Pukkelpop 2011: reconstructie van een ramp

Donderdag 18 augustus. Vijfentwintig over zes. Een kwartier nadat het aardedonker het zonlicht bruut heeft weggeduwd, wordt het weer dag boven de Pukkelpopweide.

Volgende week vrijdag is het precies drie maanden geleden dat op enkele kilometers van de Pukkelpopweide twee onweersfronten mekaar omarmden en versmolten tot één perfecte storm die met ongeziene kracht en snelheid koers zette naar de weide langs de Kempische Steenweg en daar vijf dodelijke slachtoffers maakte. Humo reconstrueerde de noodlottige 15 minuten van die donderdag 18 augustus, de uren die eraan voorafgingen, en de beslissingen die nadien werden genomen. Had de organisatie meer kunnen doen om de balans wat minder weerzinwekkend zwaar te maken? Gingen sommige tenten niet héél makkelijk tegen de vlakte? En heeft men naderhand wel adequaat gehandeld?

05.57 Chokri Mahassine wordt wakker. Al drie weken slaapt de organisator van Pukkelpop in een kleine caravan net achter het hoofdpodium: in de aanloop naar het festival wóónt hij op de weide. Zijn wekker heeft hij niet gezet: op festivaldagen jaagt de adrenaline hem uit bed.

Chokri Mahassine «Woensdag in de voormiddag had ik de laatste veiligheidsvergadering bijgewoond, met de politie, de brandweer, de security en de medische ploegen. 's Avonds was het festival eigenlijk al begonnen: voor de vroege kampeerders was er een pre-party in de Boiler Room. Alles liep gesmeerd daar. Daarna was ik nog even langs de camping en de controleposten gepasseerd, en dan was ik gaan slapen. Rond twintig over drie 's nachts was dat.

»Toen ik anderhalf uur later wakker werd, ben ik meteen naar m'n kantoor gegaan, vlak achter m'n caravan. Daar checkte ik de beelden van alle veiligheidscamera's: alles was rustig. Ik ging door m'n mails en bekeek de laatste weerberichten.»

08.00 De bedrijvigheid op en rond de weide neemt toe. Mahassine loopt langs bij zijn productieteam, checkt de backstage en verheugt zich nu al op een knáller van een headliner: Foo Fighters.

Mahassine «De massieve tientonners en de hele productieploeg - zo'n 120 man - waren er al: een indrukwekkend gezicht. Ik belde mijn verantwoordelijke op de camping: het was daar nog nooit zo rustig geweest. Dat geldt ook voor de rest van die dag: het was één van de kalmste, meest relaxte Pukkelpops die we ooit hadden meegemaakt - tot de lucht groen kleurde.»

09.22 @ninieke84 En we zijn klaar voor #Pukkelpop! Fingers crossed dat het goed weer gaat zijn.

Mahassine «Ik surfte nog 's naar de website van het KMI en raadpleegde de buienradar. De voorspellingen waren nog dezelfde als de dag ervoor: mooi weer, met kans op regen en lokaal onweer. Op zich niet onrustwekkend: we hebben op Pukkelpop al véél onweer gehad. En we hadden op woensdag al maatregelen genomen, de klassieke dingen die je doet als er regen voorspeld wordt - alle installaties op het terrein wat extra verankeren, bijvoorbeeld.»

10.40 Nog twintig minuten voor het publiek de wei op mag, maar voor de centrale ingang staan al enkele honderden festivalgangers te wachten. Op de site zelf worden de laatste details gecleard - de deuren kunnen pas open wanneer de wei helemaal ontruimd is.

10.57 De laatste heftruck heeft de wei verlaten, alles is klaar, de deuren mogen open.

Mahassine «Zoals de traditie het wil stond ik aan de ingang, samen met de medeorganisatoren. Dat was plezierig: mensen creëerden een sfeertje en zongen liedjes - genre 'Chokri gaat er ene betalen'. De adrenaline van een party die gaat beginnen.»

11.55 Op het hoofdpodium verklaren, onder het goedkeurend oog van Mahassine en programmator Eppo Janssen, The Sore Losers het festival voor geopend.

12.00 Vergadering van de crisiscel. Die is er sowieso, ook als alles vlekkeloos verloopt. Ze bestaat uit vertegenwoordigers van de organisatie, de camping, de politie, de brandweer, de security, het parket, de medische diensten en dies meer. De crisiscel heeft onderdak in twee containers tegenover de kerk van Kiewit - op het kruispunt van de Kempische Steenweg en de Tulpinstraat, waar ook de politie haar uitvalsbasis heeft.

Mahassine «Pure routine, die vergadering. Een kwestie van de puntjes op de i te zetten. Ik was er zelf niet bij - de organisatie werd vertegenwoordigd door iemand anders.»

Code oranje

Mahassine ziet hoe zijn festival een laidback start maakt. Op de camping pilsen duizenden festivalgangers vrolijk in, op de wei zelf hangt een gemoedelijk sfeertje. Mahassine haalt - ook weer traditie - bij een standje boterhammen en soep voor de Pukkelpopmedewerkers, pikt een stukje Eliza Doolittle mee, en praat bij met de tourmanager van Noah and the Whale.

13.36 In de brandweerkazerne van Hasselt loopt een fax binnen van het KMI. Via een omweg. Als het KMI een voorspelling doet die voldoet aan bepaalde criteria - sneeuw op komst, bijvoorbeeld, of vriesweer - stuurt ze die info naar Binnenlandse Zaken; van daaruit vertrekt vervolgens een fax naar alle 112-centrales, en die sturen de info door naar alle brandweerkazernes. In de bewuste fax staat een waarschuwing van het KMI: code geel wordt code oranje. In het meteorologische jargon staat code geel voor verhoogde kans op onweer, hevige regen en windstoten; code oranje impliceert dat er kans is op een stevig onweer met wateroverlast, blikseminslagen en ontwortelde bomen als mogelijke randanimatie. Voor alle duidelijkheid: die code oranje is een waarschuwing voor verschillende provincies - niet specifiek voor Pukkelpop.

Kapitein-commandant Bert Swijsen, de bevelhebber van de Hasseltse brandweer, krijgt de fax in z'n handen geduwd.

Bert Swijsen «We wisten dus dat er kans was op zwaar onweer. Maar: daar was het festival op voorbereid. Tijdens de opbouw hadden we met de brandweer zeer strenge maatstaven gehanteerd. De eisen die wij tijdens onze controles stelden aan de stabiliteit van tenten, podia en elektriciteitscentrales waren zelfs veel strenger dan strikt nodig bij code oranje. Trouwens: sinds die achttiende augustus is code oranje nog zés keer van kracht geweest. Het is een té algemeen signaal om meteen alle buitenactiviteiten in een land of een provincie stil te leggen.»

14.27 @glennbloemen Ho ho wat een zalig weer in Kiewit vandaag! #pp11

Op de wei is het ronduit zwoel: de zon brandt gaten in de koppen, en er vallen behoorlijk wat blote torso's en bikini's te spotten. Groepen als Noah and the Whale, The Wombats en Glasvegas oogsten applaus, in de Dance Area wordt al volop gedanst.

16.24 De Hasseltse burgemeester Hilde Claes (SP.A) komt aan. Ze wordt vergezeld door haar jongste zoon Bavo, haar vriendin Ingrid en Ingrids zoon Tom.

Hilde Claes «Met z'n vieren zijn we naar de pers- en vipruimte gegaan. Daar hebben we samen iets gedronken, en vervolgens hebben we onze zonen - ze zijn allebei veertien - bonnetjes gegeven. Ze mochten voor de eerste keer alleen de wei op. Ik zou niet lang blijven, want ik had nog een andere afspraak. Maar daar ben ik nooit geraakt.»

16.48 Pascal Vranckx komt aan. Vranckx is diensthoofd cardiale intensieve zorg in het Jessaziekenhuis, en vertrouwd met de werking van een festival: hij is betrokken bij de organisatie van Rock Werchter. De jaren voordien was het ziekenhuis - op enkele kilometers van de weide - niet vertegenwoordigd op de site zelf, en werd de spoedafdeling drie dagen lang overspoeld met verzwikte enkels en andere huis-tuin-en-keukenprobleempjes. Dit jaar is er daarom een vooruitgeschoven post op het festivalterrein: die moet de ploegen van het Vlaamse Kruis - die op het terrein al twintig jaar voor de hulpverlening instaan - adviseren, en bij ernstigere gevallen beslissen: ter plaatse verzorgen, naar de huisarts sturen of naar het ziekenhuis doorverwijzen.

Het Vlaamse Kruis heeft op de wei vier hulpposten, en nog 's twee op de campings. In een wei langs het terrein staat een rode MUG-container waar intensieve spoedzorg verstrekt kan worden. 'Geen overbodige luxe,' zegt Vranckx. 'Je kan het niet maken om mensen over twee kilometer te brancarderen. Plus: je moet veel gevallen tegelijk de baas kunnen. Als een grote band het podium op komt, gebeurt het wel eens dat de toeschouwers in bosjes flauwvallen. Te lang gewacht, te veel gedronken, te weinig gegeten.'

Pascal Vranckx «Toen ik aankwam, liep alles perfect. Er waren alleen wat mineure incidentjes geweest - een zonneslag hier, iemand met koorts daar. Tot dan was het vooral een rustige Pukkelpop geweest.»

HUMO De rustigste start ooit, zei Chokri.

Vranckx «Wisten we op voorhand, eigenlijk, door de programmering - daar hangt veel van af.

»Enfin, ik maakte een wandeling langs alle hulpposten, en ik sprak met de securityverantwoordelijke in de frontstage voor het hoofdpodium. Het zwaartepunt zou Foo Fighters worden, dat stond vast. Het concert waar we zelf ook stevig van zouden genieten. Althans: dat was de bedoeling.»

Pukkelpop 2011: reconstructie van een ramp

De storm op Pukkelpop 2011: ruwe beelden

undefined