Onder presidenten: Herman Van Rompuy over Barack Obama, Man van het Jaar

Het moet van Gorbatsjov, van perestrojka en glasnost geleden zijn dat een buitenlandse politicus tot drie keer toe Man van het Jaar werd in Humo’s Pop Poll. Maar kijk, het lukt Barack Obama bijna moeiteloos. Omdat hijzelf moeilijk bereikbaar was voor commentaar, belden we met Herman Van Rompuy. ‘Als ik een Amerikaan was, had ik ook voor hem gestemd.’

‘The White House, how may I help you?’

'Hij zegt wat iedereen voelt.'

‘Yes, hello, het Belgische weekblad Humo hier. Is het mogelijk om meneer Obama te spreken?’

‘Wie?’

‘President Obama. Hij is onze Man van het Jaar. Van Humo. Een Belgisch weekblad.’

‘Ik ben bang dat de president het nogal druk heeft. Maar u kan hem altijd een mail sturen.’

‘Kan u hem alvast feliciteren?’

‘Ik denk dat u beter een mail stuurt.’

***

‘Dear Mr. President,’ schrijf ik. ‘U bent voor de derde keer verkozen tot Man van het Jaar door het lezerspubliek van Humo. Het lijkt een kleine stap voor een president, maar neem het van ons aan: voor de mensheid betekent het heel wat. Congratulations.’ Send. In afwachting van een antwoord dan maar even met de Europese collega van Obama gebeld. Zondagavond, en Herman Van Rompuy was gewoon thuis.

HUMO Hallo, meneer Van Rompuy. Obama is opnieuw Man van het Jaar geworden. Terecht?

Herman Van Rompuy «Het is niet aan mij om te zeggen of dat terecht is. Zoals bij alle verkiezingen zijn het degenen die stemmen die beslissen.»

HUMO Hebt u gestemd?

Van Rompuy «Nee, het was een beetje te druk de laatste tijd. Maar ik kan me wel vinden in de uitslag. Obama’s herverkiezing is een indrukwekkende politieke prestatie. Niet dat het onverwacht kwam: hij heeft nooit echt achter gelegen in de peilingen, maar een herverkiezing moet je verdíénen. Zeker in economisch benarde tijden. Er wordt vaak beweerd dat er vanaf een bepaalde werkloosheidsgraad – ik denk dat het 7 procent is – nauwelijks kans is op een herverkiezing, maar het is Obama toch gelukt. Met een marge die groter was dan voorspeld. En dat betekent dat hij de Amerikanen ervan heeft kunnen overtuigen dat hij die tweede termijn verdient.

»Je mag ook niet vergeten dat zijn eerste verkiezing niet zozeer een politiek dan wel een beschavingsfenomeen was. Tot voor enkele jaren was het ondenkbaar dat iemand met Afro-Amerikaanse wortels president zou worden. Obama woog zwaarder als vertegenwoordiger van een nieuw en modern Amerika dan als politicus. Hij had ook nauwelijks politieke ervaring. Nu is hij niet alleen president geworden om wie hij is, maar ook om wat hij verwezenlijkt heeft.»

HUMO Time schreef in die zin dat de Amerikanen in 2008 voor een symbool kozen, en nu voor een mens. Met zijn fouten, zwaktes en tekortkomingen.

Van Rompuy «Nou, ik zag in 2008 toch ook al een mens van vlees en bloed. Hij is een buitengewoon redenaar, zegt men. Wel: een buitengewoon redenaar is geen robot die een tekst afdreunt die iemand anders geschreven heeft. Je bent pas een buitengewoon redenaar als je het gevoel áchter de woorden kunt overbrengen, als je empathisch bent, als je meedeint op de emoties van de publieke opinie en aanvoelt wat in de samenleving leeft.

»Dat zie je nu ook weer, na de schietpartij in de basisschool in Newtown. Obama zegt wat iedereen voelt. Hij toont zijn pijn en zijn verdriet. Net zoals hij in 2008 zijn geloof in verandering zowel verwoordde als toonde.»

HUMO Wat ook opvalt, is zijn fysieke veroudering. Op vier jaar tijd is Obama grijs geworden, hij heeft een diepe rimpel om de mond en de vermoeidheid staat in zijn ogen te lezen. Het gewicht van de macht?

Van Rompuy «God ja, men wordt altijd vier jaar ouder op vier jaar tijd ― de tijd staat voor niemand stil. Maar het is natuurlijk een slopende job, dat zal niemand ontkennen. De zorgen zijn enorm, de gevolgen van beslissingen groter dan bij de gemiddelde mens. Ik ken veel leiders die daar lichamelijk door getekend zijn.