Philippe Lamberts (Ecolo) doet de bankiers bloeden
Europees Parlementslid Philippe Lamberts haalde de kolommen van The Financial Times, The Guardian en The Wall Street Journal en gaf op CNN Richard Quest, de gevreesde brulboei van het businessprogramma ‘Quest Means Business’, lik op stuk.
Onderwerp van gesprek: de buitensporige bonussen van bankiers. De EU wil die fors inperken en Lamberts speelt daarbij een sleutelrol. In de Londense City noemen ze hem knarsetandend The Bonus Snatcher. Een eretitel, vindt de man van Ecolo.
Philippe Lamberts (49) holt de jongste dagen van het ene interview naar de andere cameraploeg. Hij praat snel en druk gesticulerend, springt op, klopt op tafel, loopt rond in zijn piepkleine kantoor. 'Ik ben nogal flamboyant volgens mijn collega’s,' zegt hij lachend. Als neofiet van de kleine groene fractie wilde hij de machtige bankenlobby een hak zetten, én hij slaagde daar ook in: hij kreeg een meerderheid van het Europees Parlement mee.
Sinds de financiële crisis in 2008 probeert de overheid speculatieve praktijken van banken aan banden te leggen. De zogenaamde Basel III-normen dwingen banken om vanaf 2019 meer kapitaalreserves aan te leggen en minder risico’s te nemen. Die Basel III-normen worden in Europese wetgeving omgezet. Ruim achtduizend banken in de EU zullen transparanter moeten werken en meer gegevens publiceren over hun activiteiten en winsten. De EU beperkt ook de bankiersbonussen tot maximaal 100 procent van hun jaarsalaris. Aandeelhouders van de bank kunnen die bonus achteraf nog verdubbelen. Dat blijft bijzonder riant, maar het is een forse inlevering die bankiers en traders moeilijk kunnen slikken. De bonussen leken het grote struikelblok te worden in de tien maanden durende onderhandelingen. Vooral Groot-Brittannië ligt dwars, maar de nieuwe regels kunnen eventueel zonder de Britten worden goedgekeurd. En dat dus dankzij Philippe Lamberts. Hoe hij dat geklaard kreeg, legt hij uit in zeven regels.
1. Bijt je vast in een thema dat het publiek begrijpt
Philippe Lamberts «Ik heb 22 jaar als ingenieur voor IBM gewerkt, met grote klanten als Caterpillar, Carrefour, Arcelor en Colruyt. Ik stelde vast dat de macht binnen bedrijven verschoof. Niet de directeurs van de productie- of researchafdeling hadden het voor het zeggen, noch de marketeers, maar de financiële directie. Dat zag ik ook bij klanten. Waarom? Omdat banken die bedrijven geld leenden zulke hoge winstmarges bedongen, kwamen de bedrijven zelf onder druk te staan van hun aandeelhouders om steeds meer winst te genereren. Banken vonden winstmarges van 25 procent of meer normaal. In een vrije markt is dat alleen mogelijk als je, zoals grote banken, een monopoliepositie hebt en met staatsgaranties werkt. De druk van de financiële sector op de reële economie was dus zeer ongezond. Niet wat je produceert als bedrijf telt, maar wel hoe je je aandeelhouders zo snel mogelijk zo rijk mogelijk maakt. Het is de dictatuur van de kortetermijnwinst. Dat kun je makkelijk uitleggen aan het publiek. Als je dat illustreert met de uitwassen van de bonussencultuur, krijg je hun steun. Iedereen beseft dat die bonussen niets met nuttige prestaties voor de samenleving te maken hebben. Daarvoor hoef je de finesses van Basel III niet te begrijpen.»
