Procureur Frédéric Van Leeuw: ‘Het proces kost 20 miljoen en is zwaar voor iederéén’

‘Als het stormt, blijft Van Leeuw kalm,’ zei oud-premier Charles Michel, terwijl het land nog natrilde van de aanslagen in Brussel. Sindsdien is federaal procureur Frédéric Van Leeuw een bekend gezicht in de strijd tegen terreur. Bedaard en slagvaardig, bekommerd om de slachtoffers die op 22 maart herdacht worden.

(Dit artikel werd oorspronkelijk op 1 maart 2020 gepubliceerd in Humo)

FRÉDÉRIC VAN LEEUW «Dit wordt het grootste proces ooit in België. Het zal zes tot negen maanden duren, 20 miljoen euro kosten en slopend worden voor iedereen: de slachtoffers, de jury én het gerechtelijke systeem. België zal er zich voor de hele wereld belachelijk mee maken. Een straffe uitspraak, maar ik wil duidelijk maken hoe zwaar zo'n proces wordt als we het - zoals nu gepland is - voor assisen brengen en het oordeel aan een volksjury overlaten.

»Daar is dit dossier veel te ingewikkeld voor. Je zult maar een bakker uit Schaarbeek of een onderwijzer uit Anderlecht zijn die zich plots in een terreuronderzoek van honderdduizenden bladzijden moet inwerken. Alles moet uitgelegd worden, tot in de kleinste details. En dat kan heel traumatiserend zijn. Je moet aan die jury ook de beelden tonen van de autopsie van de 32 dodelijke slachtoffers. Dat is ondraaglijk. Dat hebben we vorig jaar ook ervaren op het assisenproces over de aanslag in het Joods Museum in Brussel, met vier dodelijke slachtoffers. Dat proces heeft de families van de slachtoffers getekend, en ook bij de jury hakte het er stevig in.»

Van Leeuw was in 2014 nog maar net aangetreden als hoofd van het federale parket, toen Mehdi Nemmouche op 24 mei, daags voor de federale verkiezingen, het Joods Museum in Brussel binnendrong en er vier mensen doodde. Het eerste wapenfeit op Belgisch grondgebied van een teruggekeerde Syriëstrijder schudde iedereen wakker, en toen waren we voor een paar jaar vertrokken. De strijd tegen het terrorisme in België heeft het leven van Van Leeuw veranderd, alleen al omdat hij nergens meer kan komen zonder permanente politiebescherming. Korte nachten, zware verantwoordelijkheden, aartsmoeilijke beslissingen op het scherp van de snede. Het is de 46-jarige procureur nochtans niet aan te zien. Zijn jeugdige, aaibare kop en dat tikje naïviteit hebben al veel mensen op het verkeerde been gezet, want Van Leeuw weet wat hij wil.

VAN LEEUW «Mijn bijnaam van Harry Potter ben ik wel kwijt, sinds ik geen rond brilletje meer draag (lacht). Ik kom net van Albanië, en de procureur die me daar ontving, zei een beetje verbaasd: 'Wat een jonge procureurs hebben ze in België!' Ik wist dat hij vier jaar jonger was dan ik, maar ik heb wijselijk gezwegen.»

HUMO Het proces rond de aanslagen is gepland voor het najaar van 2021, in het nog om te bouwen oude NAVO-hoofdkwartier in Evere. Met 900 burgerlijke partijen van over de hele wereld.

VAN LEEUW (knikt) «Het was geen toeval dat de terroristen in de luchthaven en op de metro hebben toegeslagen. Het was méér dan een aanslag op België, het trof mensen van overal. Een luchthaven is een deur naar de wereld: de helft van de slachtoffers was buitenlander. De hele wereld zal dus naar ons kijken. Het proces wordt in het Frans gevoerd, maar er zal een simultaanvertaling zijn in drie talen. De belangrijkste stukken van het onderzoek worden in zeven talen vertaald. Dat is heel uitzonderlijk en het betekent veel extra werk, maar we willen dat de slachtoffers de debatten in hun eigen taal kunnen volgen.»

HUMO Het zal niet simpel zijn om een volksjury samen te stellen.

VAN LEEUW «Klopt. Twaalf burgers zullen worden uitgeloot en moeten hun leven maandenlang on hold zetten om dit ingewikkelde gerechtelijke dossier te bestuderen. De druk op die mensen zal enorm zijn, en ik kan begrijpen dat sommigen voor hun eigen veiligheid zullen vrezen. We hebben ook 24 reservejuryleden nodig, want als een jurylid uitvalt, moet er een vervanger klaarstaan.

»In het terreurproces rond het Joods Museum, dat twee maanden heeft geduurd, hadden we twaalf reservejuryleden - naast de twaalf effectieve - en zijn we er onderweg zeven kwijtgeraakt. Dat was bang aftellen. Zodra je onder de twaalf duikt, moet je het proces helemaal opnieuw beginnen. Het proces-Habran hebben we drie keer moeten overdoen. (Marcel Habran, de peetvader van de Luikse maffia, pleegde met zijn bende talloze gewapende overvallen, red.).

»Hetzelfde geldt voor de rechters: als een rechter ziek valt - en dat is ook gebeurd in de zaak-Habran - hebben we twee opties: ofwel wordt het hele proces lamgelegd, ofwel moet je alles overdoen met een andere rechter. Dat risico willen we deze keer niet lopen, dus gaan we het aantal rechters verdubbelen: in totaal zullen zes magistraten het hele proces volgen, in plaats van de gebruikelijke drie. Maar dat wil zeggen dat die zes magistraten zich een jaar lang alleen met dat proces zullen bezighouden. Wat gaan we dan intussen doen met de correctionele kamers die zij normaal voorzitten? Die zullen we moeten sluiten, wat dramatische gevolgen kan hebben. Kijk naar de zaak-Julie Van Espen: de moordenaar van Julie was op vrije voeten omdat zijn proces voor het Antwerpse hof van beroep niet was doorgegaan, wegens een gebrek aan rechters.»

HUMO Het terreurproces zal met andere woorden de werking van het hele gerecht hypothekeren?

VAN LEEUW «We zijn het bij justitie gewoon om ons best te doen met de weinige middelen die we hebben, en dat zullen we nu ook doen. Maar als alle middelen naar dat proces gaan, wil dat zeggen dat de rest van justitie minder goed functioneert.»

HUMO Voor de jury wordt het bijna een mission impossible: zij moeten misschien wel 30.000 schuldvragen beantwoorden.

VAN LEEUW «Dat komt omdat er acht beschuldigden zijn, en vooral enorm veel slachtoffers. Maar hoeveel precies? Die vraag is moeilijker dan je denkt. Hoeveel dodelijke slachtoffers er zijn, is duidelijk, maar wie is slachtoffer van een poging tot moord? Zijn dat al de mensen die in de inkomhal van de luchthaven waren? Of ook de mensen die op het tarmac stonden? En de hulpverleners die getraumatiseerd werden? Daar een getal op plakken, is gevaarlijk.

»Je kunt de jury niet zomaar vragen: heeft X een poging tot moord gedaan op 800 slachtoffers? Want als uit de debatten blijkt dat het er maar 795 waren, of 801, dan moet de jury 'nee' op die vraag antwoorden. En dan gaan de beschuldigden vrijuit. Daarom moeten we per beschuldigde - er zijn er acht - en per slachtoffer een vraag stellen. Dat maakt dat de juryleden inderdaad duizenden vragen zullen moeten beantwoorden. Met professionele rechters stelt dat probleem zich niet. De assisenprocedure is de enige waarbij zulke vragen gesteld worden, omdat de juryleden de technische redenering van een vonnis niet kunnen volgen. Het is alsof je twaalf burgers op straat een scalpel geeft en zegt: 'Begin maar aan een operatie.'»

HUMO U vraagt de politici om de grondwet te wijzigen en assisen af te schaffen. Denkt u dat ze dat nog op tijd klaren, in het huidige politieke klimaat?

VAN LEEUW «Ik denk dat het kan, maar ik ben geen politicus. Ik kan het alleen vragen, het is aan hen om de wet te veranderen. Het belangrijkste is dat het proces antwoorden biedt: wat heeft zich precies afgespeeld in maart 2016? Dat kan ook met professionele rechters. Het onderzoek is heel grondig gebeurd, chapeau voor de onderzoeksrechters. Ik denk dat we een correct beeld hebben van de structuren achter het terreurnetwerk. Hebben we alle opdrachtgevers in kaart kunnen brengen? Daar kan ik mijn hand niet voor in het vuur steken, maar ik denk dat we de meeste puzzelstukken kunnen leggen.»

MANNEN MET PLANNEN

HUMO In het Canvas-programma 'Procureurs' vertelt u over de ochtend van de aanslagen. U kreeg telefoon en u dacht: 'Het is zover.' Jullie waren al maanden bang dat zoiets zou gebeuren.

VAN LEEUW (knikt) «We wisten al lang dat er op een aanslag werd gebroed. Begin 2015 zijn we binnengevallen in een huis in Verviers waar zich drie terroristen schuilhielden die we al weken op de voet aan het volgen waren. We schrokken van de geoliede organisatie die erachter zat en wilden het net sluiten rond de hele terreurgroep. Dat is niet gelukt, omdat in Parijs net op dat ogenblik de aanslagen op Charlie Hebdo en een Joodse supermarkt werden gepleegd. We wisten dat die mannen in Verviers ook iets van plan waren, dus konden we niet anders dan binnenvallen. Sneller dan voorzien, waardoor medeplichtigen konden ontglippen.

»Er liepen dus nog mannen met terreurplannen rond. In augustus 2015 mislukte een aanslag op de Thalys naar Parijs door stom geluk: de dader was in Brussel met een kalasjnikov op de trein gestapt, maar toen hij het vuur wilde openen, blokkeerde zijn wapen, waardoor Amerikaanse militairen hem konden overmeesteren. Ook in de Parijse voorstad Villejuif was net een bloedbad voorkomen. Daar wilde een geradicaliseerde man een aanslag op een kerk plegen, maar dat mislukte omdat hij zichzelf in de voet schoot. We hadden het geluk dat IS in die periode van tactiek was veranderd: daders gingen maar voor een erg korte periode naar Syrië, zodat ze onder de radar van de politie bleven. Maar daardoor waren ze niet goed opgeleid, en maakten ze fouten.

»Zo zagen we de dreiging maand na maand toenemen. Iedereen vreesde dat het hen op een dag wél zou lukken.»

HUMO Hield dat u uit uw slaap?

VAN LEEUW «Het waren soms héél korte nachten (lachje). Het is een enorme verantwoordelijkheid. Zeker na de aanslagen in Parijs van 13 november 2015, waarvan de meeste daders uit Molenbeek en Brussel bleken te komen. Toen wisten we waar te zoeken. En dat deden we onophoudelijk. We wisten dat Salah Abdeslam (de spilfiguur achter de aanslagen in Parijs, red.) en Mohamed Abrini (de man met het hoedje, red.) op de vlucht waren, maar we kenden nog een heleboel andere verdachten die zich verborgen en die konden toeslaan. Het waren helse dagen. Toen Brussel kort daarop in lockdown ging, dacht iedereen dat er iets zou gebeuren. En waarschijnlijk wás er ook iets gebeurd als we de hoofdstad niet volledig hadden lamgelegd. Die lockdown was een keerpunt, waardoor de terroristen minder steun kregen bij de lokale bevolking. Ik denk dat we toen een signaal hebben gegeven aan de Brusselse jongeren die zich aangetrokken voelden door de stoere figuren bij de terroristen: 'Misschien moet je het toch maar niet doen.'

»Maandenlang hebben we gezocht, met man en macht. Ontelbare safehouses hebben we ontdekt. En toen vonden we Abdeslam in een kraakpand in Vorst, en konden we hem kort daarop arresteren. Vier dagen later ontploften de bommen in Zaventem en Maalbeek.»

HUMO Hoe reageerde uw eigen federale parket?

VAN LEEUW «Iedereen stond er, onmiddellijk. En ik heb enorm veel solidariteit gevoeld. Op een bepaald moment werkte iederéén bij ons op terrorisme. Het was geweldig om zo'n ploeg supergemotiveerde mensen te hebben die hun beroep zien als een roeping. Dat hielp om te blijven werken op een ogenblik dat we van overal bakken kritiek kregen, omdat we de aanslagen niet hadden kunnen voorkomen. Die kritiek is bij velen hard aangekomen.»

‘Telkens wanneer ik in Zaventem kom, ruik ik de bommen nog’

HUMO U had ook oog voor de emotionele impact op de magistraten die ter plekke waren gegaan. Terwijl het altijd bon ton was bij justitie om te zeggen dat een goeie magistraat daarboven staat.

VAN LEEUW «Waarom zou een magistraat geen emoties mogen hebben? Ik vind dat geen teken van zwakheid, integendeel. Soms heb je die emoties nodig om nog te kunnen functioneren, want er zijn heel moeilijke momenten.

»Ik ben vlak na de aanslag in Zaventem geweest, ik moet ook met die beelden leven. Die scènes blijven aan je netvlies kleven - en als magistraat was ik toch al één en ander gewoon. Wat me het meest bijblijft, is de metaalachtige, verbrande geur van kruit en bloed die er hing. Telkens wanneer ik in de luchthaven van Zaventem kom, ruik ik die geur van de bommen nog. Telkens opnieuw word ik geraakt door die totale willekeur van het lot: het ene slachtoffer sterft, een ander raakt zwaargewond en een derde heeft geen schrammetje, omdat hij een meter verder stond. Dat het toeval zo meedogenloos toeslaat, is niet te vatten.»

HUMO U bent na de aanslagen thuis één keer in tranen uitgebarsten, vertelde u in 'Procureurs.'

VAN LEEUW «Eén keer? Goh... Ik huil weleens voor de televisie (lacht). Als iets me ontroert, komen de tranen snel. Maar inderdaad, twee dagen na de aanslagen was ik even thuis en zette ik de televisie aan. In het journaal getuigde een RTBF-journalist over hoe hij zijn dochter bij de aanslagen had verloren. De moed van die vader om daarover te vertellen, en wát hij erover zei, raakten me zo diep dat ik in huilen ben uitgebarsten. 'We moeten ons niet laten drijven door haat, maar door liefde,' zei hij, en daar ga ik helemaal mee akkoord. We mogen ons niet laten drijven door wraakgevoelens, want dat is wat de terroristen willen. Ze proberen ons te verdelen.

»Ook in mijn beroep probeer ik altijd te verbinden. Dat is de enige manier waarop je iets kunt betekenen. Als je verdeelt, kijkt iedereen naar zijn eigen belang, en bereik je niets.»

HUMO Veel mensen bij de politie en het gerecht hebben aan de periode na de aanslagen posttraumatische stress en depressies overgehouden.

VAN LEEUW «Iedereen was dag en nacht aan het werk, en dat heeft sporen nagelaten. Bij de aanhouding van Mohamed Abrini, twee weken na de aanslagen, raakte ik in gesprek met een politieman over zijn situatie thuis. Hij vertelde dat zijn dochtertje tegen zijn vrouw had gezegd: 'Papa is gestorven door de aanslagen.' Zijn vrouw schrok: 'Maar nee, papa leeft nog.' - 'Nietwaar, je wilt het mij gewoon niet zeggen. Sinds de aanslagen heb ik papa niet meer gezien.' Ik heb die politieman onmiddellijk naar huis gestuurd. Dat gesprek heeft me diep geraakt, omdat het toonde hoe groot de inzet was van al die politiemensen en magistraten, vaak ten koste van hun privéleven.»

HUMO Hoe ging dat in uw eigen gezin?

VAN LEEUW «Ik heb het geluk dat ik veel vrienden heb, en een geweldige vrouw, die me enorm heeft gesteund. Op een bepaald moment gingen we een week op vakantie naar zee, zogezegd om te rusten, maar ik hing constant aan de telefoon. Na anderhalve dag vroeg mijn vrouw: 'Moeten we terug naar Brussel?' - 'Ja, liever wel,' zei ik. Ze begreep het, en maakte er helemaal geen probleem van.»

HUMO Sinds de aanslagen leeft u onder permanente politiebescherming.

VAN LEEUW «Inderdaad, en dat is niet altijd prettig, maar het is eigen aan mijn beroep. We hebben in België door de aanslagen een grote sprong moeten maken in onze veiligheidscultuur. In 2014, toen ik nog maar net was benoemd tot federaal procureur, werd ik uitgenodigd door premier Di Rupo in de Wetstraat 16. Ik ga binnen in de ambtswoning, en niemand vraagt me wie ik ben. Ik wandel rustig naar boven, ga daar naar links en plots sta ik in het bureau van de premier. Zonder dat iemand me iets had gevraagd. Dat was het België van voor de aanslagen. Het is natuurlijk prettig om zo zorgeloos te kunnen leven, maar het veiligheidsniveau in België was toch wel érg laag.»

DIGITALE DREIGING

HUMO Zijn we nu klaar met het terrorisme in België?

VAN LEEUW «De terreurdreiging is minder groot. Gestructureerde terreurcommando's die vanuit Raqqa worden aangestuurd om aanslagen bij ons te komen plegen, zullen we niet meer zien, denk ik. Brussel was wellicht het laatste slachtoffer van dat type terreur. Maar we moeten uitkijken voor mensen die zich door terreur laten inspireren via hun computer. Mensen die slecht in hun vel zitten en in een terreurdaad een manier vinden om bekend te worden, of een uitleg te geven aan hun zelfmoord. Nu is de vraag: is dat terrorisme? Neem het voorbeeld van Nordine Amrani, die in 2011 op de kerstmarkt in Luik in het wilde weg begon te schieten en granaten in de menigte gooide. Er vielen zes doden en 120 gewonden. Dat gebeurde in 2011, nog vóór de golf van aanslagen, en het werd toen niet als een daad van terrorisme beschouwd. Nu zou men dat wellicht wel doen. Het is een kwestie van perceptie. Het is moeilijk om die mensen te detecteren en tegen te houden, want alles speelt zich enkel af in hun hoofd.»

HUMO Met dank aan het internet.

VAN LEEUW «We lopen allemaal met een smartphone op zak. Onze manier van communiceren is in tien jaar tijd fundamenteel veranderd, en ook dat heeft IS goed begrepen. Ze konden onze jongeren via die weg rechtstreeks bereiken, zonder controle van de ouders.

»Nu, er is geen weg terug, en daarom kunnen we jongeren maar beter leren hoe ze ermee moeten omgaan. Dat gebeurt nu veel te weinig. Op school gebruiken mijn kinderen een tablet, maar geen uitleg over hoe ze moeten omgaan met alle informatie die ze vinden op het internet en via sociale media. Hoe weet je wat de waarheid is? Hoe moet je je beschermen? Daarin moeten we als maatschappij veel meer investeren.»

HUMO Cybercriminaliteit wordt een groter probleem dan terrorisme, zegt u.

VAN LEEUW «Ons hele leven wordt vandaag geregeld door informatica, en dat zal nog verder gaan met 5G. Dat maakt ons heel kwetsbaar, maar dat lijkt de politiek niet te beseffen. Als we niet méér investeren in cybersecurity, zullen hackers in staat zijn twee metrotoestellen te doen botsen van achter een computerscherm aan het andere eind van de wereld.

»Het is trouwens nu al aan de gang. In Australië is een hacker er een paar jaar geleden in geslaagd het systeem van de luchthaven over te nemen, gelukkig niet met slechte bedoelingen. En op de dag van de aanslagen in Brussel, 22 maart, is er vanuit de VS een poging gedaan om de luchthaven van Zaventem te hacken. Wij hebben die man laten oppakken, hij was op dat idee gekomen omdat hij had gelezen dat er een aanslag was gebeurd, en het domweg eens wilde proberen.»

HUMO De politie klaagt al jaren over veel te weinig middelen om cybercriminaliteit aan te pakken. Ze werkt zelf nog met stokoude computerprogramma's.

VAN LEEUW «Toch zullen we veel meer in cyberveiligheid moeten investeren, want het digitale gevaar is onafwendbaar. De vorige regering heeft het Centrum voor Cybersecurity België (CCB) opgericht, wat op zich een goede zaak is. Maar het budget ligt tien keer lager dan in Nederland. Dat is een politieke keuze. Zolang er geen grote ongelukken gebeuren, wordt er veel minder geïnvesteerd in veiligheid. Als er dan een drama plaatsvindt, maken ze plots wél veel middelen vrij. Maar men moet beseffen dat er dan nog járen nodig zijn om het niveau te halen om die criminelen het hoofd te bieden.»

HUMO Internet heeft ook andere vormen van misdaad veranderd. Jullie zien een explosie van zedenzaken en kinderporno.

VAN LEEUW «Ja, die stijging is ongelooflijk. De afgelopen vijf jaar is het aantal dossiers verzesvoudigd. Natuurlijk zijn de opsporingstechnieken verbeterd, maar het internet werkt dat gedrag in de hand. Achter een scherm voel je je anoniem. Je voelt de pijn van het slachtoffer niet en je voelt je veel minder schuldig.

»In de VS gebruiken organisaties die kinderporno bestrijden robots om beelden op het internet op te sporen. Elk jaar krijgen we duizenden meldingen van Belgische IP-adressen waarop kinderporno te vinden is. Wij trachten al die adressen te identificeren, maar het aantal stijgt zo snel dat we het nauwelijks kunnen bijbenen.»

SCOREN OP ZONDAG

HUMO Gelooft u nog in de ontmaskering van de Bende van Nijvel? Binnen dit en twee jaar moet er een proces komen, anders is de zaak verjaard.

VAN LEEUW «Het is één van die zaken die justitie een negatief imago heeft bezorgd, en net daarom vind ik dat we ons uiterste best moeten doen om ze op te lossen. Gaan we daarin slagen? Dat kan ik niet garanderen, maar we zetten toch alles op alles. We volgen nu veel denksporen en proberen deuren te sluiten. Zo hebben we aan honderden mensen die in het onderzoek voorkomen een DNA-staal gevraagd, om mogelijke verdachten te linken aan de DNA-sporen in het onderzoek. Misschien levert dat toch nog nieuw bewijsmateriaal op.»

HUMO Als je weet dat het monsterproces van de aanslagen er ook binnen anderhalf jaar aankomt, wordt het wel heel krap.

VAN LEEUW «Het zijn niet dezelfde magistraten die zich daarmee bezighouden, maar het vraagt inderdaad enorm veel mankracht en middelen. Dat is dus nóg een argument om assisen af te schaffen. Want áls we iemand vinden die we kunnen vervolgen, hebben we nog maanden extra nodig om een assisenproces voor te bereiden.»

HUMO Ook de zaak-Julie Van Espen heeft het imago van justitie geen goed gedaan. De blunders van het gerecht hebben een meisje het leven gekost.

VAN LEEUW «Rechtszaken zijn mensenwerk, en dus worden er altijd fouten gemaakt. Ik wil daar geen standpunt over innemen, ik was niet bij de zaak betrokken. Maar de dader was een wandelende tijdbom. Had die man in de gevangenis gezeten, dan was misschien niet Julie Van Espen het slachtoffer geworden, maar een ander meisje, op het ogenblik dat hij weer vrijkwam. Justitie kan dat probleem niet alleen oplossen. Zulke mensen hebben een globale aanpak nodig, met psychologische en sociale begeleiding.

»Ik vind het nogal makkelijk om te zeggen: het gerecht heeft geblunderd, maar het is niet mijn verantwoordelijkheid. Ik vind het net de verantwoordelijkheid van ons allemáál. Investeren in gedetineerden staat niet hoog op de politieke agenda, dus moeten wij als bevolking maar een signaal geven aan politici dat er een draagvlak voor is: 'Wij zijn bereid om geld te investeren in mensen aan de rand van de maatschappij.' Nu, dat signaal komt er niet.»

HUMO Vijftien jaar geleden interviewde ik u voor het eerst, toen u als jeugdmagistraat jonge boefjes op het rechte pad probeerde te krijgen. Toen al viel uw engagement op.

VAN LEEUW «Die betrokkenheid heb ik meegekregen van mijn ouders. Ik ben opgegroeid in Brussel, mijn vader was onderwijzer en deed veel vrijwilligerswerk. Hij leerde allochtonen in de achtergestelde buurten van Molenbeek lezen en schrijven. Als student wilde ik de wereld ontdekken en heb ik veel gereisd in Afrika en Europa. Ik deed humanitaire projecten in Mozambique en heb al vroeg mijn hart verloren aan Afrika.»

HUMO Ik zie het aan de Afrikaanse kunst die overal in uw kabinet hangt.

VAN LEEUW «Ik reis er nog altijd graag. Mijn vrouw en ik hebben ook drie kinderen uit Zuid-Afrika geadopteerd. En ik heb welzijnswerk gedaan in de vluchtelingenkampen van Albanië, tijdens de Kosovocrisis in 1999. Ook nu nog doe ik vrijwilligerswerk voor daklozen. Het helpt me om de dingen in perspectief te zien.»

HUMO Waarom bent u rechten gaan studeren als u zo in welzijnswerk bent geïnteresseerd?

VAN LEEUW (blaast) «Ik wilde er niet mijn beroep van maken. Als je iets vrijwillig doet, geef je het beste van jezelf. Dat is geen verwijt aan mensen die van hulpverlening hun beroep maken, hoor.

»Ik was gewoon óók geïnteresseerd in rechten en hoe een maatschappij functioneert. Ik ben blij met mijn job als procureur. Het is één van de weinige beroepen waarmee je nog het verschil kunt maken, met kleine dingen die iedereen vooruithelpen.

»Die beginjaren bij het jeugdparket hebben me geleerd om de mens achter het dossier te zien, en zijn beweegredenen te begrijpen. Ik heb ondervonden dat je veel meer bereikt als je die jongeren au sérieux neemt. En dat hun straf een toekomstperspectief moet inhouden. Als je straft om te straffen, creëer je alleen maar nieuwe frustraties, en mensen die nog gevaarlijker zijn wanneer ze uit de gevangenis komen. Maar als een straf toekomst inhoudt, is er een kans om een betere samenleving te krijgen.»

HUMO Toch hebt u twee van de jongens die u destijds voor u had in uw jeugdkabinet, later nog teruggezien in terreurdossiers.

VAN LEEUW «Ik heb ook veel jongeren voor mij gehad die misschien als terrorist hadden kúnnen eindigen, maar die ik later niet meer ben tegengekomen in dossiers. Ik heb honderden jongeren zien passeren. Sommige van die jongens waren al heel ver afgedwaald, maar vandaag zie ik ze voetballen in de Jupiler Pro League en iedere zondag scoren.»