'Nooit meer diëten': Sandra Bekkari legt uit hoe

‘Gezondigen’: het is een woord dat eenieder die zich voornam dit jaar op zijn voeding te letten, maar – we kennen u – daar ondertussen al deerlijk in gefaald is, als muziek in de oren zal klinken. Het principe is simpel: 80 procent gezonde basisvoeding + 20 procent persoonlijke extraatjes = 100 procent slaagkans, volgens voedingsconsulente Sandra Bekkari. ‘Niets is slecht, zolang je er niet mee overdrijft.’

'Je bent niet noodzakelijk goed bezig omdat je enkele superfoods op het menu zet'

Met haar recentste kookboek ‘Nooit meer diëten 3’ voerde Bekkari eind december de boekentop 10 aan in de categorie non-fictie (op de hielen gevolgd door Jeroen Meus’ ‘Dagelijkse kost’ en Pascale Naessens’ ‘Puur Pascale’). Haar vorige worp ‘Nooit meer diëten 2’ kaapte op de Gourmand World Cookbook Awards de nationale prijs ‘Best Diet Cookbook’ weg, én bovendien werd ze door de Focus- en WTV-kijkers en de lezers van de Krant van West-Vlaanderen verkozen tot ‘West-Vlaming van het jaar’ (waarmee ze onder meer Wannes Cappelle, Rik Verheye en Wouter Deprez het nakijken gaf). Geen nood als haar naam niet meteen een belletje doet rinkelen: Bekkari wordt door haar uitgeverij omschreven als ‘Vlaanderens succesvolste onbekende auteur’.

De aandachtige Humo-lezer herinnert zich dat Martijn Katan, emeritus hoogleraar voedingsleer aan de Vrije Universiteit Amsterdam, twee weken geleden in dit lekkere blad nog de raad gaf te luisteren naar de ‘officiële, betrouwbare instanties, en niet naar de commercie of de media die alle nieuwe voedingshypes onder de aandacht brengen’. Zitten we dan momenteel met uw poezelige voetjes te spelen? Geenszins: Bekkari volgde de opleidingen voedingsleer, orthomoleculaire voedingsleer en voeding en gezondheid aan de Open Universiteit Nederland, en kan dus op een brede wetenschappelijke basis bogen. Eat thát!

Sandra Bekkari «Het plotse succes is overdonderend en bij momenten surrealistisch, maar natuurlijk ook heel fijn. Volgens mij heb ik het te danken aan de haalbaarheid van mijn methode: mensen beseffen dat ze kunnen blijven genieten van lekker eten. De reden waarom velen de stap niet zetten naar een gezonder eetpatroon, is dat ze ervan uitgaan dat gezonde voeding synoniem is voor konijnenvoer.

»Nu, het is een heel lange weg geweest: ik begeleid al 20 jaar mensen naar een gezondere levensstijl, en heb in 2008 de Sana-methode uitgewerkt, die uitvoerig aan bod komt in mijn boeken. Maar toen ik in 2014 als bezoeker rondliep op de Boekenbeurs tijdens het schrijven aan ‘Nooit meer diëten 1’, dacht ik: ‘Waar ben ik in gódsnaam mee bezig? Er zijn al zoveel kookboeken!’ Toch ben ik ermee doorgegaan, omdat ik vanuit de praktijk merkte dat er nood aan was. Ik werk samen met een team van 36 coaches van wie meer dan de helft klassiek geschoolde diëtisten zijn: we geven mensen heel veel recepten mee, maar constateerden dat een recept zonder smakelijke foto niet echt aanspreekt. Dus besloot ik een boek als werkinstrument uit te brengen. Maar dat ook het grote publiek ervoor zou vallen, had ik nooit durven te dromen.»

undefined

HUMO En kijk nu: de ‘Nooit meer diëten’-dag, die op 7 januari in de Gentse Ghelamco Arena plaatsvond, was in een mum van tijd uitverkocht.

Bekkari «Dat was een beetje een uit de hand gelopen boekvoorstelling (lacht). Mensen konden met al hun vragen bij de Sana-coaches terecht en konden lezingen bijwonen, er was een food market met kookdemonstraties, en wie dat wou, kon ook zijn lichaamssamenstelling laten meten.»

HUMO Volgens de krant stuurden heel wat vrouwen hun man weg toen hun vetpercentage gemeten werd.

Bekkari (lacht) «Kan ik me voorstellen. Er is een verschil tussen je metabolische leeftijd – je leeftijd volgens je lichaamssamenstelling – en je chronologische leeftijd. Wie als dertiger te horen krijgt dat hij of zij een metabolische leeftijd van 45 heeft, moet weleens slikken. Of raakt net gemotiveerd om er iets aan te doen – je kunt dat wel degelijk beïnvloeden. Zelf ben ik 43, maar mijn metabolische leeftijd is 28.»

HUMO Voor we dieper ingaan op de manieren waarop we onze metabolische leeftijd kunnen laten zakken: denk je dat het toeval was dat Pascale Naessens net op de ‘Nooit meer diëten’-dag liet weten dat haar boek ‘Puur Pascale’ 80.000 keer over de toonbank ging in 2016, en daarmee het best verkochte boek van het jaar was?

Bekkari (lacht) «Ik word wel vaker met Pascale Naessens vergeleken. Ik wil er geen strijd van maken: hoe meer mensen ertoe bewogen worden gezonder te leven, hoe beter. Maar de timing was misschien een beetje ongelukkig (lacht). Ik ben het niet altijd eens met haar aanpak, maar wat ze verwezenlijkt heeft, kun je niet zomaar naast je neerleggen. Ik ken trouwens veel mensen die onze boeken combineren.»

HUMO Over combineren gesproken: van jou mogen we wél alles eten, Naessens houdt ons voor dat het beter is bepaalde voedselcombinaties – eiwitten en koolhydraten op hetzelfde bord – te vermijden.

Bekkari «Ik sta niet achter de combinatietheorie: niet alleen omdat die niet wetenschappelijk bewezen is, maar ook omdat ik geen zin heb om me met zulke regels bezig te houden. Nu, dat is van alle tijden: het Montignac-dieet stipuleerde ook dat je vetten niet met koolhydraten mag combineren. Maar waarom zou je geen krielpatatje met vis en groenten mogen combineren, of volkorenspeltpasta met kip? De combinaties op zich vormen het probleem niet: vaak zit de balans gewoon niet goed. Veel mensen eten te veel koolhydraten en eiwitten, maar te weinig groenten.»

HUMO Kreeg Naessens nog kritiek omdat haar methode eetstoornissen in de hand zou werken, dan kun jij op meer bijval rekenen van de experts. Zo liet professor Myriam Vervaet, een specialiste op dat vlak, weten dat jouw boeken ‘een goed beeld van een gezond eetpatroon bieden’.

Bekkari «Ik werk al lang samen met professor Vervaet: ze stuurt regelmatig patiënten naar mij door omdat ze zich kan vinden in mijn toegankelijke visie. Bij een eetstoornis is het erg belangrijk om weer op een gezonde manier te leren genieten van voeding, zonder daarbij in extremen te vervallen.

»Persoonlijk vind ik dat de actieve voedingsdriehoek wat aan vernieuwing toe is; andere visies vind ik dan weer erg extreem en onrealistisch. De orthomoleculaire voedingsleer focust bijvoorbeeld erg op voedingssupplementen, maar waarom zou je dure supplementen kopen als je die stoffen ook gewoon uit je voeding kunt halen? Ik heb niets tegen supplementen, maar je laat dat beter over aan een arts die een bloedanalyse bij je heeft uitgevoerd en je precies kan vertellen welke tekorten je moet aanvullen. Het woord ‘supplement’ zegt het zelf al: het is een aanvulling op je voeding. Voorts ben je ook niet noodzakelijk goed bezig omdat je enkele superfoods begint te eten.

»Ik snap niet waarom er zo moeilijk gedaan wordt over voeding, of waarom mensen zich aan strenge regels onderwerpen. Hoe verder je het gaat zoeken, hoe meer mensen zullen afhaken. En hoe meer regels en verboden voedingsmiddelen er zijn, hoe moeilijker er gedragsverandering tot stand komt. Want daar draait het uiteindelijk om: je gewoontes veranderen. Wij leren mensen weer back to basics te gaan: zodra je lunch en avondmaal al hoofdzakelijk uit verse groenten bestaan, krijg je – zonder dat je calorieën hoeft te tellen – sowieso al minder calorieën en meer gezonde voedingsstoffen binnen. Daarmee is de eerste grote stap al gezet. Maak je daar een gewoonte van, dan hoef je niet eens tot in het extreme met voeding bezig te zijn. Ik eet bijvoorbeeld ook weleens een pak friet, ook al weet ik dat het ongezond is. En als ik het eet, dan geniet ik er ook van. Je hoeft jezelf daarom niet de grond in te boren: ‘Ik heb geen karakter! Ik heb gefaald!’ Maar: ik eet niet élke dag friet. Niets is slecht, zolang je er niet mee overdrijft.»

undefined

'Havermoutvlokken moet je pimpen: bakken in de oven met wat noten en zaden erbij, en stukjes pure chocolade. Dat vinden kinderen wél lekker'

HUMO Zelf zweer je bij je eigen Sana-methode.

Bekkari «Die is gestoeld op zeven pijlers, maar het is geen revolutionair stappenplan, hoor.

»De eerste pijler is: eet met aandacht. Sommige mensen stoppen alles wat ze aangeboden krijgen op automatische piloot in hun mond – élk koekje dat bij de koffie voorgeschoteld wordt. Zo verlies je al snel het overzicht van wat je op een dag allemaal naar binnen speelt, terwijl het net helpt om daarbij stil te staan.

»Ten tweede: zorg ervoor dat je voldoende gehydrateerd bent. Veel mensen krijgen ’s namiddags een energiedip door te weinig te drinken. Ik heb als kind nog atletiek op competitieniveau gedaan, en elke sporter weet: 1 procent vochttekort staat gelijk aan 10 procent prestatieverlies. En het dagelijks leven is ook vaak topsport (lacht). Als je pas drinkt wanneer je dorst hebt, is het eigenlijk al te laat. Je hoeft het daarom niet enkel bij water te houden: een kopje kruidenthee of een kom soep – extra vocht én groenten – doen het altijd goed.

»Stap drie, zeer belangrijk: start de dag met een ontbijt dat je lang een verzadigd gevoel geeft. In mijn boeken werk ik vaak met havervlokken. De initiële reactie is dan vaak: ‘Iew, havervlokken! Saai!’ Maar je kunt er superlekkere dingen mee bereiden. Ik heb zelf drie kinderen die hun neus ophalen voor havermoutpap, maar in het weekend maak ik bijvoorbeeld eens havermoutwafels. Of ik begin de zondagavond al aan de granola voor de ochtend erna: havermoutvlokken bakken in de oven, met wat noten en zaden erbij. Als je er daarna stukjes pure chocolade aan toevoegt, vinden kinderen dat plots wél lekker – je moet het wat pimpen.

»Vierde tip: wie vroeg aan de dag begint, raad ik aan gezonde tussendoortjes te eten – halverwege de voormiddag en halverwege de namiddag. Zo voorkom je dat je na een drukke werkdag naar de supermarkt gaat en allerlei ongezonde producten in je winkelkar legt. Planning is dus belangrijk: wie de hele dag onderweg is voor zijn job, neemt best iets mee. Zelf heb ik altijd een stuk fruit en een handvol noten bij in een doosje, waardoor ik niet naar de snoepautomaat hol.

»Vijfde pijler: de helft van je maaltijd moet uit groenten bestaan. Veel mensen doen echter het omgekeerde: veel pasta en vlees, met groenten als garnituur. Wie al visioenen krijgt van een half bord smakeloze sla, kan ik geruststellen: ik heb het over lékker bereide groenten. Ik verwerk groenten in sauzen – mijn kinderen zijn dol op mijn spaghetti courgetti – of zorg voor een extra kom soep.

»Voorlaatste stap: varieer met superfoods. En dan doel ik niet op dure, exotische bessen of sapjes: de natuur zit vól superfoods – verse groenten en fruit, maar evengoed bepaalde kruiden. Verse peterselie, bijvoorbeeld: een eenvoudig, maar heel gezond keukenkruid. Onze eigen blauwe bessen die ’s zomers te vinden zijn: superfoods van de bovenste plank! En kies voor olijfolie in plaats van boter. Als je daarmee begint te variëren, zorg je voor een goede synergie.

»Tot slot moeten we meer bewegen en minder neerzitten. Kun je niet gaan sporten, ga dan over de middag een kwartiertje wandelen: dat doet al wonderen. Wie dat één keer doet, zal het verschil niet merken, maar wie daar een gewoonte van maakt wél.»

undefined

undefined

'De nieuwe kok van Bart Tommelein volgt mijn Sana-methode, en zijn familie is al langer fan.'

HUMO Wat dat laatste betreft: uit onderzoek is nochtans gebleken dat wie 8 maanden aan een stuk wekelijks 30 kilometer jogt, slechts drie kilogram verliest.

Bekkari «Op het vlak van lichaamsgewicht scheelt bewegen inderdaad niet zoveel – voeding heeft daar veel meer invloed op, want je eet de calorieën er nu eenmaal sneller bij dan je ze kunt wegwerken – maar het voordelige effect op je gezondheid ervan mag niet onderschat worden. Beweging werkt cholesterolverlagend, helpt tegen een hoge bloeddruk en werkt preventief tegen hart- en vaatziekten en hormoongerelateerde kankers. Wandel dagelijks een halfuurtje en je zult je al beter voelen. En wat meer is: het helpt tegen stress. In plaats van na het werk die stress weg te werken door diep in de koekjestrommel te graaien – en dus een emotionele eter te worden – kun je beter wat bewegen: je krijgt er ook meer energie van.

»Gezondheid en energie zijn voor mij prioritair. Daarom draait mijn nieuwe boek ‘Nooit meer diëten 3’ ook rond energie. Veel mensen kampen met vermoeidheid – niet zo vreemd, want er wordt immers enorm veel van ons verwacht – maar wie dan ook nog eens ongezond eet, kan dat drukke leven nog minder goed aan. Het is zoveel meer dan dat getal op de weegschaal: gewichtsverlies beschouw ik vooral als een leuk neveneffect van een gezonde levensstijl, en niet als een doel op zich.

»Hoe we ons voelen en hoe energiek we zijn, wordt voor een groot deel bepaald door wat we eten. Ons lichaam bestaat uit biljoenen cellen, die elk honderden tot duizenden mitochondriën of ‘energiefabriekjes’ bevatten. Hoe beter en evenwichtiger ons eetpatroon, hoe vlotter die energiefabriekjes hun werk kunnen doen. Zo zijn B-vitamines noodzakelijk voor die energieproductie. Niet zelden kampen mensen met een tekort aan energie ook met een tekort aan B-vitamines, die te vinden zijn in minimaal bewerkte voedingsmiddelen – havervlokken, noten, zaden. Maar wat doen veel mensen? Ze eten wit brood en witte pasta – bewerkte voedingsstoffen die geen B-vitamines meer bevatten. Logisch dat je dan weinig energie hebt! Ook voldoende magnesium en een stabiele bloedsuikerspiegel zijn noodzakelijk om je energiek te voelen.»

undefined

undefined

'Ook Veerle Baetens kookt regelmatig uit mijn boeken. Maar net zo belangrijk zijn voor mij de verhalen van onbekende lezers.'

HUMO En zelfs een goede nachtrust is afhankelijk van onze voeding.

Bekkari «Voor de omzetting van serotonine in het slaaphormoon melatonine hebben we het aminozuur tryptofaan nodig – te vinden in bijvoorbeeld kip en bananen – maar ook de vitamines B3, B6, magnesium en vitamine D.

»Nu, het gaat natuurlijk niet alléén om voeding. Vaak zitten we tot ’s avonds laat aan onze computer te werken: ook het blauwe licht van het computerscherm verhindert de melatonineaanmaak. Met als gevolg dat we wakker blijven en de natuurlijke slaapcyclus niet gerespecteerd wordt. Ik heb zelf een jaar geleden een blauwlichtfilter geïnstalleerd. Sindsdien voel ik dat ik moe word, en dat is positief: vroeger had ik gewoon doorgewerkt, en was ik in een vicieuze cirkel terechtgekomen. Want het hangt allemaal samen: een slechte nachtrust heeft ook weer een invloed op ons eetgedrag. Wie te weinig slaapt, heeft volgens bepaalde studies meer honger en is minder snel voldaan. Het gaat dus om het totaalplaatje. Logisch, zou je kunnen zeggen, maar: we denken er niet aan.»

undefined

'Ik snap niet waarom er zo moeilijk gedaan wordt over voeding. Hoe verder je het gaat zoeken, hoe meer mensen zullen afhaken'

HUMO Toch goed nieuws: dagelijks worden er in ons lichaam maar liefst 100 miljárd nieuwe cellen geproduceerd, die we elke dag opnieuw kunnen beïnvloeden met onze voeding.

Bekkari «Waardoor elke nieuwe dag een goede dag is om te beginnen gezonder te leven. Je lichaam vernieuwt zichzelf continu: hoe gezonder de bouwstoffen, hoe gezonder die cellen. Je zult me nooit horen zeggen dat gezonde voeding en beweging een garantie vormen op een lang, gezond leven: we hebben helaas niet alles zelf in de hand. Maar we kunnen wel een aantal belangrijke stappen nemen om onszelf beter te beschermen. Wie niet rookt, niet al te veel alcohol drinkt, gezond eet en veel beweegt, vindt een gezondere balans: dat is de basis. Niemand heeft dus nog een excuus om niet mórgen al met een gezondere levenswijze te beginnen.»

HUMO Iets wat ook viceminister-president Bart Tommelein geïnspireerd heeft: hij is fan van je boeken.

Bekkari «’t Is te zeggen: zijn familie vooral, Bart zelf blijft wat achter (lacht). Zijn nieuwe kok kookt nu wel volgens de Sana-methode: misschien is hij ondertussen op de goede weg. Zijn vrouw, ouders en schoonouders zijn er wel heel bewust mee bezig. Zijn schoonvader is hartpatiënt, maar is gezonder gaan eten en meer gaan bewegen. Hij is nu samen met zijn vrouw zijn tweede jeugd aan het beleven: ze gaan weer samen fietsen en zijn al flink wat gewicht kwijt.

»Ook Joy Anna Thielemans en Veerle Baetens koken regelmatig uit mijn boeken. Heel fijn, maar de getuigenissen en voor-en-nafoto’s die onbekende vrouwen – en mannen, jawel – me via sociale media sturen, zijn voor mij minstens even belangrijk.»

HUMO De aanbiedingen voor kookprogramma’s blijven wellicht niet uit?

Bekkari (lacht) «Er komt momenteel heel veel op mij af, dus het is een kwestie van af te wegen wat ik wil en kan doen – want ik wil lezingen blijven geven en mensen blijven begeleiden. Er is nog niets concreets: we zien wel.»

HUMO Heb je tot slot nog een concrete tip die onze lezers op de goede weg kan helpen?

Bekkari «Stop met het allesoverheersende zwart-witdenken: een product is niet alleen maar ‘goed’ of ‘slecht’. Wie zichzelf iets ontzegt, zal daar alleen maar méér trek in hebben. Zelf eet ik elke dag twee stukjes pure chocolade bij mijn kopje thee, die ik laat smelten in mijn mond: zálig. Als mij dat morgen zou verboden worden, zou het niet lang duren eer ik volledige repen begin te schransen. Blijf pósitief denken. Ik hoor mensen vaak zeggen: ‘Als ik één koekje eet, moet de rest van het pak er daarna ook aan geloven.’ Zolang je dat blijft zeggen, zal dat ook blijven gebeuren: ‘Het is nu toch al om zeep.’ Gedragsverandering gebeurt nu eenmaal met vallen en opstaan: het is niet omdat je een keer valt, dat je niet opnieuw kunt rechtkrabbelen.»

undefined

Sandra Bekkari,‘Nooit meer

undefined

diëten 3’,

Borgerhoff & Lamberigts