Pinkpop wordt 50: de hoogste toppen en diepste dalen (en Jan Smeets' sterkste verhalen)

’s Werelds langst lopende pop- en rockfestival heeft een jubileum te vieren: Pinkpop, the Dutchman’s Werchter, is komend pinksterweekend aan zijn vijftigste editie toe. Organisator en wandelend uithangbord Jan Smeets blijft de nuchtere Nederlander die hij altijd is geweest: ‘In 1971 heb ik Fleetwood Mac kunnen strikken voor 2.000 pond. Daar heb je nu nog geen setje plectrums voor.’

'Schrijf maar op: wereldklasse!'

Om één en ander toch feestelijk in de roze bloemetjes te zetten, hebben onze sympathieke noorderburen intussen wel een Pinkpop Jubileum-munt geslagen, is Jan Smeets van Ridder tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau gepromoveerd, en zendt de NTR komende zondag een countdown uit van de vijftig beste optredens uit de voorbije 49 edities, gekozen door de kijkers.

Jan Smeets «Er is nu al zoveel gebeurd rond dat jubileum, ik kan het niet meer bijhouden. Alle kranten willen een interview, dat is ook nieuw. En ze stellen allemaal dezelfde vragen.»

HUMO ‘Wat was voor u het absolute hoogtepunt uit 49 jaargangen Pinkpop?’

Smeets (lacht) «Ja. Of ze willen weten wat ik de beste editie vond.»

HUMO Laat me raden: uw hoogtepunt uit 49 edities Pinkpop was Pearl Jam in 1992?

Smeets «Dat was inderdaad een legendarisch optreden, waarbij Eddie Vedder in een televisiekraan klauterde en in het publiek sprong, zeiknat van het zweet en de regen. Toen kon ik er niet mee lachen – wat als die vent te pletter was gestort? Maar achteraf bekeken was het wel een indrukwekkend moment. De rest van de affiche mocht er ook zijn, met onder meer Limburgs trots Rowwen Hèze, die de boel op stelten kwam zetten, en de enige echte Lou Reed. Ook al dood, hè, net zoals zoveel anderen die op Pinkpop hebben gestaan.»

HUMO Rowwen Hèze staat dit jaar opnieuw op de affiche, net als Golden Earring, die er op de allereerste editie bij was, en Fleetwood Mac, die present tekende in 1971.

Smeets «Dat was destijds heel wat, hoor, dat ik zo’n grote groep als Fleetwood Mac naar mijn kleine festivalletje in Geleen had kunnen lokken. Voor zegge en schrijve 2.000 pond: daar heb je nu nog geen setje plectrums voor (lacht).»

HUMO Met The Cure en Die Antwoord erbij is het lang geen kwaaie affiche, maar in het licht van het 50-jarige jubileum ook een tegenvaller.

Smeets «Vind je?»

HUMO U hebt jaren geroepen dat u Bob Dylan en Neil Young wilde, en een reünieconcert van The Police.

Smeets «The Police hadden we in 1979: dat optreden was hun definitieve doorbraak op het Europese vasteland. Mij had het fantastisch geleken als ze speciaal voor de gelegenheid nog eens waren samengekomen. En het had gekúnd, als onze programmacommissie wat beter had opgelet. Sting speelt in juli op Bospop in Weert, amper een paar meter hiervandaan! Daar zullen we volgende week nog een pittig gesprek over voeren. Temeer omdat Andy Summers, de gitarist van The Police, me heeft bevestigd dat die reünie er in principe in had gezeten.

»Maar goed, meneer Summers komt wél naar Pinkpop. In het Bonnefantenmuseum in Maastricht loopt er namelijk een expo van foto’s die hij in de loop der jaren heeft gemaakt tijdens zijn tournees met The Police. Daarom hebben we op het terrein een Pinkpop-upmuseum ingericht met veel foto’s, waar hij zeker aanwezig zal zijn. ‘Misschien komt Sting ook langs,’ liet hij zich langs de neus weg ontvallen. Maar nu wek ik verwachtingen die misschien niet worden ingelost.»

HUMO Waarom geen Bob Dylan of Neil Young?

Smeets «Neil Young kon niet, die staat op 10 juli in de Ziggo Dome in Amsterdam. En de naam van Bob Dylan heb ik weleens laten vallen bij de programmacommissie, maar dan ging het gelijk van: ‘Die ouwe kraai gaan we niet meer vragen, Jan.’ Ik zeg: ‘Jongens, twee jaar geleden heb ik die ouwe kraai nog op een festival in Bonn aan het werk gezien: fan-tás-tisch! Vraag maar aan die Duitse festivalpief die naast me stond en de hele tijd ‘Dies ist super’ stond te prevelen.’ Ach, mijn muzieksmaak zal wel passen bij mijn leeftijd. Vanmorgen, in de auto, draaiden ze ineens ‘Be-Bop-A-Lula’ van The Everly Brothers op de radio. Man, wat een geweldige muziek. Zo jammer dat Phil Everly tot het einde is blijven roken! Anders had hij nu nog geleefd, daar heb ik het met zijn weduwe nog over gehad. Dan bestonden The Everly Brothers nog, kun je je dat voorstellen?»

HUMO En dan hadden ze nu op Pinkpop gestaan.

Smeets «Ongetwijfeld.»

HUMO Kent u alle artiesten op uw affiche?

Smeets «Nee. Ik hou zelfs van heel veel muziek niet, maar daar ga ik dan niet naar kijken. Maar weet je waar ik wel zeker vooraan zal staan? Tenacious D. Ik heb dat duo jaren geleden in actie gezien in een studio van de VPRO: ik wist niet wat ik meemaakte. Die Jack Black bleek over een fabuleuze stem te beschikken: wereldklasse. Dat die jongens nu op onze vijftigste editie staan, vind ik fantastisch.»

HUMO Is er verder nog iets gepland?

Smeets «Op vrijdagavond, als de campings opengaan, is er een programma met een disco, een Jan Smeets-pretcafé, en nog meer van dat soort dingen. En de populaire en dus niet meteen goedkope dj Armin van Buuren mag tot halftwee ’s nachts optreden. Dat heeft nog behoorlijk wat voeten in de aarde gehad, want we hebben er een speciale vergunning voor moeten aanvragen – 22.000 euro heeft die grap ons gekost. Bovendien hebben we op eigen kosten moeten regelen dat er nog tot halfdrie treinen zullen rijden, want anders waren we ‘onverantwoord bezig’. Daar hebben we ook nog eens 25.000 euro voor moeten ophoesten. Zo wordt het dus een duur feestje.

»Maar om nog even terug te komen op jouw vraag over mijn persoonlijke hoogtepunt uit 49 edities Pinkpop: Bruce Springsteen mag natuurlijk niet ontbreken. Toen wij voor het eerst contact met zijn management opnamen, werd hij beschouwd als een onhaalbare kaart. Bruce deed geen festivals, punt. Nou, wij hebben hem twéé keer op de affiche gehad, in 2009 en in 2012. En daarna heeft de beste man een goed woordje gedaan bij Paul McCartney, toen-ie ’m op een festival in Hyde Park trof: ‘Moet je horen, Paul, of Sir Paul: Pinkpop is gewéldig.’ Zodoende hebben we hier in Landgraaf ook Paul McCartney mogen verwelkomen, in 2016. De duurste act die we ooit hebben binnengehaald, nog duurder dan The Rolling Stones en Rammstein.»

HUMO Hoeveel kostte hij?

Smeets «Dat mag ik echt niet prijsgeven, of ik krijg problemen. Maar je begrijpt dat we het wel jammer vonden dat hij die avond niet zo goed bij stem was. Enfin, mensen zijn mensen. En zo erg als Madonna op het Eurovisiesongfestival was het ook niet, haha.

»Om maar te zeggen: Pinkpop heeft in de loop der jaren naam gemaakt bij de grote artiesten. Hoe anders was dat in 1980, toen ik in New York was om Van Halen en The J. Geils Band te contracteren, en de manager me zei: ‘I’m sorry, mister Smeets, but unfortunately my boys don’t want to play at a gay festival.’ Door die ‘pink’ in Pinkpop, snap je?»

HUMO Wat was het dieptepunt uit 49 jaargangen?

Smeets «Er zijn veel dieptepunten en tegenvallers geweest, daar moet je wel zo eerlijk in durven te zijn. Ik herinner me vooral de afsluitende act van die voor de rest glansrijke editie van ’92: The Cult. Die jongens waren zo zwaar stoned dat ze weigerden om van het podium af te gaan toen hun tijd verstreken was. Ik was zo ziedend dat ik er hoogstpersoonlijk de stekker uit heb getrokken, en met kracht een microfoon op de grond heb gegooid. Daarop zijn ze hun eigen drumstel in elkaar beginnen te sodemieteren, waar ik dan weer geen graten in zag.»

HUMO Ik had verwacht dat u het jammerlijke ongeval van vorig jaar zou vermelden, waarbij één dode en drie zwaargewonden zijn gevallen.

Smeets «Dat was een spijtig verkeersongeval, dat evengoed in Brussel had kunnen gebeuren. Al moet ik toegeven dat de aangereden mensen van Pinkpop kwamen.»

HUMO Op de persconferentie was u erg emotioneel.

Smeets «Ja, maar op dat moment was ik nog niet helemaal op de hoogte van wat er aan de hand was, en m’n verbeelding sloeg op hol. Het is misschien gek om te zeggen wanneer er iemand is overleden, maar uiteindelijk viel het nog mee. Maar laat ik afkloppen op de oude houten tafel waar ik aan zit: ik hoop dat we nooit meer zoiets hoeven mee te maken.»

HUMO U bent 74. Hoelang denkt u nog door te gaan?

Smeets «Als het van mij afhangt nog wel tien jaar, of zelfs meer. Goed, ik doe al lang niet meer zoveel als vroeger: een groot deel van de taken heb ik overgedragen aan mijn fantastische medewerkers. Maar ik was, ik ben en ik blijf de baas. Wat er ook gebeurt.»