Nationale feestdag en troonswisseling

Meer dan vijf decennia heeft-ie zich in de coulissen mogen warmlopen, maar op zondag 21 juli, zo rond een uur of één, mag ’s lands eerstaanwezende Filip zich dan eindelijk de zevende Koning der Belgen noemen. All hail King Flip!

Of iemand het voorbeeld van Jean-Pierre Van Rossem zal volgen en de eedaflegging op al dan niet ludieke wijze zal verstoren, zult u live te weten komen via VRT of vtm, die het grote materieel laten uitrukken om één en ander live tot in uw huiskamer te stralen. Tip van het huis: vanaf iets na drieën zal de immer beluisterenswaardige Jan Van den Berghe op Radio 1 zijn licht laten schijnen op de gebeurtenissen van de dag. Datzelfde doet hij, zij het vooruitblikkend, nu al in Humo.

Jan Van den Berghe (koningskundige) «De eedaflegging is bij ons in België een nogal sobere bedoening. De allereerste keer, bij Leopold I, gebeurde het nog in openlucht, met veel pracht en praal en feestgedruis. Maar sindsdien is het altijd een low-profileceremonie geweest in het Paleis der Natie, waar de koning een niet bijster indrukwekkende troon krijgt toegewezen die niet eens de zijne is. Hij staat even recht om in de drie landstalen te beloven dat hij de wetten van het Belgische volk zal naleven, en dat is het dan wel zo’n beetje. Niet te vergelijken met depomp and circumstancedie je in Engeland of zelfs in het nuchtere Nederland ziet, waar bij de recente kroning van Willem-Alexanderde hermelijnen mantels werden bovengehaald, en er een assortiment aan oogverblindende regalia op de credenstafel lagen uitgestald.»

HUMO Ik durf het bijna niet te vragen, meneer Van den Berghe, maar euh.. kán Filip het wel?

Van den Berghe «Of hij het kan of niet, hangt vooral af van welke rol de politiek hem nog zal gunnen, en hoe hij die rol zelf wenst in te vullen. Als het louter zijn taak zal zijn om lintjes door te knippen en hier en daar een gehandicapte over de bol te aaien, en als hij zich gedwee bij die taak zal neerleggen, dan is er geen vuiltje aan de lucht. Maar als hij van plan is om in het spoor te lopen van zijn oom en lichtend voorbeeld Boudewijn, wat weleens gevreesd wordt, dan is het einde nog niet in zicht. Enfin, zijn adviseurs zullen hem wel aanraden om een voorzichtige vader des vaderlands te zijn, en vooral niet te gaan dwarsliggen.

»Nu, ik moet wel zeggen: de laatste tijd heb ik echt medelijden met Filip. Als je ziet wat voor een vreselijk leven die man heeft gehad: in zijn jeugd zat hij geprangd tussen de bidsprinkhanen van Laken en de frivole frambozen van Belvédère, en Kerstmis diende hij bij afwezigheid van zijn ouders met het personeel te vieren. Begin er als adolescent dan maar aan om er iets van te maken hè, zelf al niet van de rapsten zijnde. En dan die ongelukkige uitspraken die hij met zich meesleept als een molensteen, over de afwezigheid van protocol in de ruimte enzovoort: eigenlijk is het schrijnend. Maar het ergste is nog dat het koninkrijk waar Filip staatshoofd van wordt, totaal verschilt van het koninkrijk van zijn oom.

»Je ziet dat de republikeinse gedachte almaar meer veld wint, wat mag blijken uit het feit dat het Vlaams Belang zijn kat stuurt naar de plechtigheid, en de N-VA slechts een beperkte delegatie afvaardigt. En volgens enquêtes ziet meer dan de helft van de Belgen het nut van de monarchie niet meer in; zelfs in Wallonië is de monarchomanie al eventjes op haar retour. Vergeet ook niet: de alsmaar groter wordende groep nieuwe Belgen – we mogen het woord allochtonen niet meer gebruiken – ligt echt niet wakker van Filip en Albert. De Belgische monarchie heeft haar beste tijd gehad: zo veel lijkt zeker.»

HUMO Teken aan de wand: in de week waarin Albert zijn troonsafstand aankondigde, was het meest gelezen nieuws op internet de nakende scheiding van Astrid Bryan.

Van den Berghe (lacht)«Lood om oud ijzer, als je het mij vraagt: Astrid en haar wederhelft zijn gewone lege dozen; de leden van de koninklijke familie zijn lege dozen met een strik om. Maar je hebt gelijk: Filip en Albert blijken zowaar in een minder populaire soap te spelen dan het voormalige echtpaar Bryan. En hoeveel mensen kijken er eigenlijk gemiddeld naar ‘Astrid in Wonderland’? Honderddertigduizend? Dat zijn er ook weer niet zó veel, hè? Nee, als Filip dat allemaal moet gaan rechttrekken, zal hij toch wel érg bijzondere charmes moeten gaan tentoonspreiden.»

HUMO Ziet u dat nog gebeuren?

Van den Berghe «Eerlijk? Nooit ofte nimmer. Misschien dat hij op termijn die kapstok in z’n kostuum wel kwijtspeelt, maar een Fred Astaire zal hij nooit worden. Nee, ik verwacht dat Filip na de 21ste juli toch weer vooral zijn goeie ouwe zelf zal blijven.»