Nu de spanningen verder oplopen: komt het nog goed met Huawei?

Ren Zhengfei, de Huawei-topman die normaal journalisten mijdt als de pest, trok dinsdag twee uur uit om een select groepje buitenlandse media te overtuigen van de onschuld van zijn bedrijf. De Chinese telecomgigant is een ‘sesamzaadje’, klein en onbelangrijk, zei de 74-jarige oprichter van Huawei. Als de publiciteitsschuwe ‘generaal’ (dit was het derde interview in zijn carrière) in eigen persoon tevoorschijn komt, moet het wel echt crisis zijn.

Crisis is het inderdaad bij het Chinese Huawei. Rens nietige zaadje – oftewel het grootste telecombedrijf ter wereld met in 2018 een omzet van 120 miljard dollar – dreigt te worden verpletterd in de oplopende spanningen tussen China en de Verenigde Staten. Het wantrouwen tegen Huawei neemt in een toenemend aantal landen toe. Steeds meer westerse regeringen overwegen Huawei-apparatuur te weren uit gevoelige telecomprojecten zoals 5-G dataverbindingen. De VS, Australië en Nieuw-Zeeland willen geen routers, zendmasten, telefoons en andere producten van Huawei, omdat ze het bedrijf ervan verdenken de Chinese geheime dienst te helpen door een ‘achterdeurtje’ in te bouwen.

Topman Ren Zhengfei wast zijn handen in onschuld. Dan doen we gewoon beter ons best voor de landen die ons wel verwelkomen, zei hij dinsdag. Zijn lidmaatschap van de communistische partij betekent niet dat hij zijn klanten, waar dan ook ter wereld, zou schaden. ‘Het principe van handel is: de klant gaat voor. Mijn politieke overtuiging en zakelijk handelen zijn niet noodzakelijk intiem met elkaar verstrengeld.’

Het voor Huawei rampzalige jaar 2018 werd afgerond met de arrestatie van Rens dochter Meng Wanzhou, financieel hoofd van het bedrijf. Ze werd vorige maand in Canada opgepakt op verzoek van de Verenigde Staten, die haar van fraude en het schenden van sancties met Iran beschuldigen. In Vancouver wacht ze onder strenge bewaking af of het daadwerkelijk tot uitlevering komt.

Canadese clash

De verhoudingen tussen Canada en China zijn sindsdien ijzig. In China zijn bij wijze van vergeldingsmaatregel enkele Canadezen opgepakt, bijvoorbeeld met vage aantijgingen van spionage. Beijing voerde maandag de druk een tandje op: een Canadese man die betrokken zou zijn bij de smokkel van ruim 200 kilo amfetamine kreeg de doodstraf. Eerder was hij in een proces dat 2,5 jaar duurde tot vijftien jaar veroordeeld, maar in hoger beroep kwam de rechtbank in Dalian binnen enkele uren tot de conclusie dat die straf te licht was. De Canadese regering heeft dinsdag Beijing om genade gevraagd.

2019 begon voor Huawei slecht met de arrestatie van een werknemer in Polen. Wang Weijing was van een positie bij het Chinese consulaat in Warschau overgestapt naar een positie als directeur verkoop bij Huawei. Hij zou hebben gespioneerd in samenwerking met een eveneens gearresteerde Pool, die bij telecombedrijf Orange was terechtgekomen na een lange carrière bij de Poolse veiligheidsdienst en andere gevoelige regeringsinstanties .

undefined

Polen probeert nu zowel de Europese Unie als de Navo op één lijn te krijgen om de toegang van Huawei en andere Chinese telecombedrijven tot de Europese markt strenger te reguleren. Dat Poolse wantrouwen is een klap voor Huawei, dat net op het punt stond cruciale contracten voor 5-G netwerken te tekenen.

Huawei heeft het in opspraak geraakte personeelslid onmiddellijk ontslagen. Al is Ren een hardcore patriot en communist, spioneren doet hij niet, zei hij dinsdag tegen onder meer Bloomberg, Financial Times en de The Wall Street Journal. ‘Het Westen denkt dat de ideologie op Huawei-apparatuur gedrukt staat. Dat is net zo stom als het kapotslaan van weefmachines tijdens de industriële revolutie.’

Ontkoppeling

Het grootste telecombedrijf ter wereld uitsluiten lijkt onmogelijk. Huawei dankt zijn succes – een mondiaal marktaandeel van 28 procent – aan de globalisering waarbij economieën wereldwijd met elkaar verweven zijn geraakt. Toch is het niet ondenkbaar dat de steeds venijniger wordende economische en politieke rivaliteit tussen China en Amerika (en zijn bondgenoten) leidt tot een zogenaamde ‘ontkoppeling’. Steeds meer deskundigen voorspellen dit scenario, waarbij bijvoorbeeld hightech opgesplitst raakt in twee gescheiden werelden die elkaar fel bestrijden.

De eerste voortekenen zijn er: het stikt van de negatieve reisadviezen. Eerder waarschuwde de VS Amerikanen voor ‘willekeurige toepassing van plaatselijke wetgeving’ in China, nu wordt personeel van Chinese staatsbedrijven afgeraden naar de VS te gaan. Woensdag adviseerden zowel de Chinese als de Canadese regering reizen naar elkaars grondgebied zoveel mogelijk te beperken wegens verhoogd risico op ‘willekeurige arrestatie’.

© De Volkskrant