Naema Tahir: #metoo op zijn moslims
E nkele weken geleden schreef ik een column over The Screen Actors Guild & American Federation of Television and Radio Artists, de Amerikaanse vakbond voor acteurs. In een reactie op de #MeToo-beweging kwam die met gedragscodes om zijn leden, de acteurs, te beschermen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag. Eén van de codes, de zogenaamde Richtlijn 1, raadt filmproducenten en anderen af om zakelijke afspraken met acteurs in hotelkamers of privéverblijven te maken, want het gaat om ‘relaties met een hoog risico’. Moet je er als acteur toch heen, ga dan voor je eigen veiligheid niet zonder begeleiding, zeker als je jong en vrouw bent, aldus Richtlijn 1. Ik schreef toen dat ik daarin een islamitische traditie bespeur: vrouw, je mag niet overal heen, want je bent kwetsbaar. Vrouw, je hebt iemand nodig aan je zijde om je te beschermen. Nu krijgt die traditie een vervolg.
Ook Netflix wil zijn medewerkers beschermen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dus komt de streamingdienst met gedragsregels: omhels je collega niet te lang, flirt niet en kijk de ander niet langer dan 5 seconden aan. De regels werden in de pers bizar genoemd, en absurd. Voor mij waren die erg herkenbaar. Ik las er namelijk opnieuw een traditie in.
Zo is het traditie onder moslims om in publieke ruimtes de ogen neer te slaan tegenover niet-verwanten. Dat geldt zowel voor de vrouw als voor de man – leve de gendergelijkheid! Het is beter om de ander niet te lang aan te kijken. Beter om weg te kijken. Gereserveerdheid in acht te nemen, want dat is zuiverder voor je hart. Zo kom je niet op verkeerde ideeën. Zo kom je niet in de verleiding.
De Netflix-regels zeggen in wezen hetzelfde: wees terughoudend, dan ben je beter beschermd tegen ongewenst gedrag.
Je hebt dus niet de vrijheid om te doen en te laten wat je wilt. Je moet je terughoudend gedragen in gemengde ruimtes als je op bescherming wilt rekenen. Kortom, je hebt verantwoordelijkheden.
Ook bekende, geëmancipeerde, feministische vrouwen spreken zo. Kate Winslet verzocht andere vrouwen onlangs om meer kleren te dragen, want al dat bloot trekt te veel aandacht. Vaak het verkeerde soort aandacht. Als je de juiste aandacht wilt – als je gewaardeerd wilt worden en interessante gesprekken wilt, met andere woorden – dan bedek je jezelf iets meer.
Binnenkort komt de Britse tv-persoonlijkheid Anne Robinson, die u vast kent van ‘The Weakest Link’, met een documentaire over modern feminisme. Ze is niet te spreken over het slachtofferschap van vrouwen. Fragiel zijn ze, de vrouwen die klagen over het slechte gedrag van mannen op de werkvloer. Maar wat moeten vrouwen dan wel doen? Wees erop voorbereid, aldus Robinson, dat de werkvloer, zeker waar mannen en vrouwen samenwerken, politiek en seksueel gevaarlijk is. Ook een tamelijk traditionele uitspraak.
Als laatste in het rijtje noem ik actrice Gwyneth Paltrow, één van de slachtoffers van Harvey Weinstein. Wat deed zij nadat Weinstein haar in 1996 had lastiggevallen? Ze vertelde het haar toenmalige vriend, de acteur Brad Pitt. Hij zei tegen Weinstein dat hij van zijn vriendin moest afblijven. Moeten mannen dan toch beschermheer van de vrouw spelen? Een belangrijker vraag nog: heeft het feminisme dan toch de traditie nodig?
