Niels Albert & Wout van Aert: 'In het veldrijden word je makkelijk een volksheld'
Wout van Aert is het afgelopen jaar gegroeid, wel 3 centimeter. Hij meet nu 1 meter 89, terwijl ze hem vier jaar geleden nog Woutje noemden. Complexloos regeert hij over de cross, en zijn ontembare karakter doet vooral aan dat van zijn coach Niels Albert denken.
'Het succes van Niels was aangekondigd, het mijne is een verrassing'
‘Is de koffie wel te drinken?’ vraagt Wout van Aert (21). Hij zegt het aardig, zijn meedogenloze winnaarsblik bewaart hij voor het weekend. Buiten wast de vader van vriendin Sarah zijn fiets: ze zijn net terug van een training achter de brommer. Afgelopen lente verhuisde Van Aert van het ouderlijke huis in Lille naar Herentals, om te gaan samenwonen. In de knusse woning hangt één regenboogtrui, die van het Wereldkampioenschap van 2014 bij de beloften. De rest van de lange muur is blank – voorlopig.
Het gaat razendsnel voor Van Aert. Vorig seizoen werd hij, samen met Mathieu van der Poel, vanuit het niets de maat der dingen in het veldrijden. Dit jaar heeft hij er met 14 overwinningen zelfs een alleenheerschappij van gemaakt. Het lijkt erop dat in Herentals, na Rik Van Looy , een nieuwe keizer is neergestreken.
'Ik heb wat ruimte vrijgelaten. Het lijkt me wel mooi om al mijn kampioenentruien naast mekaar op te hangen' Wout van Aert
Wout Van Aert «Vroeger schrok ik als ze me in een winkelstraat om een handtekening vroegen. Ik dacht: ‘Ben ik echt nooit meer gerust?’ Ondertussen heb ik ermee leren omgaan, al begrijp ik die verafgoding nog altijd niet. Ik krijg ook voortdurend aanvragen voor interviews. Maar Story of Dag Allemaal weigeren we: als ik er nu niet in sta, maak ik ook meer kans om eruit te blijven als er minder goed nieuws te melden valt.»
HUMO Je bent amper 21 en domineert het seizoen. Verras je jezelf?
Van Aert «Wat me nog het meest verrast, is dat het er allemaal is uitgekomen: een profcarrière leek lange tijd niet voor mij weggelegd. Ik was klein, en heb ook klierkoorts gehad. Ik had nooit de kracht om me te meten met de besten.»
De nieuwe Niels Albert
Niels Albert (29) komt aan, wat later dan voorzien. Laconiek en innemend tegelijk, zoals altijd. Terwijl zijn nieuwe vriendin Valeska vertelt dat ze altijd een halfuur vroeger met hem afspreekt om toch maar op tijd te komen, slaat hij Van Aert vriendschappelijk op de schouder.
Van Aert «We waren net over jou aan het roddelen.»
Niels Albert «Da’s goed, jong. Heb je het weerbericht gezien? Ze geven nog altijd warm weer: dat wordt baggeren in de modder.»
Het is amper anderhalf jaar geleden dat een haperend hart Albert verplichtte te stoppen. Samen met hem verdween de rock-’n-roll uit het veldrijden. Hij hield zich kranig en ging meteen als ploegleider aan de slag bij Crelan-Vastgoedservice, zoals de ploeg nu heet. Hij stuitte er op Van Aert, die voor een wedergeboorte van Albert kan doorgaan. Ook Van Aert schuwt de pr-praatjes en is er niet op uit het grote publiek te behagen: onverstoorbaar kiest hij voor zijn eigen weg. Er brandt bovendien een heilig vuur in hem, dat soms gevoed wordt door woede. Zoals op het BK voor beloften in 2014, waar hij door een valse start onterecht werd uitgesloten, maar zich nadien vanuit het publiek toch op het parcours wrong en de andere renners achternareed. Van Aert kijkt er niet graag op terug, ook al weet hij dat het publiek het fantastisch vond.
Albert «Dat typeert de winnaar. Door zijn temperament rijdt hij overal om de beste zijn.»
HUMO Ik zie het Sven Nys niet meteen doen.
Albert «Ik werd ook weleens kwaad in het begin van mijn carrière. Maar ik hield me in tot ik in mijn camper zat. Ik kan me niet inbeelden dat het bij Sven anders is: ook hij zal al vaak in zijn mobilhome gevloekt of gestampt hebben. Zoals elke winnaar.»
Van Aert «Het klopt dat ze mij eerder moeten inhouden. Ik hoef niet geprikkeld te worden, maar ik kan wel ambetant zijn door iets wat in de krant verschijnt.»
HUMO Je legt de lat hoog en zegt: ‘Ik wil alles winnen.’ Waar komt die drive vandaan?
Van Aert «Geen idee, ik ben ermee geboren. Maar misschien wil ik wel te veel.»
Albert «Welnee. Je bent nooit te jong om een wedstrijd te winnen. Vorig jaar heeft hij zowel op het BK als op het WK niet gewonnen, terwijl hij de beste man in koers was. Dit jaar proberen we het opnieuw in Lille en Zolder. Vooral het WK in Zolder wordt uniek: ik verwacht 65.000 toeschouwers. Zo’n massa kan je maken of kraken: ze kunnen zich tijdens de wedstrijd altijd tegen je keren. Daar heb ik ervaring mee (lacht).»
HUMO Je doelt op de beruchte wedstrijd in Niel in 2009: na een duel met Nys ging je de strijd aan met het publiek en werd je uitgefloten.
Albert «Die wedstrijd in Niel heeft me veranderd. Sindsdien ben ik op mijn uitspraken beginnen te letten, voordien kwam alles nog recht uit het hart.»
HUMO Wout, hoe keek jij als jonge renner naar Niels?
Van Aert «Ik bewonderde vooral zijn manier van rijden: van bij de start smeet hij alles open, altijd trok hij in de aanval. Dat sprak me meer aan dan de berekende manier van koersen van Sven Nys.»
HUMO Winnen doe je het liefst met panache?
Van Aert «Ja, maar als je goed bent, gebeurt dat automatisch. Het publiek opzwepen als je een mooie voorsprong hebt, moet ook kunnen. Als ik in Francorchamps mijn fiets omhoogtil aan de finish, doe ik dat vooral om mijn supporters bij het feestje te betrekken.
»Vorig jaar, toen Niels pas gestopt was, kwamen veel mensen me zeggen: jij bent de nieuwe Niels Albert, we gaan voor jou supporteren. Nu ik alles win en Nys ermee kapt, ben ik plots de nieuwe Sven Nys. Mensen zijn altijd op zoek naar de volgende X of Y: dat mag, maar ik wil me net aan niemand spiegelen.»
Albert «Hij mag geen tweede Niels Albert willen zijn. Ik heb mijn carrière ook op mijn manier uitgebouwd, en zeker niet laten afhangen van iemand anders.»
HUMO Hoe maakt Niels je beter?
Van Aert «Ik ga blindelings voort op zijn advies. Hij kan perfect in het hoofd van mijn tegenstanders kijken en voorspelt feilloos wat ze gaan doen. Omdat hij zelf nog tegen hen gekoerst heeft, kent hij ze als geen ander.»
Albert «We hebben mekaar in korte tijd leren vertrouwen. Een paar woorden volstaan om mekaar te begrijpen. Ik probeer vooral de stress bij Wout weg te halen: hij is nog jong, en keer op keer voor die overwinning rijden, eist zijn tol. Terwijl iedereen denkt dat het vanzelf gaat, zeker als hij weer lange tijd niet geklopt is.»
undefined
'Tussen Mathieu van der Poel en mij gaat het al heel lang hard tegen hard. Dáárom rijden we bij de profs meteen op zo'n hoog niveau' Wout van Aert
HUMO Gelukkig is Mathieu van der Poel terug als tegenstander. Er wordt veel vergeleken: heeft hij meer talent dan jij?
Van Aert (kort) «Pff, ik vind dat een stomme vraag. Meet het eens, hè.»
Albert «Wat is dat: meer talent? Ze zijn verschillend: Wout heeft een grotere motor, Mathieu durft meer risico’s te nemen. En zo kan ik nog even doorgaan. Wat wél zeker is: als ze allebei over 100 procent van hun mogelijkheden beschikken, steken ze er met kop en schouders boven uit.»
Van Aert «Vergelijken leidt tot niks. We koersen al heel lang tegen mekaar, en altijd ging het hard tegen hard. Dáárom rijden we bij de profs meteen op zo’n hoog niveau.»
HUMO Adrie van der Poel had het onlangs in Het Laatste Nieuws over de gedaanteverwisseling van Wout: ‘Hij is drie keer langer en zes keer breder geworden.’ Op de vraag of dat nog wel te vertrouwen was, antwoordde hij heel vaag – hij ‘wilde zich er niet over uitlaten’. Kwamen die uitspraken hard aan?
Albert «Voor je zoiets zegt, kijk je beter eerst eens in de spiegel.»
HUMO Wat bedoel je met ‘in de spiegel kijken’?
Albert «Dat hij eerst moet nadenken. Zoiets zeg je niet: je weet dat het gevoelig ligt bij renners. Het zijn allemaal jongens die er keihard voor werken en dan gaat Adrie doping insinueren. Want dat heeft hij gedaan, tussen de lijnen door. Zeker als vader van Mathieu, Wouts grootste concurrent, kan zoiets niet door de beugel. Van iemand die zelf op het hoogste niveau heeft gekoerst, verwacht je zoiets toch niet.»
HUMO Wout, drijven die uitspraken een wig tussen jou en Mathieu?
Van Aert «Ik vind het niet leuk wat Adrie heeft gezegd, maar het verandert niks aan mijn relatie met Mathieu. Hij heeft ook een andere persoonlijkheid dan zijn vader. Mocht mijn vader ooit iets dergelijks zeggen, dan hoop ik dat Mathieu óók beseft dat ik het niet was die die uitspraken deed.»
HUMO Ik vermoed dat er tussen de vaders Van der Poel en Van Aert nog maar weinig woorden worden gewisseld in de materiaalpost.
Van Aert «Euh... Ja (haalt de schouders op).»
Albert «Vaders en moeders willen altijd het beste voor hun kinderen. Mijn kind, schoon kind. Op de dag van de koers moeten ze tegenstanders zijn, maar onze sport is zo klein dat je maar beter respect kunt tonen voor mekaar. Zo heb ik ook altijd veel waardering gehad voor Nys en zijn prestaties.»
undefined
undefined
'Hij insinueerde dat Wout doping had gebruikt. Zeker als vader van Mathieu, Wouts grootste concurrent, kan zoiets niet door de beugel.' Over de uitspraken van Adrie van der Poel in Het Laatste Nieuws
HUMO Beweert de man die ooit zei: ‘Ik hoop dat ik aan de poten van Nys kan zagen. Hoe rapper hij op de grond ligt, hoe beter.’ Is het veldrijden niet te gepolijst aan het worden?
Albert «Sommige renners komen daarmee weg, andere niet. Op het laatst wist iedereen dat ze van mij zulke uitspraken mochten verwachten.»
Van Aert «Boude woorden geven misschien kleur aan de koers, maar ik vind het toch plezanter als iemand anders zoiets zegt. Niels heeft me op het hart gedrukt er heel erg mee op te passen, net omdat je er veel last mee kunt krijgen.»
HUMO Gelukkig hou je je niet altijd in. Na de Wereldbekermanche in Valkenburg, toen je voor de eerste keer verloor, was je reactie daarop bij Renaat Schotte: ‘Nu ben ik eindelijk van dat gezaag af.’
Van Aert (lacht) «Dat was misschien wat te hevig. Maar iedereen bleef maar doorbomen over die reeks van overwinningen en of ik dat allemaal wel zou volhouden.»
Albert «Wout mag een beetje een rebel zijn, maar hij moet een goed evenwicht zien te vinden. Als hij eens over de schreef gaat, zullen veel mensen zeggen: ‘Goed gedaan, Wout.’ Dat zijn de jaknikkers, die bij hem op een goed blaadje willen staan. Maar net dan ben je meer gebaat bij iemand die je de waarheid durft te zeggen en duidelijk maakt: ‘Dit kan niet.’»
Van Aert «Niels mag zulke dingen tegen mij zeggen. Ik denk dat we ondertussen ook vrienden zijn, en dan aanvaard je zoiets.»
Albert «We trekken bijna dagelijks met mekaar op, en dat creëert een band. We vertellen mekaar ook dingen die niks met de koers te maken hebben.»
Pech onderweg
HUMO Moet het BK in Lille het orgelpunt van dit seizoen worden?
Van Aert «Omdat het in mijn dorp georganiseerd wordt, staat het dit jaar op gelijke hoogte met het WK.»
HUMO Je hebt last van de zogeheten ‘kampioenschapsstress’. Hoe komt het dat je daar je koelbloedigheid verliest?
Van Aert (geënerveerd) «Als ik dat zou weten, dan had ik er al lang iets aan gedaan, hè.
»Op het WK van vorig jaar heb ik veel kritiek gekregen omdat ik met een nieuwe fiets reed en daardoor pech kreeg. Ze overdreven: ‘Van Aert is geveld door stress.’ Ik denk niet dat een ketting het voelt als je stress hebt, ik heb gewoon pech gehad, niks meer. En dat ik ben blijven strijden, bewijst dat het wel goed komt tussen mij en de kampioenschappen.»
HUMO Je werkt ervoor samen met sportpsycholoog Rudy Heylen.
Van Aert (aarzelend) «We proberen beter te worden op het mentale vlak. Ik zet mezelf soms te veel onder druk.»
HUMO Een mental coach is algemeen aanvaard. Waarom reageer je terughoudend?
Van Aert «Omdat ik nooit had gedacht dat ik daar het nut van zou inzien. Nu ben ik ervan overtuigd dat je mentale sterkte wel degelijk kan beslissen over winst of verlies.»
Albert «Ik heb tijdens mijn carrière met Rudy gewerkt en dat heeft me veel geholpen. Hij leerde me onder alle omstandigheden de rust te bewaren, en daardoor ben ik wereldkampioen geworden.
»Wout was bij de jeugd geen veelwinnaar, bij de profs plots wel. En net omdat het allemaal zo snel gaat, kan hij de druk soms moeilijk de baas.»
undefined
'De meeste mensen voelen een hartfalen aankomen. Ik krijg geen verwittiging: bij mij is het meteen gedaan, kruis erover' Niels Albert
Van Aert «Niels won wel veel bij de jeugd. Wat hij nadien liet zien was een aangekondigd succes, terwijl het bij mij als een verrassing kwam.»
Een viercilinder
HUMO Niels, hoop je nog weleens op een miraculeuze oplossing voor je hartprobleem én een comeback?
Albert «Ik ben in Koksijde wereldkampioen geworden voor 60.000 mensen, en ik weet dat ik die zege nooit zal overtreffen. Dat is het gevoel dat overheerst. Al vraag ik me soms wel af hoe het geweest zou zijn om tegen Wout en Mathieu te koersen. Nu, door het littekenweefsel zal mijn hart nooit meer functioneren als een zescilinder, zoals vroeger. Mocht ik mij illusies maken over een comeback: met mijn huidige vier-cilinder zou ik nooit meer mijn oude niveau halen.»
HUMO Hoe gaat het nu met je gezondheid?
Albert «Goed. Ik heb een chip ingeplant gekregen, waardoor mijn hart voortdurend gemonitord wordt. Bij de minste sport die ik doe, moet ik een bètablokker nemen, om hartritmestoornissen te voorkomen. Maar ik voel niks verkeerds aan mijn hart en dat is het grote gevaar. De meeste mensen voelen een hartfalen aankomen: ze voelen steken aan de hartspier of krijgen plots een verlamming aan hun arm. Ik krijg geen verwittiging: bij mij is het meteen gedaan, kruis erover (maakt een kruisteken).»
HUMO Desondanks zeg je: ‘Door mijn twee jobs leef ik met 200 kilometer per uur.’
Albert «Tja, het ligt nu eenmaal in mijn aard om met veel dingen bezig te zijn. Vandaag heb ik een vrije dag en straks ga ik met mijn crossmotor rijden. Volgend jaar wil ik enkele wedstrijden rijden.
»Toen ik stopte, wilde ik iets doen dat niks met wielrennen te maken had. Tot ik besefte dat het dom zou zijn om mijn ervaring niet door te geven. Ik voel me goed in mijn vel, ik amuseer me. Ook mijn fietsenwinkel draait goed, we gaan zelfs uitbreiden. Ik geniet er ook van om ’s avonds laat thuis te komen en doodop in mijn zetel te vallen.»
HUMO Ik zag je onlangs als dj op een affiche staan, samen met Regi. Ben je je schade aan het inhalen?
Albert «Mijn neef heeft een evenementenbureau, het was een wederdienst omdat hij me had geholpen tijdens het programma ‘Het sterkste netwerk’. Ik stond er maar te staan, daar op dat podium: het is niet mijn wereld. Maar ik ga wel graag naar festivals.»
Van Aert «Dat zou ik ook wel willen, ik realiseer me dat ik zulke dingen veel te weinig heb kunnen doen.»
HUMO Merk je al dat je als topsporter in een tunnel leeft?
Van Aert (knikt) «Ik trek me van sommige dingen veel minder aan. Toch besef ik dat veldrijden maar sport is, dat er belangrijker dingen zijn in het leven. Zeker als ik het verhaal van Niels hoor.»
HUMO Voel je jezelf volwassener dan leeftijdgenoten?
Van Aert «Enorm. De meeste van hen studeren nog, hun manier van leven en interesses zijn totaal anders. Mijn maten van op school denken nog niet aan de toekomst. Als ik spreek over samenwonen, zeggen zij: ‘Gij zijt zot, zeker? (lacht)»
Albert «Herkenbaar. Ik was 20 toen ik met de bouw van mijn huis begon. Mijn ouders waren gescheiden, het lag dus anders dan bij Wout. Maar topsport is sowieso een keuze, je moet er veel voor laten. ‘Hier gaat mijn jeugd,’ heb ik vaak gedacht. Maar uiteindelijk heb ik niks gemist.»
HUMO Ook al word je soms geleefd.
Van Aert «In het veldrijden word je gemakkelijk een volksheld. Ik probeer enkel na kampioenschappen of grote overwinningen het supporterslokaal te bezoeken. Dat al die mensen voor mij komen, streelt mijn ego, maar ik stel mijn grenzen.»
Albert «Ik had fervente supporters die zich met mij identificeerden. Ik vond het altijd een eer: je mag het nooit als een opgave zien als ze met jou op de foto willen. De kunst is om altijd beleefd te blijven: die mensen staan uren in de kou voor jou.»
HUMO Ik herinner me hoe iemand van die trouwe aanhang na een overwinning in Koksijde omstandig op zijn hart klopte en begon te wenen.
Albert «Dat was Hans. Het heeft hem veel hartzeer bezorgd dat ik gestopt ben, hij kan het zelfs niet meer aan om naar een cross te komen kijken. Hij vindt Wout sympathiek, maar kan niet met hetzelfde vuur voor hem supporteren. Ik begrijp dat. Als Sven ermee ophoudt, zullen zijn fans hetzelfde probleem ervaren: zij hebben zelfs meer dan twintig jaar voor dezelfde renner gesupporterd.»
undefined
undefined
'Erik was een bijzondere man. Als hij me vroeg om vijf keer in een eikenboom te klimmen, dan deed ik dat meteen.' Niels Albert met Erik De Vlaeminck
De ideale motor
HUMO Zal er verzadiging intreden als je de cross zo blijft domineren en pakweg voor de vierde keer wint in Essen? En zou dat een overstap naar de weg versnellen?
Van Aert «Moeilijk in te schatten. Ik kan me wel voorstellen dat je op een bepaald moment nieuwe doelen nodig hebt om gemotiveerd te blijven.»
HUMO Fysieke tests bewijzen dat je de ideale motor hebt voor Parijs-Roubaix.
Van Aert «Dat zegt weinig. Hoeveel renners zijn er niet die hun mooie testresultaten nooit waarmaken? Dat gezegd zijnde: ik wil het wél ooit proberen, want die koers spreekt me aan. Maar ik zou wel veldrijder blijven, en er Parijs-Roubaix proberen bij te nemen.»
Albert «De cross is een kleine, mooie wereld. Het wegwielrennen is misschien internationaler, maar je bent voortdurend van huis weg.»
HUMO Kan dat een hinderpaal zijn? Je bent heel erg aan je familie gehecht.
Van Aert «Wil je op de weg uitblinken, dan volstaat het niet om hier langs het kanaal te rijden, je moet ook nog eens in het buitenland gaan trainen. Zo vlieg je van hot naar her en ben je nooit eens een dag thuis. De cross is een mooier én gemakkelijker leven. Een wegcarrière is ook niet vanzelfsprekend: hoe lang legt Stybar zich er al niet op toe?»
Albert «En in hoeveel klassiekers heeft hij al meegedaan voor de overwinning? In de cross heeft Wout veel zekerheid, op de weg weet hij niet eens of hij de kopman zal zijn. En win maar eens tegen Sagan of Kwiatkowski.»
Van Aert «Je kunt niet gewoon het ene inruilen voor het andere.»
HUMO In het veldrijden kun je in tien jaar je schaapjes op het droge krijgen. Speelt dat ook mee?
Van Aert «Ik kan veel geld verdienen, dat besef ik. Ik probeer het slim aan te pakken en volg de raad van mijn boekhouder en manager. Ik ben niet kwistig met geld, heb gauw het gevoel: ‘Verdorie, dat is nogal duur.’ Ik ben ook geen autofreak, dat scheelt. Wat niet wegneemt dat je onbewust een andere, betere levensstandaard aanneemt.»
undefined
'Ik spiegel me aan niemand' Wout van Aert
HUMO Heb je die nuchtere aard van thuis uit meegekregen?
Van Aert (lacht) «Die heb ik van mijn vader. Hij is heel bang dat mensen te veel invloed op mij zouden hebben. Hij werkt bij de groendienst van het Rivierenhof in Antwerpen en onderhoudt er de rozentuin. Hij houdt me met beide benen op de grond, en daar ben ik blij om. Na een weekend vol overwinningen durft hij weleens te zeggen: ‘Zeg, hoe ligt je huis er nu weer bij? Ruim eens op’.»
Maar manneke, toch
HUMO Blijven jullie samen als duo en tekenen jullie samen de toekomst uit?
Van Aert «Het is perfect zoals het is, ik hoop dat we samen kunnen blijven.»
Albert «Ik kijk niet graag meer te ver vooruit. Weet je, ik was normaal gezien nog een renner geweest. Ik hoop en denk dat ik een meerwaarde voor hem ben, maar ik wil niet met de pluimen gaan lopen. En voor hetzelfde geld heb ik over vijf jaar een bengel rondlopen en moet ik hem zeggen: ‘Wout, ik wil meer tijd voor mijn gezin.’ Maar dan nog wil ik hem blijven begeleiden, los van de ploeg.»
HUMO Heeft Niels je veel verteld over Erik De Vlaeminck?
Van Aert «Ja, en op training laat hij me geregeld oefeningen doen die hij ook van Erik kreeg.»
Albert «Erik was een bijzondere man (hij overleed begin december, red.). Hij had veel invloed op mij: als hij me vroeg om vijf keer in een eikenboom te klimmen, dan deed ik het meteen. Gek, maar ik kan Wout ook van alles laten doen. Oefeningen die eigenlijk tot niks leiden.»
Van Aert «Ah? (lacht)»
HUMO Hoe ben je destijds bij De Vlaeminck terecht gekomen?
Albert «Via mijn vroegere ploegleider Christoph Roodhooft. Erik had de sport via een achterpoortje moeten verlaten en hij verdiende meer respect, vonden wij. Zijn bijdrage aan mijn eerste wereldtitel in Hoogerheide was heel groot.
»Ik ben hem in het rusthuis nog een exemplaar van mijn boek gaan overhandigen. Ik wist dat zijn vrouw hem afschermde en ben zonder toestemming de gang ingelopen, tot de bewaking me tegenhield. Uiteindelijk mocht ik hem toch zien, maar hij keek dwars door me heen en had geen idee wie voor hem zat. Hij had zowel parkinson als alzheimer. Toen ik in het boek een foto van ons beiden aanwees, stond hij plots recht. Hij legde zijn handen in mijn nek, en zei: ‘Maar manneke, toch.’ Daarna liep hij weg. Een verpleegster vertelde me dat hij me herkend moet hebben, want zo’n reactie zagen ze niet meer bij hem.»
HUMO Tot slot: jonge rennertjes wilden vroeger hetzelfde kapsel als Niels Albert. Zijn er al die ook zo’n witte bles als Wout van Aert vragen?
Van Aert «Bij mijn weten is het nog niet gebeurd. Voor alle duidelijkheid: mijn haar is niet gekleurd, het heeft op die plaats geen pigment.»
Albert «Een foutje van de natuur, maar volgens mij zit daar zijn kracht (lacht).»
