Op deze verre planeet is het zó heet dat ijzer er kookt

Welkom op WASP-189b, een verzengend hete hellewereld van gas, grofweg anderhalf keer zo groot als Jupiter. Hopelijk hebt u uw strandkledij bij, want het wordt weer heet vandaag. Onvoorstelbaar heet.

De planeet WASP-189b draait zijn rondjes om ster HD 133112 – een naam die uit de astronomische tabellen komt rollen, maar waarvan de laatste drie cijfers verrassend toepasselijk zijn. Wie zich per abuis terugvindt op deze planeet, mag namelijk gerust noodnummer 112 bellen, al zal dat verder weinig helpen. En niet alleen omdat driehonderd lichtjaar verderop in de kosmos niet bepaald een zendmast in de buurt staat.

Op WASP-189b – aan de hemel te vinden in het sterrenbeeld Weegschaal – is het zo bizar, onvoorstelbaar heet dat ijzer er niet alleen smelt maar zelfs kóókt, als een pan water op het vuur. Het is op het oppervlak zo’n 3.200 graden Celsius, heter bijvoorbeeld dan op ster (!) Proxima Centauri, de buurster van onze zon. Bij die temperatuur kookt de planeet niet alleen ijzer tot toef gas, maar reduceert elk mens ongelukkig genoeg om een bezoekje te brengen direct tot niets.

Die groteske oppervlaktetemperatuur is een gevolg van het feit dat WASP-189b zowat bovenop zijn moederster geparkeerd staat, op zo’n 7,5 miljoen kilometer afstand. Naar menselijke maatstaven is dat weliswaar een fiks eind, maar astronomisch stelt het weinig voor. WASP-189b staat zelfs twintigmaal dichter bij zijn ster dan de aarde bij de zon. En omdat die moederster ook nog eens één van de heetste sterren is waar planeten rond cirkelen – met een temperatuurruim 2000 graden hoger dan die van de zon – is het resultaat een barbecue van kosmische proporties.

Astronomen ontdekten de extreme wereld met behulp van de Europese ruimtetelescoop CHEOPS, zo schrijven ze in vakblad Astronomy & Astrophysics. In het artikel tekenen ze een reeks bijzondere eigenschappen van de planeet en zijn moederster op. Zo staat de wereld altijd met dezelfde kant naar zijn ster - net zoals de maan altijd met dezelfde kant naar de aarde gedraaid staat.

En ook met die ster is iets bijzonders aan de hand. Uit het gemeten lichtpatroon blijkt dat HD 133112 niet een mooie bol is, zoals de zon, maar eerder een soort maffe, dikke pannenkoek: in de breedte is hij groter dan in de hoogte.