'Molenbeek is níét opgekuist'Humo sprak met Françoise Schepmans, burgemeester van Molenbeek

Ook voor Françoise Schepmans (MR), burgemeester van Molenbeek, was 22 maart een gitzwarte dag. Een moeder uit haar gemeente overleefde een ritje op de metro niet, een andere vrouw is nog altijd vermist. ‘Het drama raakt iedereen,’ zegt Schepmans. ‘Maar de radicalisering en de netwerken moeten worden aangepakt, níét Molenbeek.’

'In 2010 ben ik naar mijn partijvoorzitter Didier Reynders gestapt: 'In Molenbeek knallen we recht op een muur af.' – 'Iedereen heeft zo zijn problemen,' was zijn antwoord'

Dinsdagochtend, halfnegen. Françoise Schepmans (55) zit in de auto wanneer ze op de radio de berichten hoort over de ontploffingen op de luchthaven van Zaventem. ‘Dan toch,’ denkt ze. Het gevaar van een aanslag spookt al maanden door haar hoofd, zeker sinds in de nasleep van de aanslagen in Parijs is gebleken dat bijna alle Belgische terroristen op een hoopje woonden in de schaduw van het Molenbeekse gemeentehuis, onder haar neus. ‘Dat was voor mij even hard schrikken als voor de rest van de wereld.’ Molenbeek kreeg wereldwijd het stempel van jihadi-nest, voor de internationale pers was MR-burgemeester Schepmans de grote schuldige. Haar voorganger Philippe Moureaux (PS), burgemeester van 1992 tot 2012, deed er nog een schepje bovenop: ‘Met mij zou dit nooit gebeurd zijn, dit is de verantwoordelijkheid van het huidige college.’
‘Gelukkig is niemand zo dom geweest daar in te trappen,’ zegt Schepmans, die in weerwil van haar Vlaamse naam geen Nederlands spreekt. ‘Wat er in Molenbeek is misgelopen, is een gedeelde verantwoordelijkheid, maar het deel van Moureaux is wel héél groot.’ Vandaag heeft Schepmans andere dingen aan het hoofd. Ze heeft twee keer vergaderd met de achttien andere Brusselse burgemeesters, de zes politiechefs en de voltallige Brusselse regering over de wenselijkheid van een nieuwe lockdown van de hoofdstad. Tussen de vergaderingen door heeft ze poolshoogte genomen in de scholen en crèches van haar gemeente, waar de olym-pische kalmte van het personeel haar is opgevallen. ‘Alleen de mama’s waren over hun toeren,’ zegt Schepmans. ‘Velen kwamen in de loop van de dag al hun kinderen ophalen.’

Françoise Schepmans «De kinderen weerspiegelen de angst van hun ouders. Ze horen zoveel over Molenbeek en terreur spreken, dat ze denken: ‘Vroeg of laat zijn wij aan de beurt.’
»Mensen voelen zich ook met de vinger gewezen: Molenbeek-bashing is een populaire sport. Toen Salah Abdeslam was gevangengenomen, waren wij ook weer kop van jut. Vlaams minister-president Geert Bourgeois vond het nodig ‘tweehonderd jongelui’ uit deze wijk te beschuldigen van onverantwoordelijk gedrag tegenover de politie. Maar jongeren troepen samen bij een incident, zo gaat dat hier nu eenmaal. Als twee auto’s met elkaar botsen, maak je hetzelfde mee: voor je het weet, staan er veertig mensen op straat. Dat is eigen aan het centrum, waar grote gezinnen in kleine appartementen wonen – veel jongeren leven op straat.»

HUMO Oké, maar ook journalisten hebben getuigd over de stenen en flesjes die ze naar het hoofd hebben gekregen.

Schepmans «Het waren geen tweehonderd jongeren, en ze kwamen niet allemaal uit Molenbeek. Zonder de feiten te minimaliseren: de politie is snel tussenbeide gekomen, en het was snel opgelost.»

undefined

'Wat er in Molenbeek is misgelopen, is een gedeelde verantwoordelijkheid, maar het deel van Moureaux is wel héél groot'

HUMO Na de arrestatie van Abdeslam ging het gerucht dat heel Molenbeek wist waar hij uithing, maar dat iedereen had gezwegen.

Schepmans «Het onderzoek zal wellicht uitwijzen dat hij pas na zijn verblijf in Vorst naar Molenbeek is teruggekeerd. De wijk was níét op de hoogte. Integendeel: een informateur heeft de politie ingeseind.»

HUMO Feit is dat er een enorm wantrouwen heerst bij de Molenbeekse jongeren tegenover politie en media.

Schepmans «Dat wantrouwen is er ook tegenover mij. Maar nogmaals, vergeet niet dat Molenbeek nu al maandenlang wordt gebasht. Mensen worden dat beu.»

HUMO Is het niet makkelijk alles zomaar af te doen als ‘Molenbeek-bashing’?

Schepmans «Na de arrestatie van Salah Abdeslam was er toch ook die triomfantelijke tweet van Bart De Wever: ‘Wij hebben Molenbeek opgekuist’? Laten we wel wezen: Molenbeek is niet opgekuist. Ik zou al heel gelukkig zijn als er een terreurnetwerk was opgerold. Maar is dat het geval, als je ziet wat er vandaag is gebeurd?

»De radicalisering moet worden aangepakt, het netwerk uitgeroeid, níét Molenbeek. Kijk, ik woon al vijftig jaar in deze gemeente, ik weet waarover ik spreek. Als één van de eersten heb ik in 2002 in Le Vif het probleem benoemd: ‘Ik zie mijn gemeente evolueren in de richting van het islamisme.’ In 2006 heb ik daaraan toegevoegd: ‘Het is geen probleem dat het centrum van Molenbeek op Marrakech lijkt, het mag wel niet veranderen in Peshawar.’

»In het centrum van Molenbeek heb je geen diversiteit meer. Ik zou maar al te graag hebben dat hier, zoals in Sint-Gillis, Grieken, Portugezen, Turken, Marokkanen en Congolezen door elkaar leven. Dat is niet het geval: je hebt bijna uitsluitend Marokkanen. Het is een monocultuur.

»De Marokkaanse gemeenschap is ook altijd onder elkaar blijven trouwen. Bij voorkeur kozen ze voor iemand uit het moederland, die ze daarna naar hier brachten. Ik heb jonge Marokkanen daar geregeld op aangesproken: ‘Waarom zoek je niet gewoon een mooie Brusselse?’ Maar dat gebeurde dus niet. Het ene gezin na het andere werd herenigd, en de Marokkaanse gemeenschap plooide almaar meer op zichzelf terug.

»Na de aanslagen van 9/11 is de Marokkaanse gemeenschap zich in het openbare leven ook steeds meer een religieuze identiteit gaan aanmeten, met name de Marokkaanse vrouwen. Mij stoort een hoofddoek niet, maar voor heel wat vrouwen is het geen teken van verbondenheid met de cultuur van hun land. Het is een teken van religieuze druk. Sinds een jaar of zeven zie ik kinderen, meisjes van 6, met een hoofddoek in het straatbeeld opduiken.

»Toen ik op de gemeente signaleerde dat de godsdienst stilaan de publieke ruimte aan het inpalmen was, kreeg ik de wenk me daar niet druk over te maken: ‘Dat zijn sektes, ’t en fais pas.’ Ook de ophitsende toon van haatpredikers als sjeik Ayachi Bassam werd geminimaliseerd: ‘Vrijheid van meningsuiting’. Maar achter die vrijheid ging wel een proces van indoctrinatie schuil, dat zijn uitwerking niet heeft gemist op heel wat Molenbeekse gezinnen.»

laboratorium

HUMO Hebt u indertijd ook uw bezorgdheid tegenover burgemeester Philippe Moureaux geuit?

Schepmans «Jazeker.»

HUMO Hoe reageerde hij?

Schepmans «Ik werd op de gemeenteraad op de vingers getikt en kreeg het etiket van ‘xenofobe’ en ‘raciste’. Faut le faire, ik ben getrouwd met een Griek van de eerste generatie.»

'In het centrum van Molenbeek heb je geen diversiteit meer. Het is een monocultuur van Marokkanen'

undefined

HUMO Philippe Moureaux krijgt nu het verwijt dat hij twintig jaar lang een beleid van verregaand ‘laksisme’ heeft gevoerd, maar u was jarenlang zijn eerste schepen.

Schepmans «Ik was schepen van Openbare Werken, Financiën en Cultuur – grotendeels technische bevoegdheden. Over politie, preventie of onderwijs had ik niets te zeggen. U moet ook weten: Moureaux was almachtig, en liet weinig ruimte aan schepenen die niet van de PS waren. Als ik een vraag aan de administratie stelde, kreeg ik zelfs geen antwoord. Als hij met vakantie ging, liet hij zich niet door mij – zijn eerste schepen – vervangen. Het moest een socialist zijn.»

HUMO Moureaux is een oude krijger met een scherp verstand. Is het waar dat hij u bij momenten bijna gebroken heeft?

Schepmans «In welke zin, gebroken?»

HUMO In emotionele zin. U stond bekend als zijn favoriete slachtoffer.

Schepmans «Ik was zijn doelwit, ja. Maar hij kon niet buiten mij om. In Molenbeek heb je maar twee mensen die veel stemmen halen: Philippe Moureaux en Françoise Schepmans. In de directe confrontatie was hij sterker, dat geef ik toe. Maar ik heb me niet laten doen. Ik week niet van mijn lijn af.

»Later heb ik het probleem van de islamisering ook in het Brussels parlement aangeklaagd. Ik heb, naar het Vlaamse voorbeeld, een voorstel van decreet ingediend voor een verplichte inburgeringscursus voor nieuwkomers: de taal leren is essentieel, net als trouw zweren aan onze democratische beginselen. Maar de PS, onder aanvoering van Charles Picqué (de toenmalige minister-president van het Brussels gewest, red.), was niet geïnteresseerd. Het was ‘te stigmatiserend’, zeiden ze.»

HUMO Niemand interesseerde zich voor Molenbeek?

Schepmans «Omdat Moureaux zo machtig was. Vicevoorzitter van de PS, minister van staat: niemand durfde het tegen hem op te nemen als het fout ging in Molenbeek. Zelfs in mijn eigen partij, de MR, verbrandden ze liever hun vingers niet. In 2010 ben ik ten einde raad naar Didier Reynders (toenmalig partijvoorzitter, red.) gestapt: ‘In Molenbeek knallen we recht op een muur af.’ – ‘Iedereen heeft zo zijn problemen,’ was zijn antwoord.»

HUMO Wat heeft Moureaux verkeerd gedaan?

Schepmans «Il a laissé faire. Moureaux noemde Molenbeek ‘mijn sociaal-cultureel laboratorium’. Met zijn meegaandheid tegenover de Marokkaanse gemeenschap heeft hij de sociale vrede afgekocht.»

HUMO Nu zegt hij: ‘Als ik vandaag nog burgemeester was geweest, zou ik van tevoren hebben gevoeld dat er iets op til was.’ Hij suggereert dat hij een band had met de bevolking die u níét hebt. U bent de burgemeester van Hoog-Molenbeek.

Schepmans (schamper) «Het is waar dat meneer Moureaux meer contact met de bevolking had: de families die nu betrokken zijn bij de aanslagen, de Abdeslams en Aberkans, leven in sociale woningen die hij hen als burgemeester heeft gegeven. En Mohamed, de broer van Salah en Brahim Abdeslam, werkte op zijn kabinet. Van ‘nabijheid’ gesproken.»

HUMO Waarom heeft Moureaux de familie Abdeslam een sociale woning gegeven?

Schepmans «Omdat de Abdeslams geen koorknapen waren. Brahim had het ouderlijke huis in brand gestoken, de ouders zaten in de rats, en Moureaux heeft hen geholpen met een huis van de gemeente. Bij de Aberkans schijnt het op dezelfde manier te zijn verlopen: de Aberkans hebben van de gemeente een huis gekregen omdat hun kinderen zich hadden misdragen.

»Na 2012 hebben wij komaf gemaakt met de politieke toewijzing van sociale woningen: een onafhankelijke commissie oordeelt nu op objectieve gronden. Daarom moeten de Abdeslams in 2016 verhuizen, als de duur van hun huurovereenkomst afgelopen is.»

'De wijk was níét op de hoogte dat Abdeslam hier zat. Integendeel: een informateur heeft de politie ingeseind'

undefined

HUMO Er is ook de heikele kwestie rond Mohamed Abdeslam, die voor de gemeente werkt. Hij was niet van de moorddadige plannen van zijn broers op de hoogte, houdt hij vol, en is nog altijd met ziekteverlof. Kan hij terugkeren?

Schepmans «Voor mij is er duidelijk een vertrouwensbreuk. Mohamed Abdeslam heeft gelogen over zijn verleden, als lid van de bende ambulanciers die overledenen beroofden. Ik herinner me de zaak uit 2008 bijzonder goed, ik heb er in het Brussels parlement nog een interpellatie over gedaan, zo geschokt was ik. Dat Mohamed Abdeslam van die bende deel uitmaakte, heb ik pas na de aanslagen in Parijs vernomen.»

HUMO Mohamed wil een schadevergoeding als hij zijn baan op de gemeente niet terugkrijgt.

Schepmans «Als hij wordt ontslagen, zal hij de ontslagvergoeding krijgen waar hij recht op heeft. Niet meer, maar ook niet minder.»

1.500 vzw’s

HUMO Mevrouw Schepmans, hoe verklaart u dat bijna alle terroristen van Parijs in een straal van vijfhonderd meter om uw gemeentehuis woonden?

Schepmans «Voor mij was dat ook een grote verrassing. De IS-cel in Verviers had een aanslag op het politiecommissariaat van Molenbeek voorbereid, maar wij gingen ervan uit dat het twee of drie Molenbekenaars waren die een oude rekening met de politie te vereffenen hadden. We dachten niet in termen van een netwerk. U moet weten: het heeft een poos geduurd voor men inzag wat het gevaar van de vertrekkers naar Syrië was. In het begin werden die Syriëgangers nog beschouwd als idealisten, jongelui die beter ‘sociaal omkaderd’ moesten worden. Maar in Molenbeek hebben jonge criminelen elkaar aangestoken onder impuls van Abdelhamid Abaaoud, een charismatisch type. Als je vandaag het netwerk van Molenbeekse terroristen bekijkt, is Abaaoud ontegensprekelijk een verbindende factor geweest.»

HUMO Hebben de moskeeën een rol gespeeld?

Schepmans «Je hebt in Molenbeek vijfentwintig moskeeën – vier zijn officieel erkend, voor vijf andere loopt de aanvraag nog. Maar zelfs bij de officiële moskeeën controleren wij uitsluitend de papieren en de veiligheid. We weten niet welk discours ze er houden. Er was daar een apert gebrek aan waakzaamheid, dat is duidelijk.»

HUMO De radicalisering van de Molenbeekse boefjes speelde zich af in het centrum van Molenbeek, onder de ogen van de politie waarvan u aan het hoofd staat.

Schepmans (zucht) «De gemeente heeft er niet tegen opgetreden, dat klopt. Maar ook de federale politie en de Staatsveiligheid niet. Moeten vooral die laatste twee dat niet doen?»

undefined

'Twee keer ben ik het slachtoffer geworden van een sackjacking, en twee keer van een diefstal'

HUMO ‘Het is onze taak niet.’ Dat was ook uw reactie op de rondzendbrief van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon, die de lokale politie ertoe aanzette alle terreurverdachten van de OCAD-lijst kort op te volgen.

Schepmans «Die rondzendbrief dateert van augustus. Je kunt dat niet meteen allemaal uitvoeren: er stonden 85 namen op de lijst van Molenbeek.»

HUMO Mevrouw Schepmans, de Abdeslams hebben auto’s gehuurd, Salah is naar Parijs gependeld om de aanslagen voor te bereiden. Heel kort zijn ze niet opgevolgd.

Schepmans «De lokale politie beschikt niet over veel mankracht. We hebben één wijkagent voor 4.500 inwoners. We hadden een antiradicaliseringscel die uit vier mensen bestond. Denkt u echt dat we daarmee kandidaat-terroristen op de voet konden volgen?

»Wat staat er op die OCAD-lijst? Een naam en een adres, c’est tout. Wij hebben onderzoek gedaan, wij hebben mensen uit het bevolkingsregister geschrapt, wij hebben informatie doorgespeeld – zoals in het geval van de Abdeslams. De politie van Molenbeek heeft Salah en Brahim Abdeslam al in januari 2015 ondervraagd over hun radicale ideeën en hun plannen om naar Syrië te vertrekken. Wij hebben dat verhoor van de broers overgemaakt aan het parket, maar daar hebben ze het dossier geseponeerd.

»We zijn wel in actie geschoten na de aanslagen in Parijs. Van minister Jan Jambon hebben we, in het kader van het Kanaalplan, vijftig extra agenten gekregen. Alleen jammer dat ze allemaal uit Wallonië en Vlaanderen komen, niet uit Brussel. De aanwervingsexamens zijn te moeilijk.»

undefined

HUMO Ah ja?

Schepmans «Ze moeten tweetalig zijn, daar wringt het schoentje – ook voor mij trouwens (lacht). Maar als je goeie agenten voor deze wijken wil, heb je Brusselaars nodig. Mensen die de stad kennen.

»Intussen hebben we voor de opvolging van de OCAD-lijst een gemengde cel opgericht met mensen van de politie, een jurist, een fiscalist en iemand van de dienst bevolking. We bekijken elke verdachte afzonderlijk: wie is hij? Waar woont hij? Wat doet hij? We hebben de cel ook gevraagd onderzoek te verrichten naar handelszaken waarvan we vermoeden dat er illegale activiteiten plaatsvinden. En we gaan ook alle vzw’s in de gemeente onder de loep nemen. Een heidens karwei: in Molenbeek heb je 1.500 vzw’s! Soms zijn het duistere clubjes die een dekmantel zijn voor allerhande criminele activiteiten. Ik ben ervan overtuigd dat er een nauwe band bestaat tussen de radicalisering van jongeren en criminele activiteiten zoals wapen- en drugshandel – dat is ook bij de Abdeslams gebleken.

»Als burgemeester van Molenbeek heb ik in 2013 ook meteen een kadastercel opgericht. Controleurs gaan van deur tot deur om na te trekken wie er woont, hoeveel kamers of appartementen er in één huis zijn… Ze stuiten op de meest chaotische toestanden: mensen die talloze koterijen hebben bijgebouwd, eigenaars die van een eengezinswoning maar liefst drie appartementen hebben gemaakt, waar drie gezinnen wonen... Elke week moet ik huizen onbewoonbaar laten verklaren omdat ze met alle mogelijke regels in overtreding zijn. We gaan de strijd aan met de huisjesmelkers om de enge, overbevolkte buurten te ontluchten.»

HUMO Waar moeten die bewoners dan naartoe?

Schepmans «Dat probleem moeten de eigenaars oplossen. Zij houden zich niet aan de regels. (Zwijgt) Jambon mag niet zeggen dat wij in Molenbeek geen controles uitvoeren.»

HUMO Weet u wie waar woont in Molenbeek?

Schepmans «Jazeker.»

HUMO Behalve de illegalen.

Schepmans «Als illegalen een asielaanvraag hebben ingediend of een verzoek voor het statuut van vluchteling, weten wij dat wel.»

HUMO Er zouden twintigduizend illegalen in uw gemeente verblijven.

Schepmans «Nee, dat is te veel, verscheidene duizenden. Maar wat gebeurt er als wij een illegaal arresteren? Wij bellen naar de Dienst Vreemdelingenzaken. En wat zegt Vreemdelingenzaken: ‘Laat ’m vrij, en geef ’m een brief mee om zo snel mogelijk het grondgebied te verlaten.’ Marokkanen kun je moeilijk uitleveren, en met Algerijnen lukt het al helemaal niet: c’est le refus net. Dus zeggen veel Marokkanen als we ze oppakken: ‘Ik ben een Algerijn.’ En wij laten ze vrij.»

HUMO Hans Bonte, de burgemeester van Vilvoorde, zegt…

Schepmans «Hans Bonte (blaast). Hoeveel inwoners heeft Vilvoorde? Veertigduizend? On n’est pas dans la même dimension, hein. Bon, wat zegt meneer Bonte?»

HUMO Dat u uw bevolkingsregister niet op orde heeft. En dat een goed bevolkingsregister de basis is van een goed veiligheidsbeleid.

Schepmans «Meneer Bonte voert een politiek gevecht: hij wil de politiezones en de gemeentes van Brussel laten fuseren. Ik ben ook voor meer samenwerking. Maar fuseren? Nee. Je hebt wel een operationele directeur voor Brussel nodig.»

HUMO Minister Jambon stelde voor een batterij ambtenaren naar Molenbeek te sturen om uw bevolkingsregister op orde te brengen. Dat hebt u afgewezen.

Schepmans «Slogans! Hij kan amper agenten sturen, wat zou hij ons dan ambtenaren geven? Trouwens, ik heb met ambtenaren van Binnenlandse Zaken gesproken, maar die zagen het niet zitten onder mijn leiding te werken.

»Het bevolkingsregister is niet het grote probleem voor het terrorisme. Wij kenden de terroristen, wij hadden onderzoek naar hen gedaan. Wie we niet kenden, waren de terroristen die hier op doorreis zijn geweest: de moordenaar van het Joods Museum, de man die een aanslag op de Thalys wilde uitvoeren.»

Nieuwkomers met misère

HUMO Hoe gaat u het oplossen in Molenbeek?

Schepmans «Er moet meer ruimte en diversiteit komen in het centrum, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Ik gebruik vaak het beeld van een lift die wij in stelling brengen, om de Molenbekenaren hogerop te krijgen. Alleen, de toegang tot de lift wordt telkens weer belemmerd door nieuwkomers die hun misère meebrengen. Wist u dat elk jaar achtduizend inwoners uit Molenbeek vertrekken, en dat er achtduizend nieuwe mensen voor in de plaats komen? Er zijn jongeren die werk vinden en afstuderen, maar het jammere is dat ze wegtrekken zodra ze kunnen.

»We proberen met grote appartementen ook meer mensen uit de middenklasse aan te trekken. Jonge dertigers vinden het fijn om daar enkele jaren in te wonen, maar op het moment dat ze kinderen krijgen, verkopen ze die.»

undefined

'Ik heb me nooit schuldig gevoeld over de gebeurtenissen'

HUMO Zou u zelf in het centrum van Molenbeek willen wonen?

Schepmans «Niet met kleine kinderen, al hangt het ook af van de straat. In de Vierwindenstraat (waar Salah Abdeslam werd opgepakt, red.), bijvoorbeeld, zou ik niet willen wonen. Maar aan het kanaal heb je wel heel mooie gebouwen, leuke winkels, toffe cafés en échte restaurants, waar je goed kan eten én een pint drinken (lacht).»

HUMO Voelt u zich veilig als u ’s nachts alleen over straat loopt in uw gemeente?

Schepmans «Ik loop om elf uur ’s avonds dikwijls van La Maison de la Culture naar het gemeentehuis, en ik voel me nooit onveilig.»

HUMO U hebt nog niets verkeerds meegemaakt?

Schepmans «Twee keer ben ik het slachtoffer geworden van een sackjacking (waarbij de handtas uit de auto wordt gestolen, red.), twee keer van een diefstal. Maar dat heeft geen trauma veroorzaakt, ook niet bij mijn kinderen, trouwens. Mijn zoon van 20 rijdt ’s nachts op de fiets door Molenbeek.»

HUMO Eind 2013 kreeg Michiel Geluykens, een jonge twintiger, om vijf uur ’s ochtends een kogel in de rug toen hij via de Ninoofse Poort naar huis fietste. ‘Niet slim om daar op dat uur te fietsen,’ zei u toen.

Schepmans «Dat is iets anders dan het centrum van Molenbeek, hè. De Ninoofsesteenweg is niemandsland. Daar staan geen huizen, daar is geen sociale controle. In de buurt van metrohalte Weststation ook niet, trouwens: je hebt er een desolate zone langs een oude NMBS-site, in de Vandenpeereboomstraat. Daar zou ik ’s nachts ook niet gaan wandelen.»

HUMO Hebt u uw eigen kinderen in Molenbeek naar school gestuurd?

Schepmans «Van de kleuterschool tot het zesde leerjaar, ja. Daarna zijn ze naar een middelbare school in Jette gegaan.»

HUMO Omdat het niveau van Molenbeekse middelbare scholen niet hoog genoeg is?

Schepmans (zucht)

HUMO Laten we de vraag anders stellen: zou het atheneum Serge Creuz, waar de broers Abdeslam schoolliepen, geschikt zijn voor hen?

Schepmans «Nee, omdat ze er de meisjes een hoofddoek laten dragen, en daar ga ik niet mee akkoord. Ik ben niet tégen de hoofddoek, maar op school hoort hij niet thuis.»

HUMO Bent u een atheïste?

Schepmans «Ik ben een agnoste. Mijn kinderen zijn niet gedoopt, ik ben niet getrouwd voor de kerk.»

HUMO ‘Une mécréante’, zoals ze hier zeggen. Hoe moeilijk is dat, een ongelovige zijn in een moslimgemeente?

Schepmans «Dat gaat prima, dank u. Als ik bij een moskee op bezoek ga, draag ik geen hoofddoek. Als ze het me zouden vragen, zou ik er wel één aandoen. Maar ze vragen het me niet, en ik ga niet tijdens erediensten.»

HUMO Hebt u ooit gedacht aan verhuizen?

Schepmans «Jamais. Molenbeek is mijn gemeente. Ik ben opgegroeid in één van de woontorens aan de Mettewielaan, in de jaren 60 waren dat de modernste appartementen die je kon vinden. Burgemeester Edmond Machtens woonde in een penthouse op de 25ste verdieping, wij zaten een paar verdiepingen lager. Molenbeek is mijn leven: ik ben hier op jonge leeftijd in de politiek gestapt, ik ben hier getrouwd, ik heb hier mijn kinderen grootgebracht.»

HUMO Hebt u nooit overwogen het op te geven als burgemeester?

Schepmans «Geen seconde.»

HUMO Wat was de moeilijkste dag in de afgelopen maanden?

Schepmans «Zondagochtend 15 november, twee dagen na de aanslagen in Parijs, toen ik bij het gemeentehuis aankwam. Het zag er zwart van het volk, journalisten en cameraploegen uit de hele wereld die mij belaagden omdat de terroristen uit Molenbeek bleken te komen: ‘Mevrouw Schepmans, u bent verantwoordelijk.’ Ik was sprakeloos, maar ik heb me snel hervat door zo snel mogelijk alle praktische zaken te regelen. Ik heb me nooit schuldig gevoeld over de gebeurtenissen, wel verantwoordelijk om alles in goede banen te leiden. (Zwijgt) Ik zal u eens iets vertellen: de eerste maanden als burgemeester van Molenbeek waren moeilijker dan de dagen na de aanslagen in Parijs.»

HUMO Pardon?

Schepmans «De socialisten waren zeventig jaar lang aan de macht geweest, u kunt zich voorstellen wat voor een aardbeving de komst van een liberale burgemeester veroorzaakte. Ik ben aan de macht gekomen omdat Philippe Moureaux te zeker van zijn stuk was: hij had de verkiezingen van 2012 met één zetel verschil gewonnen en hij had een voorakkoord met Ecolo en CDH op zak. Hij kon rustig gaan slapen, dacht hij. Maar ik heb in die nacht Ecolo en CDH omgepraat. De PS was woest! Ze zijn een haatcampagne bij de bevolking begonnen. ‘Schepmans gaat alle moskeeën sluiten,’ zeiden ze, ‘overal politie neerzetten en de hoofddoeken afrukken.’ Ik kon de agressie van de mensen bijna voelen. Als de politie in een wijk optrad, had je in een mum van tijd tientallen jongeren die amok maakten. Ook dat was tegen mij gericht: ‘Schepmans stuurt de politie op ons af, ze wil ons klein houden.’»

HUMO Suggereert u nu dat de socialisten jongeren opfokten om keet te schoppen?

Schepmans «Ik stel alleen vast dat het de jongste jaren niet meer gebeurt. De haat is verdwenen, dat heb ik gevoeld na de aanslagen in Parijs. Mensen steunden me toen ik er in de internationale pers van langs kreeg. ‘We zijn met u,’ zeiden ze. Dat deed deugd.

»Vijf dagen na de aanslagen in Parijs hebben verscheidene verenigingen een wake in Molenbeek georganiseerd, ter nagedachtenis van de slachtoffers in Frankrijk. Een vredesmanifestatie op het gemeenteplein van Molenbeek, waar iedereen samenstroomde met een brandend kaarsje bij zich. Die dansende lichtjes waren voor mij het meest intense moment in mijn politieke leven. We stonden daar allemaal samen op dat plein, mensen van binnen en buiten Molenbeek, en ik voelde de solidariteit, de verbondenheid, de steun: ‘We zijn met u. We zijn met Molenbeek.’ Dat vergeet ik nooit meer.»