‘Mensen moeten beter geïnformeerd worden over de mogelijke gevolgen’: steeds meer vrouwen laten borstimplantaten verwijderen

Hoe langer hoe meer vrouwen kiezen ervoor om hun borstimplantaten te laten verwijderen. Is de jarenlange populairste cosmetische ingreep over zijn hoogtepunt? ‘Mensen moeten beter geïnformeerd worden over de gevolgen.’

‘Bye girls’, schreef de Nederlandse 28-jarige influencer en presentatrice Monica Geuze vorige maand bij een video van haar voormalige borstimplantaten. Na twee borstvergrotingen vond de Nederlandse het tijd om het met een maatje minder te doen, dus liet haar ze haar implantaten vervangen door twee kleinere. Zo schaart ze zich in een steeds groter rijtje celebrity’s als Pamela Anderson of Victoria Beckham, die eerder al publiekelijk spijt betuigden over hun boob job.

De populariteit van borstvergrotingen lijkt stilaan over zijn hoogtepunt heen. Uit het recentste rapport van de Internationale Vereniging voor Esthetische Plastische Chirurgie (ISAPS) bleek dat liposuctie borstvergrotingen voorbijgestoken had als populaire ingreep. Maar vooral valt op dat het aantal verwijderde implantaten de afgelopen vier jaar met de helft toenam.

Die evolutie zien ze ook bij onze noorderburen. Nederlandse chirurgen merken dat alsmaar meer vrouwen hun implantaten inruilen voor kleinere exemplaren, of ervoor kiezen om de implantaten te laten verwijderen. Een deel doet dat omdat ze vandaag een meer natuurlijke vorm verkiezen, een deel doet dat omdat de siliconen complicaties opleveren. Maar ook een zekere ongerustheid kan meespelen, denkt Moustapha Hamdi, diensthoofd plastische chirurgie aan UZ Brussel. ‘In Nederland zijn een aantal schandalen uitgebroken over implantaten met vloeiende siliconen die gevaarlijk zouden zijn. Dat type implantaten wordt vandaag niet langer gebruikt, maar je ziet dat allerlei campagnes mensen er nog steeds bang voor maken.’

Of we diezelfde evolutie bij ons zien, is lastig te zeggen. Borstimplantaten die om puur esthetische redenen verkleind of verwijderd worden, daar heeft het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (Riziv) geen cijfers over, omdat die ingrepen niet terugbetaald worden. ‘Soms gebeurt dat bij patiënten die in eerste instantie erg grote implantaten lieten plaatsen’, zegt plastisch chirurg Filip Thiessen (ZNA en Clinic 12B). ‘Daarnaast is het natuurlijk zo dat je die implantaten na tien of vijftien jaar moet vervangen. Soms kiezen zestigplussers er dan voor om geen nieuw implantaat te laten plaatsen, maar om een borstlift te laten doen.’

Risico op lekken

Ook kan het dat vrouwen hun borstimplantaten laten verwijderen omdat ze last hebben van complicaties, zoals lekken, pijn of gevoelloosheid in de borst. Uit cijfers van het Riziv blijkt dat er in 2022 1982 borstimplantaten werden weggenomen omwille van medische redenen. Dat is een stijging van 22 procent tegenover 2018. Zo is er na een borstvergroting een kleine kans op een infectie, nabloeding of verschuiving van de implantaten.

‘De meest voorkomende complicatie is een zogeheten kapselcontractuur’, zegt Hamdi. Dat betekent dat het lichaam overtollig bindweefsel aanmaakt als reactie op het lichaamsvreemd implantaat, waardoor de borst anders kan aanvoelen of de vorm verandert.

Op langere termijn bestaat er dan weer een risico op lekken, al zijn de gevolgen daarvan vandaag minder groot dan bij eerdere generaties siliconen. ‘Dat risico vergroot na een periode van tien jaar,’ zegt Hamdi. ‘Maar daarvoor dient zo’n routinecontrole. Met een echografie kun je haarfijn zien waar bij oudere implantaten scheurtjes zouden kunnen ontstaan, waardoor je problemen kunt vermijden voor ze zich voordoen.’

Pas de laatste jaren is er aandacht voor het verband tussen borstimplantaten en serieuzere aandoeningen. Zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat vrouwen met borstimplantaten meer risico lopen op een zeldzame vorm van kanker (BIA-ALCL). In België meldt het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) voorlopig 18 gevallen van dat type kanker. ‘Het komt dus erg zelden voor,’ zegt Thiessen. ‘Maar het toont aan dat het belangrijk is om geregeld een controle te laten uitvoeren.’

Ook is er bij een stijgend aantal vrouwen ongerustheid over de zogeheten breast implant illness’ (BII). Dat is een verzameling van klachten zoals vermoeidheid, spierpijn, haaruitval of gewichtstoename die vrouwen met borstimplantaten rapporteren. ‘Het lastige is dat het heel uiteenlopende symptomen zijn, zonder dat er op dit moment objectief wetenschappelijk bewijs voor is. Het verband met met borstimplantaten is dus ook nog niet duidelijk’, zegt Hamdi.

Placebo-effect

Voor Liesl Kerkhofs (30) is het verband wel duidelijk. Zij kreeg een half jaar nadat ze borstimplantaten liet plaatsen last van allerhande lichamelijke klachten, zoals spierpijn, gewichtstoename, weinig energie. Toch konden bloedtesten, MRI-scans en bezoekjes aan de kinesist niks meetbaars aantonen. ‘Ik las een Nederlands artikel over BII en toen werd alles duidelijk. Mijn arts vond het hoogst onwaarschijnlijk, maar ik was ervan overtuigd dat dat met mijn implantaten te maken had.’

Volgens Kerkhofs verdwenen haar klachten nadat ze haar implantaten liet verwijderen in april 2022. ‘Mijn gewicht is weer lager, ik heb meer energie. Mijn implantaten laten verwijderen is het beste cadeau dat ik mezelf ooit gegeven heb.’

Toch loopt het lang niet altijd zo. ‘We zien helaas dat er bij patiënten met zulke klachten na verwijdering van het implantaat initieel verbetering is, maar dat er na zes maanden een terugval is. Dat kan erop wijzen dat het vooral een placebo-effect is’, zegt Hamdi.

Meer onderzoek is hoe dan ook nodig naar het mogelijk verband tussen borstimplantaten en de waaier aan uiteenlopende klachten die met BII geassocieerd worden. Zo werken verschillende Nederlandse universiteiten nu vier jaar samen om de klachten in kaart te brengen. ‘Ik hoop dat dat ook bij ons eraan komt,’ zegt Kerkhofs. ‘Mensen moeten beter geïnformeerd worden over de mogelijke gevolgen voor ze aan zoiets beginnen.’

_(DM)