Philip Huff: 'Literatuur is niet weglopen van het leven, maar ervoor trainen'

Dat Philip Huff behalve een schrijver ook een lezer is, werd al duidelijk in zijn derde roman ‘Boek van de doden’, waarvoor hij gulzig putte uit enkele literaire meesterwerken.

Philip Huff «Het eerste literaire boek dat ooit diepe indruk op me maakte, was ‘Into the Wild’, over een jongeman die tegen de verwachtingen van zijn omgeving ingaat en zijn eigen keuzes maakt. Toen ik een paar jaar geleden in het ziekenhuis lag voor een hartoperatie, zag ik Sean Penns fantastische verfilming, en toen kreeg ik het idee om het boek te herlezen. Daarna ontstond het plan om álle boeken die een impact op mij hadden gehad te herlezen, en voor mezelf uit te zoeken waarom dat juist was. Intuïtief weet je wel dat ‘The Sun Also Rises’ je ontroert omdat het gaat over mensen die gevangen zitten in hun eigen leven, maar bij het schrijven erover moest ik dat plots exact gaan verwoorden. Dat is voor mij de waarde van schrijven, dat ik er al schrijvende achter kom wat ik nou precies vind.»

HUMO Je geeft in het boek een wel érg persoonlijke inkijk in je leven. Ik had achteraf het gevoel dat ik je even goed ken als je beste jeugdvriend.

Huff «Ja, ik geef veel bloot. Spannend hoor, voor het eerst kan ik me niet verstoppen achter een personage. Voor mij was het heel logisch dat het ziekenhuis en mijn operaties verband hielden met het herlezen van deze boeken, dus moest dat erin. Al was het wel even zoeken: ‘Hoe kan ik dat opschrijven zonder dat het een soort van ‘Oprah Winfrey Show’ wordt?’»

HUMO Ik kreeg ook zin om de hele winter niet buiten te komen, eerst alle boeken die je beschrijft te lezen en dan pas verder te gaan met het leven.

Huff (lacht) «Dat lijkt me een uitstekend idee. De meeste mensen sparen series op voor de winter, laten we hopen dat er ook een paar zijn die dat weer met boeken doen. Niet dat ik het met dat doel heb geschreven, ik probeer gewoon te schrijven wat ik zelf graag zou lezen. Bovendien wilde ik exact uitzoeken waarom literatuur zo’n interessante wereld is, waarom het – zoals jij zegt – de moeite is om je er een hele winter, en bij uitbreiding een heel leven, in op te houden.

»Een deel van het antwoord vond ik bij Julian Barnes, die stelt dat wie de wereld van een boek binnengaat niet uit het leven ontsnapt, maar er juist dieper in duikt. Literatuur is niet weglopen van het leven, maar ervoor trainen.»

HUMO Een vriend van me leest nooit. Hoe moet ik hem overtuigen er alsnog aan te beginnen? Móét iedereen wel lezen?

Huff «Dat vind ik altijd de moeilijkste vraag. Je begrijpt de wereld beter als je veel leest, vind ik. Het boek heet ‘Het verdriet van anderen’, want dat is wat een roman is: dicht bij de pijn van een vreemde komen. Betrokkenheid is een wezenlijk onderdeel van de literatuur. Het gebeurt vanzelf, omdat je langdurig dicht bij een personage komt. Denk bijvoorbeeld aan Esther in Sylvia Plaths ‘The Bell Jar’: zelden zo helder gelezen wat depressie met je doet.

»Maar natuurlijk vind ik niet dat iedereen moet lezen. Je kunt het niet bij anderen gaan opdringen. Stel dat ik heel erg van jagen of van salsa zou houden, dan moet ik toch ook niet iedereen aan de jacht of de dans proberen te krijgen?»

HUMO Je begrijpt de wereld beter als je leest, zeg je. Zelf heb ik nooit meer van de wereld geleerd dan door naar ‘The Wire’ te kijken.

Huff «‘The Wire’ is dan ook de beste serie die ooit is gemaakt – blij dat we het daarover eens zijn. Ik zou durven te stellen dat dat komt omdat hij zo op een roman lijkt: dilemma’s, ontwikkelingen, personages die zomaar doodgaan. Vroeger had je in tv-series personages a, b en c, en aan het einde van de serie waren ze nog steeds a, b en c. Daar keek je ook voor, die geruststelling: Joey is Joey en zal altijd Joey blijven. In een goed boek maakt iemand net een evolutie door, waardoor hij of zij aan het einde iemand anders geworden is. Dat hebben ze nu ook in tv-land begrepen.»