Weer welkom inPortugal
Portugal smacht naar zonaanbidders: ‘Het is voor de toeristische sector heel pittig geweest’
De toeristische sector van Portugal maakt zich op voor een zinderende, lange zomer nu de besmettingscijfers tot de laagste van Europa behoren. Zonder al te veel beperkingen moet het weer voelen als vanouds.
Het is zaterdagochtend 11.00 uur en de tafels op de veranda van Eddy’s Sports Bar in Albufeira zitten vol met bier drinkende Britten. Ze proosten nog even op hun zonovergoten vakantie in Portugal. Nog even, want de Britse regering heeft het Zuid-Europese land van de groene lijst van veilige landen gehaald: wie niet voor dinsdag terugkeert in Groot-Brittannië, moet zich meerdere malen op eigen kosten laten testen én tien dagen in quarantaine. In allerijl boeken de vakantiegangers tickets back home, met lange rijen op het vliegveld van Faro tot gevolg.
Domper
Een flinke domper voor Portugal, dat nog maar een paar weken eerder een vreugdedans deed dat het land wél en vele andere Europese landen niét het stempel coronaproof had gekregen van Groot-Brittannië. Weg zijn ze weer, de Engelse vakantiegangers waarop de toeristische industrie voor een flink deel drijft. Zo’n 80 procent van de economie van de zuidelijke provincie Algarve is direct of indirect afhankelijk van toeristen - de Britten vormen met 19 procent de grootste groep. ‘Rampzalig’, noemt de Confederação do Turismo de Portugal het Britse besluit. ‘Zeer schadelijk’, omschrijft premier Antonio Costa het. Onbegrijpelijk ook, klinkt het. Het gaat allesbehalve slecht in Portugal, waar dagelijks minder dan zevenhonderd nieuwe coronabesmettingen worden geregistreerd. Slechts een fractie meer dan half mei, toen de Britten weer op reis mochten.
En hoewel Costa wil dat zijn land minder afhankelijk wordt van toeristen, zijn de vakantiegangers nu nog broodnodig om de schade van de coronacrisis enigszins te verzachten. Half mei werden de grenzen weer geopend voor toeristen, die nog wel een negatieve PCR-test moeten kunnen overleggen (ook kinderen vanaf 2 jaar oud). Nog voor 1 juli, als de Europese coronapas officieel wordt ingevoerd, zal een volledige vaccinatie of het aantonen van antistoffen ook toegang geven.
De Portugezen zijn trots op hoe ze het virus onder controle hebben gekregen, na de tsunami van infecties begin dit jaar. Na een zware lockdown en flink doorvaccineren worden sinds half maart steeds meer beperkingen losgelaten. De volgende stap komt maandag: dan mag de horeca open tot 1.00 uur, concertzalen draaien op een bezetting van 50 procent en winkels hoeven in de weekenden niet langer al om 19.00 uur te sluiten. Musea, bioscopen en attractieparken waren al open. Reserveren of testen is (meestal) niet nodig.
Voorzichtig
Hoofdstad Lissabon maakt een pas op de plaats: meer dan de helft van de besmettingen vindt daar plaats, en met de golf van begin 2021 vers in het geheugen is de politiek liever voorzichtig. Restaurants moeten daarom nog om 22.30 uur de deuren sluiten, winkels en supers gaan in de weekenden om 19 uur dicht. In het hele land blijven de belangrijkste beperkingen overeind: afstand houden en mondkapje op binnen in de publieke ruimte en buiten waar het druk is (zoals - belangrijk voor zonaanbidders - strandopgangen). Tussen parasols op het strand moet minimaal 3 meter afstand zitten. De stranden werken met een soort stoplichtsysteem. Is het te druk, dan mogen er geen nieuwe badgasten op. Er komt een app om in een oogopslag te zien waar het rustig genoeg is.
Lokkertjes om toeristen te trekken blijven vooralsnog uit - de Portugese zakken zijn niet zo diep. Testen voor reizigers zijn dan ook niet gratis, tenzij ze zich met klachten melden bij de SNS, de Portugese tegenhanger van de GGD.
Nederlanders Mayke Heijmerink en Gust Maes, die vlak bij Faro het kleinschalige vakantiepark Quinta da Vida runnen, hebben er vertrouwen in dat de toeristen komen. ‘Bij veel mensen is de nood hoog om op reis te gaan’, merkt Heijmerink. ‘Laatst hadden we een Nederlands stel dat voor twee dagen overvloog. Gust wilde hun de barbecue uitleggen, maar ze riepen: ‘We gaan uit eten hoor!’ Even eruit en genieten.’
Dat merkt ook Noelia Cabanita, eigenaresse van het fameuze kiprestaurant Ramires in Guia, die haar zaak vol ziet stromen. Hoewel: om aan de afstandsregels te kunnen voldoen, staat maar de helft van de tafels en stoelen in het drie verdiepingen tellende restaurant. Dat is nu eenmaal nodig, zegt Cabanita nuchter. ‘We moeten de maatregelen respecteren, anders vlamt het virus straks weer op.’ Intussen geniet ze van elke klant die haar frango piri-piri bestelt - via Sunweb krijgt ze zelfs hele groepen Nederlanders langs op een culinair uitstapje. ‘Ook deze zomer vast weer.’
Bij Quinta da Vida stromen de boekingen intussen binnen. Een opsteker, want ze hebben de coronamaanden hard gewerkt om een vijfde huisje gereed te maken voor gasten. ‘Het is voor de toeristische sector heel pittig geweest. Maar we zijn niet bij de pakken neer gaan zitten, zo zitten we niet in elkaar’, zegt Heijmerink. ‘Zo hebben we vorig jaar snel onze website vertaald in het Portugees, Frans en Spaans: zij mochten wél reizen.’
‘Mensen zeggen dat ze zich bij ons veiliger voelen dan thuis, omdat het virus hier zo onder controle is’, vervolgt Heijmerink. Gasten hebben alle ruimte op het terrein van de oude boerderij, een voormalige olijfperserij. ‘We hebben via de overheid het Clean and Safe-zegel gekregen, dat we de regels volgen. We ontvangen met mondkapje op, alcoholgel is overal beschikbaar en we houden ons aan de wasvoorschriften. En voor wie toch een PCR-test nodig heeft om terug te vliegen regelen wij met alle liefde een afspraak.’
De cijfers
De toeristische industrie in Portugal is goed voor ruim 15 procent van het nationaal product. De coronacrisis heeft dan ook een verwoestende impact: er kwam in 2020 16,5 miljard euro minder binnen dan het jaar ervoor. De totale krimp van 7,6 procent van de Portugese economie vorig jaar wordt voor driekwart toegeschreven aan de misgelopen inkomsten uit toerisme. De Algarve is het hardst getroffen: de goudkleurige, zonovergoten zandstranden zijn Portugals grootste trekpleister. Een derde van de buitenlandse gasten verblijft in het meest zuidelijke deel van het land. De werkloosheid daar steeg dan ook met 70 procent.
In 2019 draaide Portugal een topjaar met een omzet uit toerisme en gerelateerde sectoren van meer dan 32 miljard euro. In 2020 werd de toeristische sector vooral in maart tot en met half mei hard getroffen door de lockdown. De hotels en restaurants konden daarna weer een beetje opkrabbelen, maar met slechts 12,3 miljoen overnachtingen van buitenlanders keerde Portugal terug naar de cijfers van halverwege de jaren 80. Dat het land dit jaar tussen half januari en half mei de grenzen sloot voor niet-essentiële reizen was opnieuw een harde dreun: er kwamen liefst 92 procent minder toeristen in het eerste kwartaal in vergelijking met de eerste drie maanden van 2020.
(AD)