Nu van Aert toch deelneemt zondag: hoe gevaarlijk is koersen na corona? ‘Wat je zeker niet moet doen, is met een knal beginnen’

Wout van Aert staat zondag aan de start van Parijs-Roubaix, meldt zijn team Jumbo-Visma. Van Aert raakte nochtans vlak voor de Ronde van Vlaanderen besmet met het coronavirus. Is het verstandig om hem nu al de zware inspanningen van een wedstrijd als de Franse kasseiklassieker te laten ondergaan? En waarom dragen andere renners in het peloton nog altijd de gevolgen van een besmetting met zich mee?

Waar komt de bezorgdheid van de renners vandaan?

Het is dit wielerseizoen koersen met covid-19 in het wiel. Wielrenner Tim Declercq van de ploeg Quick Step-Alpha Vinyl liep begin februari tijdens corona een ontsteking aan zijn hartzakje op. Eerst besloot hij de Vlaamse voorjaarsklassiekers over te slaan, maar na enkele weken rust keerde hij terug in Dwars door Vlaanderen (89ste) en de Ronde van Vlaanderen (niet uitgereden). Vorige week verliet hij voortijdig de etappekoers Circuit de la Sarthe. Hij voelde zich toch niet goed.

De Italiaan Sonny Colbrelli zeeg vorige maand na de eerste etappe in de Ronde van Catalonië met hartritmestoornissen ineen en moest worden gereanimeerd. Een verband met een besmetting staat nog niet vast. Colbrelli liep het virus begin dit jaar op, maar kreeg twee weken voor de wedstrijd ook bronchitis.

Het peloton is er niet gerust op. De Nederlander Tom Dumoulin reed in dezelfde wedstrijd en stapte voortijdig uit. Hij testte zelf begin maart positief en oordeelde later dat hij te vroeg het racen had hervat. Teammanager Patrick Lefevere van Quick Step-Alpha Vinyl verklaarde na het voorval met Colbrelli dat iedere renner uit zijn ploeg na een besmetting een hartonderzoek ondergaat. Tegen Sporza: ‘Als er nu iemand bij ons ziek wordt, nemen we geen risico. Niemand had gedacht dat het virus zo’n impact zou hebben op ons organisme.’

Viroloog Marc Van Ranst reageerde begin deze maand op Twitter krachtig op een veronderstelling dat de toen net ziek geworden Wout van Aert misschien toch wel Parijs-Roubaix zou kunnen rijden, ‘een kans van fiftyfifty’.

VAN RANST «De kans op Roubaix hoort niet fiftyfifty te zijn, maar nul. Na een corona-infectie mag het lichaam (en dus het hart) niet te snel overbelast worden. Wout van Aert zal Parijs-Roubaix winnen, maar niet dit jaar.»

Is de angst terecht?

Onderzoek van het Amsterdam UMC onder honderd topsporters in Nederland, gecombineerd met resultaten van wetenschappelijke publicaties, wees in november vorig jaar uit dat 2 tot 4 procent na een besmetting hartschade oploopt. De hartspier bevat veel receptoren waarlangs het virus kan binnendringen en ontstekingen en littekens veroorzaken. Ook kan het hartzakje geïnfecteerd raken.

De Nederlandse sportcardioloog Harald Jørstad, leider van het onderzoek, tekent aan dat covid-19 niet de enige veroorzaker is van myocarditis en pericarditis. ‘Er zijn veel virussen die deze aandoeningen teweeg kunnen brengen. Je kunt het bijvoorbeeld ook door een griepvirus oplopen.’

Volgens hem is het onmogelijk vast te stellen of voor wielrenners het risico groter is. ‘Ja, in die sport is sprake van een superzware belasting, maar aan de andere kant zijn ze zeer goed getraind.’

Terughoudendheid blijft geboden, beklemtoont hij. Proeven met muizen leren dat inspanningen kort na een besmetting tot snellere verspreiding van het virus in het lichaam leiden, met meer ontstekingen en ritmestoornissen tot gevolg. Het blijft wel beperkt tot deze vaststelling. ‘Je kunt mensen natuurlijk niet blootstellen aan dit soort experimenten.’

Volgens Frits Rosendaal, hoogleraar klinische epidemiologie en onderzoeker van hart- en vaatziekten in het Leids Universitair Medisch Centrum, is er nog veel onbekend over de gevolgen van een besmetting. ‘Je ziet dat zelfs mensen die nauwelijks ziek zijn geweest, er langdurig last van kunnen hebben. We weten het simpelweg niet precies.’

Het onderzoek onder topsporters noemt hij waardevol. ‘Maar het roept tegelijkertijd veel vragen op. Hoelang duurde het? Hoe erg was de schade? Gaat het na een tijdje over?’ Het incident met Colbrelli is niet meteen alleszeggend. ‘Je ziet het vaker dat topsporters plots ineenzakken. Denk aan de voetballers Nouri en Eriksen. Je moet niet te snel conclusies trekken.’

Wat is het advies?

Jumbo-Visma kiest voor een gefaseerde terugkeer van Van Aert. Na de Ronde van Vlaanderen sloeg hij afgelopen weekend ook de Amstel Gold Race over. De training is intussen hervat. Volgens ploegleider Arthur van Dongen is hij eerst cardiologisch getest. Daarna is besloten dat hij fit genoeg is om komende zondag deel te nemen.

Arts Tom Teulingkx, verbonden aan de Belgische wielerbond, gaat uit van ‘minimaal zeven, liefst tien dagen’ rust na een besmetting. ‘Maar de uiteindelijke beslissing ligt bij de sportarts.’ Hij adviseert precies vast te leggen wat de eerste training voor effect heeft en vervolgens geleidelijk de volumes op te bouwen. Pas daarna kan hervatting van de competitie aan de orde komen.

Sportcardioloog Jørstad van het Amsterdam UMC valt er onmogelijk een precies getal op het geadviseerde aantal dagen zonder koers te plakken. Symptomen en duur van de besmetting lopen te veel uiteen. ‘Wat je zeker niet moet doen, is met een knal beginnen. Je moet volledig klachtenvrij zijn. Als je pijn op de borst voelt of je bent kortademig: niet fietsen. Zorg dat je goed bent hersteld. Laat je adviseren door het medisch team van je ploeg. Verder moet je gewoon het gezond verstand gebruiken.’

Ook hoogleraar Rosendaal van het LUMC maant tot voorzichtigheid. ‘Het is hetzelfde als met de griep: als je tien dagen ziek bent geweest, moet je ook niet meteen weer op de fiets springen.’ Hij wijst nog op een andere taak van de begeleiders, omdat de sporter zo snel mogelijk weer zal willen gaan koersen, omwille van financiële en sportieve belangen. ‘Het is de plicht van artsen de renners tegen zichzelf te beschermen.’

(VK)