van de ploeg. Maar de meesten, onder wie ­Mathieu, beseffen de meerwaarde van data. Mathieu is een test­object voor de wetenschap. Positief bedoeld dan. Zijn talent is ongelooflijk. Stel, je neemt een foto van zijn fysieke toestand, gaat vijf weken met hem werken en maakt dan weer een foto, dan is er zoveel veranderd.

»Het grote doel nu is om Mathieu efficiënt te laten zijn. Hij kan het zich niet meer permitteren om ­ondanks al zijn talent op veertig ­kilometer voor de finish te demarreren, zoals hij deed in de Amstel Gold Race. Wij hadden een iPad in de auto waarop zijn gegevens live zichtbaar waren en dachten, aarghh waarom doet hij dat? Het leverde fantastische televisie op. De beelden van de Amstel Gold Race zijn clips voor de wielergeschiedenis. Maar wat als hij tweede was geworden? Dan had hij het daar laten liggen.»

- Is de opmars van Van der Poel een gevolg van talent of van beleid?

DE KEGEL «Alles begint met uitzonderlijk ­talent. Maar op trainingsgebied denk ik dat wij als ploeg een pioniersrol spelen in het monitoren van renners. Met meerdere platformen hopen we zo ‘dicht mogelijk op de bal te zitten’.

»Een voorbeeld: wanneer weet je of een renner goed heeft getraind? Achteraf, als je na drie uur rijden zijn meetapparaat bekijkt. Maar als je live in de volgauto data kunt krijgen, dan win je drie uur. In het moderne wielrennen, vol ‘marginal gains’, is dat heel belangrijk.

»Ik denk dat het lang heeft geduurd voordat iedereen in de sport het nut van technologie inzag. Alles bestaat inmiddels al. Bij de Formule 1 kan met sensoren precies worden afgelezen wanneer de motor verhit. Dat soort technologie kan ook in het wielrennen worden gebruikt. Sommige teams hebben alleen de structuur nog niet om data op de juiste manier te interpreteren.»

- Hoe verandert Alpecin-Fenix, jullie ploeg, het wielrennen?

DE KEGEL «De broers Roodhooft, eigenaren van de ploeg, veranderen het wielrennen door een multidisciplinaire aanpak te hanteren waar aandacht is voor de disciplines veld­rijden, mountainbiken en wegwielrennen. Je ziet dat trainingen uit de cross doorsijpelen naar de wegploegen en aan de andere kant zetten de wegploegen ook veldploegen op.

»Vroeger was dat onmogelijk. Je moest rusten als het kon en focussen op één discipline. De opbouw van een seizoen stond vast. De kruisbestuiving van nu, die werkt, zoals Mathieu laat zien. Je ziet dat het niet gevaarlijk is voor de lichamelijke conditie van een speler in maart als je in november al het ­explosieve systeem prikkelt. (Voor snelheidstraining, red.)

»Onze kennis van de cyclocross trekken we door naar de wegploeg. We zijn niet bang om in december al accenten in wegtrainingen te stoppen die aanleunen tegen wat een ­cyclocrosser doet. Korte intervallen van vijftien seconden, twintig ­seconden. Ik ben er geen fan van om enorm grote volumes te gaan fietsen. Wel werken we eraan om de renners trainingen van zes uur aan te laten kunnen.

»Aan de andere kant is Christoph Roodhooft er een voorstander van om de training af en toe speels te houden en op gevoel af te gaan. Negentig procent van de vorm waarin een renner verkeert is inzichtelijk te maken, de andere tien procent wordt bepaald op de dag zelf – een ‘stressvol hoofd’ of juist niet. Het is mijn taak om die tien procent terug te brengen naar nul.»

- Wat meten jullie van Van der Poel?

DE KEGEL «We monitoren zijn lichaam. Hij heeft een bandje om waarmee zijn slaap wordt bijgehouden. We hebben het over hartslagvariabiliteit. Op die manier kunnen we ook zorgen dat hij niet over het randje gaat. We zoeken de grenzen van een supertalent op, maar willen niet dat hij zichzelf op korte én lange termijn kapotmaakt. En je moet niet vergeten: hij doet al zoveel. Drie disciplines, in alle sporten winnen. En in de koers ook nog aanvallen. Dat is Mathieu ten voeten uit.

»Vorig jaar deed Van der Poel een sprint bergop van twintig seconden. Hij kwam naast de auto rijden met een grijns. ‘Die was hard’, zei hij. Toen antwoordde ik dat als hij zo zou sprinten op de Brabantse Pijl, hij die zou winnen.

»Mathieu won de Brabantse Pijl. En hij zat heel, heel dicht tegen de wattages van die training aan.»

© Trouw