'Niet uitgenodigd voor een feestje? Dat scheelt 250 euro'

Oké, corona mag dan wel nefast zijn voor de volksgezondheid, de economie, ieders sociaal leven, de mentale weerbaarheid van personen met psychologische problemen, thuiswerkende ouders met jonge kinderen, mensen die niet graag naar Marc Van Ranst kijken op tv, 'Thuis'-fans, iedereen die uitkeek naar het EK voetbal of de Olympische Spelen, de horeca, Dries Van Langenhove, ouderen in rustoorden en de geloofwaardigheid van Geert Noels, maar op één vlak ging de mensheid er dankzij het vervloekte virus met rasse schreden op vooruit: corona heeft een niet te onderschatten impact op onze taal. Voor u opgelijst: de vocabulaire van een crise spectaculaire in een handig abc.

ANDERHALVEMETER-MAATSCHAPPIJ

De wereld zoals ze er zal uitzien ná corona. Sociale gebruiken als de hand schudden en kussen op de wang worden verketterd in de anderhalvemetermaatschappij, waarin afstand de gulden regel is bij alle menselijke interactie. Om de naleving van de heilige anderhalve meter te verzekeren, zal de overheid de opgedane ervaring bij de bedeling van mondmaskers gebruiken om ook meetlinten te verdelen onder de bevolking. De eerste leveringscontracten zouden al afgesloten zijn, en wel met een betrouwbaar ogende Oezbeekse zakenman.

BUBBELBALEN

De existentiële wanhoop, verwant aan het knagen van onbeantwoorde liefde, die zich meester van u maakt als één van de vier uitverkorenen die u tot uw bubbel wilde toelaten, die uitnodiging vriendelijk maar kordaat afslaat. Het goede nieuws: wie geen vrienden heeft, zal wellicht ook niet snel uitgenodigd worden op een lockdownfeestje, wat toch weer 250 euro scheelt als de politie binnenvalt (zie ook 'Lockdownfeestje').

CONTACTONDERZOEKER

Een nieuw beroep, onder auspiciën van de Vlaamse overheid. De contactonderzoeker maakt deel uit van een team telefonisten die besmette personen opbellen om te vragen met wie ze zich onlangs hebben ingelaten, teneinde een goed beeld te krijgen van de verspreiding van het coronavirus. Na een korte inloopperiode bleek dat de gemiddelde contactonderzoeker nog geen anderhalve oproep per dag afwerkt. Wel zijn de 450 onderzoekers bijzonder bedreven geworden in het manille spelen. Let op: contactonderzoekers die vooral geïnteresseerd zijn in welk ondergoed u op het moment van de oproep draagt en hoorbaar hijgen tijdens de vragen, zijn naar alle waarschijnlijkheid geen contactonderzoekers.

DODENTAL

Een cijfer dat vooral in de eerste maand van de lockdown steil de hoogte inging. De dagelijkse cijfers, waarin naast het dodental ook het aantal nieuwe besmettingen, ziekenhuisopnames en genezingen wordt vermeld, worden verzameld door het Nationaal Crisiscentrum, en elke dag om elf uur stipt deelt viroloog Steven Van Gucht ze op sonore maar resolute toon mee aan de bevolking.

E-PERITIEVEN

Sociaal fenomeen, ontstaan in de eenzaamheid van de quarantaine. Drommen geïsoleerden, die in andere tijden zouden uitwijken naar zonnige terrassen om het glas te heffen met vrienden en kennissen, spreken af om in de beslotenheid van hun woonkamer het aperitief te nuttigen voor een opengeklapte laptop met videoverbinding - borrelhapjes zijn optioneel, maar maken het des te gezelliger. De truc bij het e-peritieven is om tijdig te stoppen: wie niet meer naar huis hoeft te rijden, is geneigd alle remmen los te gooien, maar vergeet daarbij weleens dat hij of zij een peperdure computer op schoot heeft, al dan niet eigendom van de werkgever.

FLUIMSCHERM

Een doorzichtige wand, meestal uit plexiglas, die zelfstandigen op de toonbank optrekken om hen van de klant te scheiden. Bedoeling is om mogelijke overdracht van het coronavirus via speeksel te voorkomen, vooral dan bij clientèle met een kunstgebit. Dat heeft de ergerlijke en in de huidige omstandigheden zelfs levensbedreigende gewoonte om met consumptie te spreken.

GRENSAGENT

Streng kijkende politieagent die heeft postgevat aan een grensovergang om al het grensoverschrijdende verkeer terug naar af te sturen. Uitvluchten als 'Ik ga even snel mijn frisbee halen die ik net over de grens heb gegooid' worden niet geapprecieerd, noch baat tegenpruttelen over de Schengenzone. Let op: grensagenten mag u niet verwarren met douanebeambten. Hoewel ze zich net als douaniers graag schuilhouden rond grensovergangen en doorgaans ook in uniform rondlopen, zijn grensagenten hoegenaamd niet geïnteresseerd in wat u bij zich hebt in de kofferruimte - terugkeren zult u toch. Kleinere grensgemeenten experimenteerden tijdens de lockdown met een automatische grensagent die even ontradend werkt, en nog minder vatbaar is voor weer, wind of vermoeidheid: het betonblok.

HYDROXYCHLOROQUINE

Geneesmiddel dat op de markt kwam als antimalariamiddel, maar dat al snel gretig, en niet helemaal terecht, aftrek vond als behandeling tegen het coronavirus. Het nut van hydroxychloroquine bij de bestrijding van het virus blijft onbewezen. Opvallend: toen Donald Trump zich outte als trouwe gebruiker van het middel, begonnen wetenschappelijke organisaties het gebruik ervan expliciet af te raden - wellicht sloegen ze alarm toen ze merkten dat het een schrikbarende mentale achteruitgang veroorzaakt bij dagelijkse gebruikers.

IMMUNITEIT

Regeringen speelden eerst met het idee van groepsimmuniteit en wilden dus het virus gecontroleerd laten woekeren, zodat de opgebouwde immuniteit van ex-patiënten verdere verspreiding moeilijk maakt, maar die strategie werd na verloop van tijd opgeborgen. Voormalige coronalijders werden niet vanzelf immuun tegen het virus - en waren dus immuun tegen de verhoopte immuniteit. Dat werd ook duidelijk toen de Kortrijkzaan Philip Soubry, de eerste bevestigde coronapatiënt in België, na zijn genezing niet kon uitpakken met zijn indrukwekkende antilichaam: een bloedtest wees uit dat hij geen antistoffen had, ook al had hij het virus verslagen. Tegenvaller!

JOBTOBBEN

Je zorgen maken dat je tijdelijke werkloosheid zal plaatsmaken voor een permanentere vorm zodra de coronacrisis gaat liggen en de bedrijven weer opengaan. Jobtobben doet het vooral goed bij mensen die actief zijn in sectoren als de luchtvaart en de horeca, maar belooft binnenkort een wijdverspreid fenomeen te worden.

KUCHSCHAAMTE

De schroom die mensen met een kriebelende hoest bekruipt in openbare ruimtes. Daar komt een al te hoorbare kuch de kucher steevast op een reeks boze blikken te staan - vooral als hij die niet in een elleboog mikt. Mensen die aan kuchschaamte lijden, proberen in de meeste gevallen hun hoest te onderdrukken, met tranende ogen en een rasperige stem tot gevolg: óók verdacht.

LOCKDOWNFEESTJES

Ongeoorloofde samenkomsten tijdens de lockdown, waarbij het verbod op samenscholingen bewust wordt overtreden. Meestal ontdekt de politie lockdownfeestjes na een tip van een buur die zich stoort aan de geluidsoverlast, of die nog een eitje met u te pellen had omdat u altijd op zondag het gras maait. De meeste lockdownfeestjes werden echter georganiseerd vóór de lockdown, toen velen zich geroepen voelden om de nakende vereenzaming te vieren met een allerlaatste uitspatting in gezelschap - zo zorgden ze ervoor dat die periode van vereenzaming nóg langer zou duren. Begin mei stak een nieuwe variant van het lockdownfeestje de kop op: de lockdownbarbecue, al dan niet in het bijzijn van extreemrechtse politici, een gekroond hoofd of de dochter van Goedele Liekens.

MONDMASKERMALAISE

De irritante onduidelijkheid over het nut van mondmaskers in de openbare ruimte, waar ze te krijgen zijn, van welke stof en kwaliteit ze moeten zijn, welke kleur en afmetingen ze moeten hebben, en of de regering nu écht is opgelicht toen ze snelsnel ladingen inferieure exemplaren opkocht nadat ze eerder de strategische noodvoorraad van miljoenen mondmaskers had laten vernietigen.

NAAIEN

Zie ook 'Mondmaskermalaise'. Om een einde te maken aan het nijpende tekort aan degelijke mondmaskers, werd eind april een campagne gelanceerd waarin Lieven Scheire de bevolking opriep zelf maskers te maken met naald en draad. Een uniek initiatief: het was de eerste keer dat denken aan Lieven Scheire tijdens het naaien niet contraproductief werkte. Landgenoten met een naaimachine, die vroeger werden weggelachen door mensen die hun kleren gewoon in de winkel kopen, werkten zich prompt in het zweet voor de Nationale Naaiactie en stegen in ieders achting. Zoals Winston Churchill zei: 'Nooit eerder hebben zovelen zoveel te danken gehad aan zo weinigen.' Of het moet al over tweedeverblijvers gaan.

Volgende week: Van oversterfte tot Zweedse aanpak