Ondanks de afkeer voor beide kandidaten moeten de Fransen vandaag kiezen in wat voor land ze willen wonen: dat van Macron of Le Pen?

Met de keuze van een president bepalen de Fransen vandaag welke afslag hun land, dat op een tweesprong staat, zal maken.

In wat voor land willen zij wonen? Dat is in wezen de vraag die de Fransen moeten beantwoorden als zij vandaag een president kiezen. Is het een naar binnen gericht Frankrijk, zoals de rechts-populistische kandidaat Marine Le Pen voor ogen staat? Een Frankrijk dat de eigen wetten boven Europese verdragen stelt, waarin autochtone Fransen prioriteit krijgen boven immigranten bij het vinden van werk of een woning?

Of kiezen ze voor een Frankrijk zoals de liberale kandidaat en huidige president Emmanuel Macron dat voor zich ziet? Een land waar volgens hem eenheid voorop moet staan, zoals zijn slogan nous tous predikt. Een land bovendien dat een leidersrol in Europa vervult.

Een stuk beschaafder dan vijf jaar geleden

Afgelopen weken hebben de twee hun ideale vergezichten aan de kiezers geschetst, tijdens hun bezoekjes aan dorpen en steden door het hele land, in vele interviews en niet te vergeten tijdens het enige verkiezingsdebat afgelopen woensdag toen ze meer dan twee uur met elkaar de degens kruisten. Daarbij ging het er een stuk beschaafder aan toe dan vijf jaar geleden. Destijds zaten Macron en Le Pen ook al tegenover elkaar en was het debat door de felle beschuldigingen die over tafel vlogen nauwelijks te volgen. Dit keer werden de woorden kalmer gewogen, alsof beide kandidaten zich bij elke opmerking realiseerden wat er op het spel staat.

In de eindsprint van de campagne probeerde Macron de Fransen te laten zien dat het ondanks de woelige tijden die ze doormaken met een pandemie en een oorlog op Europese bodem zo slecht nog niet gaat. Een groot deel van de Fransen staat er beter voor dan vijf jaar geleden, benadrukte hij. Zo is de werkloosheid met een krappe zevenenhalf procent in jaren niet zo laag geweest. Maar, gaf de president deze week ook toe, zijn pogingen tot economische en sociale hervormingen hebben de ontevredenheid en boosheid onder de Fransen niet weten te temperen.

Het is die ontevredenheid waar Le Pen in het staartje van de campagne nog eens de aandacht voor vroeg. Ze beloofde de Fransen meer koopkracht en dat ze – als haar een mandaat wordt gegund – goed zal luisteren naar het volk, ‘de enige expert die Macron niet heeft geraadpleegd’.

Sinds vrijdagnacht is de campagne gesloten, moeten de presidentskandidaten er het zwijgen toe doen en is het woord aan de Franse kiezers. Die lijken niet allemaal even doordrongen van de historische tweesprong waar hun land voor staat. Een grote groep zegt zich niet vertegenwoordigd te voelen en twijfelt om überhaupt de gang naar de stembus te maken. Daartoe behoren onder meer stemgerechtigden die extreemrechts wel vrezen maar het ook niet over hun hart krijgen om Macron aan een tweede termijn te helpen. Het is een geluid dat bijvoorbeeld klinkt in de achterban van de links-populistische Jean-Luc Mélenchon die het nét niet tot de tweede ronde schopte.

De afkeer voor beide kandidaten

Dat geluid viel de afgelopen tijd ook te horen bij verschillende kleinere en grotere demonstraties door het hele land, waarbij de afkeer voor beide presidentskandidaten centraal stond. Of deze kiezers zich vandaag – al dan niet hangend en wurgend – naar het stemhokje zullen slepen en achter wiens naam zij hun kruisje plaatsen, zal wellicht het lot van Frankrijk voor de komende jaren bepalen.

(Trouw)