Onderzoeksjournalist Andrew Jennings ontmaskert de FIFA-maffia

Bijna in zijn eentje legde de Schotse onderzoeksjournalist Andrew Jennings de voorbije vijftien jaar de talloze schandalen bij de FIFA bloot. Nu vertelt hij het hele verhaal achter de criminele praktijken en zijn jacht op ‘die hypocriete pooiers die met onze sport aan de haal gingen om zichzelf te verrijken’.

'Toen Blatter instemde met een WK in Qatar, dacht hij volgens mij: 'Tegen dan ben ik er niet meer en tel ik elke dag mijn goudstaven''

Andrew Jennings «Ik wil met mijn boek aantonen dat de FIFA een criminele organisatie is, en dat sinds de aanstelling van de Braziliaan João Havelange als voorzitter in 1974. Die leerde alles van zijn mentor Castor de Andrade, de grootste maffiabaas die Brazilië ooit gekend heeft – honderden politiemensen, politici en rechters heeft hij omgekocht om vrij spel te hebben. Havelange zag de FIFA als een melkkoe en begreep dat via marketingdeals en de verkoop van tv-rechten het meeste geld te verdienen was. Die werden vooral toegekend aan ISL, een sportmarketingbureau opgericht door Adidas-baas Horst Dassler, in ruil voor massa’s smeergeld. Havelange installeerde een criminele cultuur bij de FIFA, gebaseerd op omkoping en smeergeld, en die is nooit meer verdwenen.»

HUMO En Sepp Blatter zette zijn werk gewoon voort?

Jennings «Ja. Blatter was eerst zijn officemanager: Havelange verliet Rio niet graag, en hij had in Zürich iemand nodig die hij kon vertrouwen. We hebben nu het bewijs dat Blatter op de hoogte was van de corrupte praktijken en ze zelf toepaste: een verklaring van Havelange aan een Braziliaanse openbare aanklager. Besef goed dat er decennialang honderden miljoenen dollars aan inkomsten die het voetbal toekwamen, in eigen zak werden gestoken. Havelange handelde ook niet als een gewiekste zakenman. Hij verkocht de rechten ruim onder de marktprijs, zolang het smeergeld maar hoog genoeg bleef.»

HUMO Een cruciaal moment was de gelijktijdige toekenning van het WK 2018 aan Rusland en het WK 2022 aan Qatar. U zegt: zo konden ze hun smeergeld meteen verdubbelen.

Jennings «Daar gingen ze te ver. Bij het uitvoerend comité van de FIFA geldt de regel ‘Pay to play’. Als je het WK wil, dan moet je betalen. De Britten kregen het niet, want wat je ook van hen mag beweren: smeergeld betalen ze niet. Net als de VS: die hebben geen budget. In elk Europees land zouden dergelijke verdachte geldstromen meteen aan het licht komen. Bovendien vraagt de FIFA aan het organiserende land een vrijstelling van belastingen en taksen voor de hele organisatie, de sponsors en de bouwondernemingen. Alsof je een belastingparadijs creëert in je eigen land. Aangezien de EU zoiets nooit zou toelaten, begon het me te dagen dat de FIFA net zulke voorwaarden in het leven heeft geroepen om zich ver van de westerse democratieën te kunnen houden. Zo kunnen ze probleemloos in zee met mensen zoals Poetin – wat kunnen hem die voorwaarden schelen? Net als Qatar, die hebben het FIFA-contract niet eens gelezen.»

HUMO Loretta Lynch, de Amerikaanse minister van Justitie, verklaarde vorige week dat er nog meer arrestaties zullen volgen. Wat staat er volgens u te gebeuren?

Jennings «Moeilijk te zeggen. Belangrijk vond ik wat de Zwitserse openbare aanklager Michael Lauber samen met Lynch zei: ‘In voetbaljargon: sinds de arrestaties in mei zitten we nog maar in het eerste kwartier van de wedstrijd.’ Zowel de FBI als de Zwitserse autoriteiten hebben gespecialiseerde teams op het schandaal gezet. Vooral de Zwitsers willen zich bewijzen: jarenlang hebben ze niks gedaan, waardoor Blatter en zijn handlangers straffeloos hun gang konden gaan. Het is ook klein bier voor die onderzoekers: zij hebben de Zwitserse banken kleingekregen, die apen van de FIFA hebben ze zó bij de kraag, want die hebben nooit de moeite genomen om hun corrupte gedrag te verbergen. Jérôme Valcke (secretaris-generaal van de FIFA en sinds vorige week op non-actief na beschuldigingen van zwendel met WK-tickets en smeergeld, red.) zit al in de problemen, en er zullen er nog volgen.»

HUMO Blatter verklaarde vorige maand op de BBC dat hij ‘een eerlijk man’ is. Is hij nog toerekeningsvatbaar?

Jennings «Eerst: dat interview was een schande, het werd afgenomen door de BBC-sportredactie. ‘Panorama’, het BBC-programma waar ik voor werk, had er niks mee te maken. Maar over Blatter: ik denk dat hij vooral in shock is – dit had namelijk nooit mogen gebeuren. Zijn advocaten hebben hem vast verteld dat hij een groot probleem heeft. Er is bijvoorbeeld een document opgedoken dat bewijst dat hij de tv-rechten van de WK’s van 2010 en 2014 ver onder de marktprijs heeft verkocht aan de Caraïbische voetbalbond en Jack Warner (vroeger vicevoorzitter van de FIFA en spilfiguur in het hele corruptieschandaal, red.). Je moet weten dat Warner als voorzitter van de Amerikaanse voetbalbond goed was voor 35 stemmen, en dus heel belangrijk bij de verkiezing van de FIFA-voorzitter.»

HUMO Wat verwacht je van de komende voorzittersverkiezingen?

Jennings «Wie zegt dat er verkiezingen worden gehouden? Alleen Blatter, en die kunnen we niet serieus nemen. De kranten schuiven nu Michel Platini naar voren, én de Jordaanse prins Ali bin Hussein en de Zuid-Koreaanse industrieel Chung Mong-joon (van het Hyundai-conglomeraat, red.). Platini is nog zo iemand die ik niet vertrouw: hij heeft met geen woord gerept over dat duistere verleden. Intussen is de UEFA zo rijk en machtig dat ze de FIFA niet meer nodig heeft. Ik denk ook niet dat ze de Premier League zullen stilleggen om in de winter in een zandbak een WK te gaan spelen, die belangen zijn te groot. Zij hebben volgens mij allang beslist om niet te gaan, maar ze houden zich stil. Toen Blatter instemde met zoiets onzinnigs als een WK in Qatar, dacht hij vast: ‘Tegen dan ben ik er niet meer en tel ik elke dag mijn goudstaven.’ Trouwens, niemand wil graag naar Rusland en al zeker niet naar Qatar. De FIFA is niet meer geloofwaardig, en ik verwacht ook financiële problemen: hun rekeningen zullen worden bevroren.»

HUMO In het uitvoerend comité zetelt al 27 jaar een landgenoot: Michel D’Hooghe. Hij beweert nooit van enige corruptie geweten te hebben.

Jennings «Ik heb nog nooit iets gezien of gehoord dat tegen hem pleit. Het kan dat hij niet op de hoogte was, maar daarover zullen de speurders binnenkort wel oordelen.»