Matthias Diependaele: ‘Ik erger me aan politici die klagen over hoe zwaar hun job is’

Wie is Matthias Diependaele (43)? Een volgende minister-president, zoals Bart De Wever verkondigt? Of de saboteur van de bouw van sociale woningen, zoals Vooruit vermoedt? Want de stikstofcrisis, het lerarentekort en de wachtlijsten in de zorg dreigen dat andere probleem van de Vlaamse regering aan het zicht te onttrekken: de wooncrisis. Vind nog maar eens een betaalbare woning! De minister van Wonen en Begroting is het alvast gelukt, we treffen hem bij het uitbreken van de oude keuken in zijn pas gekochte woning in Zottegem.

HUMO Heeft een minister geen personeel voor zulk werk?

MATTHIAS DIEPENDAELE (lacht) «Nee, ik doe dat graag zelf. Als zoon van een aannemer ging ik op mijn 8ste al mee naar de werf. Handig ben ik niet, dus mocht ik me bezighouden met afbraak en afval. Na mijn studie heb ik nog drie maanden voor mijn vader gewerkt als metserdiender, maar het was niks voor mij. Mijn jongste broer heeft het bedrijf overgenomen: binnenkort komt hij de boel hier afwerken.»

HUMO De doorsnee-Vlaming kent u nog niet. U komt weinig in de media.

DIEPENDAELE «Ik praat niet graag over mezelf. Mijn bekendheid kan beter, maar ik geloof dat mensen weer ernstige politici willen. Ik durf moeilijke keuzes te maken en ik verdedig die met alle plezier in het parlement. In ‘The Masked Singer’ zult u mij niet zien: die mediaoptredens mogen nooit de hoofdtaak van een politicus worden.»

HUMO Uw grijze imago is dus een bewuste keuze?

DIEPENDAELE «Het gaat niet over grijs, maar over degelijkheid. Ik beperk me tot waar ik goed in ben: beleid uitstippelen in het algemeen belang. Of ik saai ben, laat ik aan anderen over. Maar ik werk heel hard en graag. Mijn weekends beginnen vaak op zondagavond. Ik erger me aan politici die klagen over hoe zwaar hun job is: ga dan iets anders doen, hè.

»Ik breng die offers met plezier, maar ik voel me soms wel schuldig tegenover mijn kinderen. Er staat een foto van hen op mijn bureau en als ik ’s avonds laat bezig ben, gaat er soms een steek door mijn hart. Vrijdag zou ik normaal iets leuks met hen doen, maar nu staat er toch weer een afspraak gepland, waardoor ze bij mijn vriendin zullen blijven. Het is de aard van het beestje.»

HUMO U hebt vier kinderen, toch?

DIEPENDAELE «Het is ingewikkelder (lacht). Mijn vriendin heeft twee kinderen, ik heb er twee met mijn ex-vrouw, maar zij had ook al twee kinderen voor we elkaar leerden kennen. We zijn drie jaar geleden gescheiden, maar komen nog goed overeen.»

HUMO Vanwaar komt uw Vlaamse inborst?

DIEPENDAELE «Van thuis. Mijn vader is na zijn pensioen nog provincieraadslid voor de N-VA geweest. Mijn moeder was verpleegster en later huisvrouw. Ze keken uit naar een rustige oude dag, maar toen mijn vader 65 werd, is zij overleden aan kanker. Dat is nu twaalf jaar geleden.

»Mijn ouders hamerden op het Vlaamse gemeenschapsgevoel. Je bent niet alleen op de wereld, je moet je inzetten voor de maatschappij. Ze leerden me om mededogen te hebben en kritisch te zijn. De essentie van politiek is zorg dragen voor elkaar, maar niet met een pamperbeleid: je kinderen verwen je ook niet. Je moet zorgen voor wie dat nodig heeft, maar wie kan bijdragen, moet dat dóén.

»Ik heb als tiener een tijd gerevolteerd door links te zijn. Niet met Che Guevara-posters en marihuana: ik was geabonneerd op ‘Solidair’, het blaadje van de PVDA. Rond mijn 15de ging ik op kamp met Broederlijk Delen, aan het Zilvermeer, maar daar werd mijn Vlaamsgezindheid niet geapprecieerd. Nadien heb ik het flamingantisme snel opgepikt.»

HUMO Klopt het dat uw grootvader oorlogsburgemeester was en lid van het Vlaams Nationaal Verbond, dat collaboreerde met de Duitsers?

DIEPENDAELE «Hij was oorlogsburgemeester en heeft na de oorlog een tijdje vastgezeten, maar hij is volledig vrijgesproken. Later werd hij één van de eerste senatoren van de Volksunie. Maar ik heb hem nooit gekend, ik was 4 toen hij stierf. Zijn verleden heeft geen invloed op mijn politiek denken. Veel flaminganten handelen uit revanchisme tegen de Belgische staat, maar ik ben een positieve mens die een mooi Vlaams verhaal wil schrijven, geen anti-verhaal.»

HUMO Klopt het dat u de Volksunie te slap vond?

DIEPENDAELE «Ja, ik ben pas partijlid geworden als student, na de splitsing van de VU. De N-VA had tenminste een duidelijk verhaal over hoe we de Vlaamse welvaart kunnen versterken. Als rechtenstudent aan de KU Leuven leerde ik Sander Loones, Theo Francken en Joachim Pohlmann kennen in café Onder Den Toren, waar ik elke donderdag achter de toog stond. Joachim heeft dat ooit mooi geschetst: ‘Matthias tapte de pinten, ik en Sander zaten aan de toog te filosoferen en Theo wilde constant overal affiches gaan plakken.’ Ik heb die mannen ’s nachts vaak buiten moeten kuisen om het café te sluiten. Jomme, de cafébaas, was heel streng. Als je een slechte pint tapte, kreeg je een klets rond je oren en moest je ze zelf opdrinken.»

HUMO U stond dus constant dronken achter de tapkraan?

DIEPENDAELE «Nee, met zo’n baas leer je snel tappen (lacht). Mijn gulzigheid richtte zich eerder op de Leuvense frietcultuur. Ik at minstens tien keer per week frieten. Dat heeft geduurd tot mijn nieuwe vriendin me enkele jaren geleden vroeg om te minderen, want gezond was dat niet. Maar deze middag ga ik met de kinderen toch weer een frietje steken (lacht).»

HUMO Moest u werken om uw studie te kunnen betalen?

DIEPENDAELE «Ik kwam thuis nooit iets tekort, maar ik deed al vanaf mijn 15de studentenjobs. Vrijdag werkte ik in De Muze in Zottegem, een restaurant met driehonderd soorten bier, waarvan ik de meeste heb geproefd. Zaterdagnacht haalde ik van elf tot vijf lege glazen op in discotheek Krypton. Dan stond mijn moeder in ’t kot van de nacht op om mij te komen halen. Dat ik een deel van mijn studiekosten zelf heb betaald, komt ook doordat ik er nogal lang over heb gedaan.»

HUMO Toch geen negen jaar, zoals Ben Weyts?

DIEPENDAELE «Acht jaar. Alleen in het laatste jaar was ik geslaagd in eerste zit, de eerste drie heb ik gedubbeld. Ik ben daar niet trots op, maar ik werkte, ik was bezig met onze studentenclub en met de politiek, én ik was huisbaas. Mijn vader had in Gent een huis met vier kamers die ik mocht verhuren. En in Leuven huurde ik een huis met zes kamers die ik onderverhuurde aan medestudenten. De eigenaar had suikerziekte en wilde daar niet mee bezig zijn.

»Oei, ben ik niet te veel over mezelf aan het vertellen? Daar gaat mijn imago van ernstige politicus (lacht).»

HUMO Na uw studie werd u medewerker van VU-Europarlementslid Frieda Brepoels.

DIEPENDAELE «Zij heeft mij leren wérken! Als een dossier niet goed genoeg was voorbereid, legde ze het terug op mijn bureau. Ik was zeker niet haar beste assistent. Ze stimuleerde me om strenger te zijn voor mezelf.»

HUMO Zag u die job als een opstapje om politicus te worden?

DIEPENDAELE «Nee, dat was nooit mijn ambitie. Ik wilde graag Europees lobbywerk doen. Dat heeft een slechte naam, maar politici moeten luisteren naar álle signalen van het terrein – van milieuorganisaties en vakbonden tot de harde industrie – en daaruit een beslissing filteren. Als lobbyist verdedig je de belangen van één bedrijf of sector, zoals een advocaat ook één cliënt verdedigt. Daar is niks vies aan.»

HUMO Hoe komt het dat u toch beroepspoliticus werd?

DIEPENDAELE «Na twee jaar bij Frieda nam ik ontslag, om werk te zoeken in het bedrijfsleven en campagne te voeren voor de verkiezingen. Ik kreeg de derde plaats op de lijst: onverkiesbaar, we stonden op 5 procent in de peilingen. Bart De Wever zei dat we met veel geluk twee zetels zouden halen, ‘Maar jij kunt het vergeten, Matthias.’ Ik leende geld bij mijn broer voor de campagne maar maakte me geen illusies. De week na de verkiezingen had ik drie sollicitaties gepland, onder meer bij de lobby voor pindanoten (lacht). De carrièremove van mijn leven, ware het niet dat we bij de verkiezingen 13 procent haalden. Ik was verkozen, op mijn 29ste!»

HUMO U zit sinds 2009 in het Vlaams Parlement en was zes jaar fractieleider. Waarom heeft De Wever u in 2019 minister gemaakt?

DIEPENDAELE «Dat was een totale verrassing. Ik wist het pas één minuut voor Bart het podium van ons partijcongres beklom: ‘Proficiat, Matthias, jij wordt minister.’ Ik hoop dat het te maken had met mijn inzet. In de pers werd ik tot de beste parlementsleden gerekend.»

HUMO Volgens Sander Loones komt het door uw loyaliteit aan de partij. Die mag u alles vragen, ‘op het onmenselijke af’.

DIEPENDAELE «Ik heb nog nooit iets moeten doen waar ik niet achter stond. Als ik bedenkingen heb bij een bepaalde strategie, uit ik die intern. Ik ga achteraf niet klagen: je moet als één ploeg bewegen, anders verlies je altijd.»

PITSTOP OF SABOTAGE?

HUMO Er woedt een wooncrisis in Vlaanderen. Architect Filip Canfyn zei: ‘Een woning kopen wordt onbetaalbaar, huren vrijwel onmogelijk. Wie van zijn ouders geen dikke envelop krijgt, is gedoemd.’

DIEPENDAELE «Het klopt niet dat minder mensen een huis kunnen kopen. Ruim zeven op de tien Vlamingen bezitten een woning en dat cijfer is al jaren stabiel. Weinig landen doen beter. Een derde van de hypothecaire leningen gaat nog altijd naar jonge mensen. Maar het idee ‘Mijn eerste woning is ook mijn laatste’ is aan het verdwijnen. Jonge koppels kopen eerst een appartement en schuiven dan door naar een groter huis. Zo heb ik het ook gedaan.»

HUMO Had u ook een envelop van uw ouders nodig voor uw eerste aankoop?

DIEPENDAELE «Nee, maar veel jonge starters wél, dat besef ik. De woningprijzen stagneren, maar de stijgende rente maakt het lastig en bouwen is zeer duur geworden door alle klimaat- en energiemaatregelen. Om de inspanning te verlichten, hebben wij de registratierechten verlaagd van 10 naar 3 procent. Voor mensen die een tweede woning kopen, hebben we ze dan weer verhoogd van 10 naar 12 procent, omdat je het dan over investeerders hebt, die vaak concurreren met jonge starters. Wij hebben die strijd eerlijker gemaakt. Ook de Vlaamse woonlening (voordelige lening voor mensen met een beperkt inkomen, red.) kent steeds meer succes.»

HUMO Canfyn zegt dat huisvesting het slagveld van ongelijkheid is geworden. Een groep mensen grijpt naast alle voordelen omdat ze geen bedrijfswagens, renovatiepremies en woonsubsidies krijgen.

DIEPENDAELE (geïrriteerd) «Dat is je reinste onzin. Volgens de OESO behoren wij tot de meest herverdelende landen ter wereld. Laat ons nu eens stoppen met alleen te focussen op de 20 procent armsten. Tijdens de energiecrisis heeft de federale regering heel veel maatregelen op die mensen gericht: ze genieten van sociale woningen, sociale energietarieven, extra toelagen in de kinderbijslag… Nee, het is de lagere middenklasse die nu uit de boot valt, want díé heeft geen recht op al die hulpmaatregelen.»

HUMO Als die mensen zich geen eigen huis kunnen veroorloven, moeten ze de huurmarkt op. Maar in centrumsteden zijn er soms 80 kandidaten voor één huurappartement.

DIEPENDAELE «We moeten het woonaanbod uitbreiden, zeker aan de onderkant van de markt. Daarom maak ik 575 miljoen euro vrij voor gemengde projecten, waarbij projectontwikkelaars moeten voorzien in minstens één derde sociale woningen en één derde huurwoningen die mensen goedkoper kunnen huren met een overheidskorting.»

HUMO In Nederland moeten alle gemeenten streven naar 30 procent sociale huurwoningen, 40 procent van de nieuwbouw moet specifiek gericht zijn op middeninkomens en de huurprijzen worden er gereguleerd.

DIEPENDAELE «En wat is het gevolg? Een dramatisch tekort aan woningen. De privésector is daar stilgevallen omdat de overheid alles subsidieerde en de markt verstoorde. Ik geloof wél in de vrije markt. Als je 100 woningen hebt voor 105 kandidaten, vallen er vijf uit de boot. Geef je die een huursubsidie, dan schuiven zij in, maar hebben vijf anderen pech. Moet je die dan óók weer steun geven? Zo duw je de prijzen omhoog, terwijl je vooral extra woningen moet creëren. Dat doe ik met die gemengde projecten.»

HUMO Daarvoor haalt u wel een half miljard euro uit uw budget voor sociale woningen om het aan de privé te geven. Is dat niet gek, met zo’n immens gebrek aan sociale woningen?

DIEPENDAELE «Nee, het is een creatieve oplossing om voor sociale woningen en betaalbare huurwoningen te zorgen. De sociale huisvestingsmaatschappijen kunnen niet voldoende sociale woningen bouwen omdat ze momenteel een ingrijpende fusieoperatie ondergaan. Dat was nodig, want hun bouwtempo lag te laag. De voorbije tien jaar gaf de regering jaarlijks 600 à 700 miljoen euro uit aan nieuwe sociale woningen. Wij willen dat verhogen naar 1 miljard euro, maar dat kon de sector niet aan.»

HUMO Door die hervorming staan er nu al 180.000 mensen op de wachtlijsten en er zijn maar 175.000 sociale woningen. Maxim Veys van Vooruit vindt dat u de bouw van sociale woningen saboteert.

DIEPENDAELE «Maxim is een goeie sparringpartner, maar die uitspraak is echt plat. Hij wéét dat de sector die hervorming nodig had. Het is een pitstop: we steken nieuwe banden en een grotere motor, zodat we het bouwtempo straks kunnen opvoeren. De wachtlijsten zijn ook het gevolg van foute beslissingen van zíjn partij. In 2013 heeft Freya Van den Bossche het minimuminkomen voor sociale woningen verhoogd, waardoor meer mensen er recht op hebben. Dat is makkelijk, hè? ‘We vinden dat ge er recht op hebt, maar we kunnen het u niet geven.’ Ook het ‘niet in mijn achtertuin’-syndroom speelt mee: mensen willen liever geen sociale woonwijk in hun buurt en gemeenten willen er niet te veel bouwen.»

HUMO U zou die gemeenten toch kunnen sanctioneren?

DIEPENDAELE «Ik ben geen Romeinse keizer. De lokale besturen mogen daar zelf over beslissen. Vooruit wil dat ik aannemers verplicht om bij élk bouwproject sociale woningen te voorzien, maar ook dat kunnen de gemeenten perfect doen. In Zottegem hebben we een grote nieuwbouwverkaveling gemaakt met 560 wooneenheden, waarvan 20 procent sociale woningen moesten zijn. Maar als je dat verplicht voor élk project, wordt de middenklasse de dupe: bouwpromotoren zullen het verlies aan opbrengsten doorrekenen aan de andere kopers of huurders. Een gemeente kan dat vermijden door die promotor méér te laten bouwen. Maar ik ben de minister van Wonen, hè. Niet van Sociaal Wonen alleen.»

HUMO De oppositie verwijt u ook dat u sociale huurders te vaak afschildert als foefelaars.

DIEPENDAELE «Negen op de tien Vlamingen betalen mee voor het systeem van die sociale woningen. Dan kun je niet tolereren dat er misbruik wordt gemaakt van hun solidariteit. Sociale woningen mogen alleen terechtkomen bij degenen die ze echt nodig hebben. Níét bij mensen die vastgoed hebben in het buitenland, of die hun woning systematisch vernielen.»

HUMO Vorig jaar zijn 322 sociale huurders betrapt met vastgoed in binnen- of buitenland. Dat is toch een randverschijnsel in vergelijking met de 180.000 mensen op de wachtlijst?

DIEPENDAELE «Ik vind dat veel! Meer dan driehonderd mensen belazeren het systeem. Die moet je eruit halen, dan kunnen 322 gezinnen op de wachtlijst wél een sociale woning krijgen. Daarom zetten wij privéonderzoeksbureaus in. Dat heeft ons al 1 miljoen euro gekost, maar we verdienen daar een veelvoud van terug. Ik krijg veel positieve reacties uit de sector en van mensen op de wachtlijst. Ze zijn ook blij dat ik de onderbezetting aanpak: sociale huurders met lege kamers moeten bijbetalen of verhuizen naar een andere sociale woning. Dat is niet leuk, maar ik kan een wachtend gezin niet uitleggen dat een huis met vier slaapkamers wordt bewoond door één persoon, wiens kinderen het huis uit zijn.»

HUMO Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) vindt dat wie arbeidsgeschikt is, maximaal negen jaar van een sociale woning mag genieten. Hij wil dat die mensen een job zoeken, ‘zodat ze op hun eigen benen kunnen staan’.

DIEPENDAELE «Als je vroeger een sociale woning kreeg, kon je die voor de rest van je leven houden, ook al won je de lotto. Dat is gedaan. Sinds 2017 geldt elk contract voor een sociale woning maar voor negen jaar, vanaf 2026 zullen we controleren of mensen er nog recht op hebben. Wie meer dan 125 procent van de inkomensgrens verdient, heeft die sociale woning niet meer nodig en kan iets huren op de privémarkt. Ik heb ook de voorwaarden verstrengd: wie een sociale woning krijgt, moet Nederlands leren, zich inschrijven bij de VDAB en minstens vijf jaar in de gemeente gewoond hebben. Zo wil ik ervoor zorgen dat mensen die in een gemeente zijn opgegroeid daar ook kunnen blijven wonen.»

HUMO Dreigen nieuwkomers en erkende asielzoekers dan niet uit de boot te vallen?

DIEPENDAELE «Nee, want 20 procent van de toewijzingen voor sociale woningen zijn voorbehouden voor daklozen en noodgevallen, waaronder heel wat asielzoekers.»

HUMO Toch zien kleinere steden als Herentals, Turnhout en Sint-Truiden steeds meer daklozen. Hun woonaanbod zit vol, ze moeten mensen opvangen in hotels en vrezen dat ze straks gezinnen met kinderen in de kou moeten laten.

DIEPENDAELE «Dat is een recent fenomeen, we zijn het aantal thuislozen in heel België nu aan het tellen. Er moeten meer sociale woningen en betaalbare huurwoningen bij komen, maar het is ook cruciaal dat we de migratie onder controle krijgen. Vorig jaar hebben wij 100.000 nieuwkomers opgevangen: 65.000 Oekraïners en 35.000 asielzoekers. Dat creëert een onhoudbare druk op onze woningmarkt. De groenen en de PS roepen voortdurend om extra opvangplaatsen, maar ze weigeren om de instroom te beperken. Dat is hypocriet. Ik vind het niet normaal dat asielzoekers en vluchtelingen hier meteen een leefloon, kindergeld, een installatiepremie en wat-nog-allemaal krijgen. Dan vráág je erom dat ze naar hier komen. Velen sturen dat geld naar hun thuisland, maar daar dient het toch niet voor? Wij moeten die mensen humaan opvangen en helpen om hier een leven uit te bouwen, maar onze leeflonen dienen niet om hele families op het thuisfront te onderhouden.»

VLAAMSE REGERING

HUMO Als minister van Begroting houdt u de vinger op de knip. Klopt het beeld dat u de meeste rechtse bal van de regering bent?

DIEPENDAELE (lacht) «Kent u die beelden van overvolle treinen in India? Als iedereen daar aan de linkerkant aan hangt, moet er ook iemand rechts bungelen om te vermijden dat de trein ontspoort. Die rol speel ik met plezier. Ik heb een afkeer van politici die alleen maar cadeaus willen uitdelen en dingen roepen ‘die de kiezer graag hoort’. Ik wil óók geen lerarentekort en wachtlijsten in de zorg, maar we moeten de dingen in evenwicht houden. Wij hebben nu de coronacrisis en de energiecrisis gehad, maar de komende decennia komen er nóg crisissen. Ik wil niet dat politici dan tegen de mensen moeten zeggen: ‘Sorry, het geld is op, onze voorgangers hebben te veel schulden gemaakt.’ Als we het vertrouwen van de burger willen terugwinnen, moeten we tonen dat we nuttig omspringen met elke euro die zij ons geven.»

HUMO Vorige week raakte bekend dat de Vlaamse regering 17,8 miljard euro per jaar uitgeeft aan subsidies: een derde van de begroting. Gaan jullie daar het mes in zetten?

DIEPENDAELE «Je kunt daar geen miljarden uit schrappen. Vier miljard gaat naar steden en gemeenten, zeven naar onze zorginstellingen. Ook de subsidies voor bedrijven creëren economische meerwaarde. Het zou logisch zijn om de belastingen én de subsidies te verlagen, maar Vlaanderen heeft over de belastingen niks te zeggen.»

HUMO Is het nodig dat we 800.000 euro uitgeven aan een hamstercoördinator en 500.000 aan een kookapp?

DIEPENDAELE «Nee, die absurditeiten moeten eruit. Daarom hebben wij een subsidieregister opgemaakt, waarop elke Vlaming kan zien waar al die subsidies naartoe gaan. Laat het debat dus maar beginnen.»

HUMO De Vlaamse regering raakt het maar niet eens over een stikstofdeal. Vlak voor de krokusvakantie riep Jan Jambon zelfs de partijvoorzitters bijeen om het vertrouwen in zijn regering te bevestigen.

DIEPENDAELE «Er moet zeer snel een deal komen, meer zeg ik daar niet over.»

HUMO Stemmen bij de N-VA en Open VLD vrezen dat CD&V geen akkoord wíl. Waarom wisselt u hen niet in voor Vooruit?

DIEPENDAELE «We zijn vertrokken met deze regering en doen de rit uit. Als het even moeilijk loopt in een relatie, moet je niet meteen een ander lief zoeken.»

HUMO Op zijn nieuwjaarsreceptie haalde Conner Rousseau fel naar jullie uit: ‘De N-VA gijzelt ons land al twintig jaar voor meer Vlaanderen, maar wanneer ze meer bevoegdheden krijgt, helpt ze die stuk voor stuk om zeep.’

DIEPENDAELE (blaast) «Dat komt dan van een Vivaldi-partij die onze welvaart mee ondergraaft. Wie gaat al die schulden terugbetalen die federaal zijn opgebouwd, meneer Rousseau? De sociale zekerheid wordt onbetaalbaar. Mensen van onze leeftijd zijn niet meer zeker van hun pensioen. Justitie, één van de pijlers van onze democratie, is een ramp. Weet u wat de pleitdatum is voor het Arco-proces? 2028! Zestien jaar na het faillissement, met 800.000 gedupeerde coöperanten. Misschien kan Rousseau zich daar eens mee bezighouden in plaats van naar Vlaanderen te schieten. Onze problemen zijn totaal niet van die orde.»

HUMO Nee? Het lerarentekort, de drama’s in de kinderopvang en de wachtlijsten in de jeugdzorg raken toch aan de toekomst van onze kinderen?

DIEPENDAELE «Maar we zijn die problemen aan het oplossen. Voor de kinderopvang hebben we meteen 116 miljoen euro extra vrijgemaakt. Er zijn meer controles, er wordt strenger opgetreden tegen wanpraktijken en we proberen het aanbod te vergroten. Wat beweegt er op federaal vlak? Niks. Hoelang zijn ze nu al bezig over hervormingen in de pensioenen, de arbeidsmarkt en de fiscaliteit? We weten al twintig jaar dat we met een vergrijzingsprobleem zitten. Alleen de regering-Michel heeft daar iets aan gedaan, met de verhoging van de pensioenleeftijd en de afbouw van het brugpensioen. Maar het financiële cynisme van de PS is stuitend: men gaat glimlachend de afgrond in.»

HUMO ‘Bij Vlamingen zit het blijkbaar in de genen om altijd hard te moeten werken. Walen genieten liever een beetje van het leven,’ zei PS-voorzitter Paul Magnette.

DIEPENDAELE «Het is onbegrijpelijk dat een zelfverklaarde kandidaat-premier zo spuwt naar de Vlamingen. Als je hier verderop de taalgrens met Henegouwen oversteekt, zie je het resultaat van jarenlang PS-beleid: armoede en verloedering. Magnette verzwijgt het, maar zijn regio is virtueel failliet, hè. De Waalse staatsschuld neemt Griekse proporties aan en Brussel gaat dezelfde weg op. We moeten de transfers dringend verminderen, zodat ze eindelijk de verantwoordelijkheid dragen voor hun keuzes.»

HUMO Maar ze staan nu al aan de rand. U wilt hen eraf duwen?

DIEPENDAELE «Hun meer geld blijven geven helpt óók niet. Dat hebben we jaren gedaan en het wordt almaar erger. Tien jaar geleden wilden wij Wallonië en Brussel al responsabiliseren, maar de Vivaldi-partijen hebben toen beslist om nog tot 2025 te wachten. Vanaf dan speelt de financieringswet in het nadeel van de Franstaligen, maar de PS wil dat straks ongetwijfeld weer tien jaar uitstellen. Niet met ons!»

HUMO De N-VA zegt dat het in 2024 confederalisme of niks wordt. Maakt dat het voor de anderen niet poepsimpel om u aan de kant te schuiven?

DIEPENDAELE «Wij hebben tenminste een plan! Je moet de laatste jaren toch maar één krant per week hebben gelezen om te weten dat het niet meer gaat in dit land? Elke partij die vindt dat het land niet structureel hervormd moet worden, moet dat maar eens uitleggen aan de Vlaming. De begroting is ontspoord, onze pensioenen zijn in gevaar, onze defensie zit op droog zaad, we hebben te weinig politieagenten… Het confederalisme is geen doel op zich, het is een middel om die problemen aan te pakken.»

HUMO Vond u het fijn dat De Wever u naar voren schoof als potentieel minister-president?

DIEPENDAELE «Dat was een leuke erkenning, maar ik ben daar niet mee bezig.»

HUMO ‘Zuhal Demir is meer een solozangeres, terwijl een minister-president de orkestleider moet zijn,’ zei hij.

DIEPENDAELE «Ik kom goed overeen met Zuhal. We hebben samen Rechten gestudeerd aan de KU Leuven. Ze is de enige die mij ‘Matti’ noemt (lacht).»

HUMO Verandert het vertrek van Dries Van Langenhove bij Vlaams Belang iets aan jullie weigering om met die partij samen te werken?

DIEPENDAELE «Ik heb Tom Van Grieken onlangs nog gevraagd wat de échte reden is voor zijn exit. Van Langenhove zit in het parlement, wordt goed betaald en zegt dat hij daar géén impact kan hebben. Waar dan wel? Dat verhaal klopt niet.

»Maar het antwoord op uw vraag is: nee, dat verandert niks. Ik ben voor Vlaamse onafhankelijkheid, maar ik ben niet bereid om het lot van mijn volk in de handen van Vlaams Belang te leggen. Ze hebben een paar degelijke mensen, maar het ideeëngoed dat daar nog altijd zit en de figuren die daar rondlopen: bah. Vorige week hebben ze nog tegen noodhulp aan Syrië gestemd. Zij steunen Assad en Poetin nog altijd: twee meedogenloze dictators. Maar dat is hún manier van aan politiek doen. Ik snap dat hun slogans verleidelijk klinken, maar wie denkt dat de oplossing uit die hoek zal komen, vergist zich.»

HUMO Uit een enquête blijkt dat 60 tot 70 procent van de Vlamingen verlangt naar een autoritaire leider.

DIEPENDAELE «Misschien moeten we hun dat nog eens vragen als ze tien jaar in zo’n autoritaire samenleving hebben geleefd.»

HUMO Waarom scoort Vlaams Belang zo goed?

DIEPENDAELE «Er zijn veel bronnen van angst. Mensen voelen zich minder thuis door de migratiegolven, ze maken zich zorgen over het klimaat en de geopolitieke verschuivingen. Vlaams Belang speelt daar gretig op in door die angst nog te vergroten met hun valse rattenfluitjes. Ze doen alsof de migranten ons binnen de tien jaar zullen omvolken en verdringen. Ook de groene onheilsprofeten gebruiken zulke doemscenario’s. Ik vind dat verwerpelijke tactieken.

»Ik erger me ook mateloos aan het mantra dat de overheid élk probleem moet oplossen. Dat heeft de politiek zichzelf opgedrongen, door overregulering. Maar ook de media spelen daar een rol in. Of het nu gaat over stijgende energiefacturen, inflatie of een kapotte wc op de trein, altijd is de vraag: wat gaat de politiek hieraan doen? En niet morgen, vandaag! Straks moeten we mensen nog helpen om een goed lief te vinden.»

HUMO Mensen zien veel zekerheden wegvallen: een goed pensioen, een leerkracht voor de klas, een betaalbaar rusthuis, een bankautomaat in de buurt, de energiebevoorrading…

DIEPENDAELE «Onzekerheden waren er vroeger toch ook? In de vorige eeuw had je oorlog, hoge werkloosheid, aids, het gat in de ozonlaag. Wij gaan niet naar de verdoemenis, hoor. Onze welvaart stijgt nog altijd, de armoede daalt en er is werk zat! De medische vooruitgang van de laatste twintig jaar is spectaculair. Het niveau van ons onderwijs moet weer omhoog, maar we behoren nog altijd tot de betere landen. We hebben de neiging problemen veel groter te maken dan ze zijn. Herinner u de blinde paniek over de energiefacturen: iedereen eiste dat we met miljarden gooiden. Onmiddellijk! Maar ik huiver van paniekbeleid. En uiteindelijk viel het toch nog mee? De meeste mensen zullen veel geld terugkrijgen van hun energieleverancier. Zoals mijn moeder ooit zei: ‘De mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest.’»