Radio 2-inspecteur Sven Pichal staat pal: 'Misschien ben ik wel een gutmensch'

Op het ogenblik dat politici, journalisten en opiniemakers op Radio 1 de relletjes van de dag volgen, luisteren zowat vijf keer meer mensen naar hoe Sven Pichal in ‘De inspecteur’ op Radio 2 zich over heel praktische zaken buigt.

'Je leeft in een perfecte luchtbel, tot je te horen krijgt dat je mama kanker heeft'

HUMO Wat was het leukste dat je de afgelopen tijd hebt meegemaakt?

Sven Pichal «Dat de overstap naar Radio 2 zo goed is gegaan. Ik ben altijd een onrustige ziel geweest en ik doe graag nieuwe dingen, maar tegelijk ben ik ook angstig. Dan denk ik: gaat het lukken? Zal het klikken met de nieuwe collega’s? Ik werkte intussen bij VRT NWS, maar de vijf jaar ‘Peeters en Pichal’ op Radio 1 lagen nog niet zo lang achter mij en…»

HUMO …je vroeg je af hoe je het zolang met Annemie Peeters had volgehouden?

Pichal (lacht) «Die opmerking krijg ik nog zowat iedere week, heel bizar is dat. Annemie is een ongelooflijk fijne vrouw, maar ze straalt iets uit dat sommige mensen de gordijnen injaagt. Ik stoor me eerder aan andere mensen. Nee, ik ga geen namen noemen (lacht).»

HUMO Misschien is het seksisme? Als een man hard en kritisch interviewt, is het een vakman; doet een vrouw hetzelfde, is ze een bitch.

Pichal «Misschien wel. Op sommige dagen is ze misschien iets te scherp, maar dat komt omdat ze haar hart volgt. Ze is een kei in haar vak en een uitzonderlijk straffe radiomadam met een heel eigen stijl, geen zoveelste anonieme stem die je niet raakt.

»Ik heb veel van haar geleerd. Al zaten we elkaar soms ook in de haren. Dan vond zij dat ik te veel tussenkwam in haar interview en vond ik dat mijn stukjes te weinig in de verf werden gezet. Maar ik had die vijf jaar voor geen geld willen missen.»

HUMO Maar toen kwam dus Radio 2. Een grote aanpassing?

Pichal «Ik ben een trage groeier: ook bij Radio 2 heeft het me wat tijd gekost om mijn omgeving en het publiek te leren kennen. Ik heb nachten wakker gelegen over de juiste lengte van interviews. Bij Radio 1 kan je tot zeven minuten gaan, bij Radio 2 is vier minuten het maximum. Dat is live niet altijd te doen: als je gesprekspartner één keer uitweidt of de vraag verkeerd begrepen heeft, ga je er al over. Daarom nemen we sommige gesprekken al een dag op voorhand op, zodat we kunnen doorvragen. Achteraf monteren we dat tot een spits stukje.»

HUMO Radio 2 is weleens slachtoffer van vooroordelen.

Pichal «Is dat zo’n ramp? Ik kan wel om met vooroordelen. Toen ik als jonge gast besefte dat ik op jongens viel, was dat in een samenleving die daar nog niet klaar voor was en vol vooroordelen zat. Homo’s sloten zich nog op achter de gordijnen. Wij waren een generatie die voor homorechten ging flyeren in het Centraal Station, waarop we prompt door de NMBS werden buitengegooid omdat we niet politiek neutraal waren. Nooit geweten dat homo zijn een politieke overtuiging was (lacht).

»Bij Radio 1 waren er wat collega’s die mijn overstap niet begrepen. Want bij Radio 1 zit je in de hoek van de kwaliteitskranten, en bij Radio 2 hoor je bij de populaire media. Wel, ik ben nu pas rustig genoeg geworden om eindelijk graag te lezen, maar als je op Radio 1 niet kon meepraten over het laatste boek, bekeek men je als een wat dommige jongen (lacht). Pas op, ik heb het niet over iedereen daar, straks zijn mijn oud-collega’s boos op me (lacht).

»Omgekeerd merkte ik bij de mensen van Radio 2 een bedeesde houding: ‘We zijn dan wel ‘de grootste familie’, maar niet iedereen lijkt dat te willen zien.’ Een zekere goegemeente loopt niet hoog met ons op, maar dat is veel meer hun probleem dan het onze.

»Het klopt dat Radio 1 de journalistenzender is, waarnaar op andere redacties geluisterd wordt. Bij ‘Peeters en Pichal’ belden ze ons zelf op, nu moeten wij de redacties verwittigen als we een scoop hebben. Alleen bij Het Laatste Nieuws luisteren ze naar ons, denk ik. Nu ja, ik kan het ze niet kwalijk nemen: in de hele sector moeten steeds minder mensen steeds meer inhoud leveren. Een kwalijke evolutie. Ik doe ook zelf mijn radiotechniek, ik start mijn eigen jingles, maak de teksten voor de site, ik ben ook nog halftijds verslaggever bij ‘Het journaal’ en ik mag binnenkort op cursus om filmpjes voor de website te leren monteren. We zitten dicht bij de grens dat je met te veel dingen bezig moet zijn.»

undefined

'Annemie Peeters en ik vlogen elkaar weleens in de haren. Maar ik had die vijf jaar voor geen geld willen missen'

HUMO Nu, als je erin slaagt om Proximus-ceo Dominique Leroy te laten toegeven dat ze nog heel wat werk heeft, dan is dat kicken, niet?

Pichal «Dat was het strafste van afgelopen jaar! Proximus bleef maar kosten aanrekenen voor vaste toestellen die al sinds de jaren 80 afgeschreven waren. Die scoop heeft ons op de kaart gezet, ook met dank aan de Proximus-woordvoerder die zei dat het niet hun ambitie was om een sympathiek bedrijf te zijn. Ik heb uren zitten wachten op zijn telefoontje met de vraag om dat zinnetje eruit te knippen, maar dat heeft hij – en dat siert hem – niet gedaan. Trouwens: ook al had hij gebeld, we hadden het niet geknipt (lacht). Dat is nog een voordeel: we hebben een goede redactieploeg, we kunnen iets uitzoeken voor we op antenne gaan.

»We hebben vorig jaar een man gehad wiens Peugeot 308 al meer in de garage had gestaan dan op zijn oprit. Een alarm dat willekeurig aansloeg, ruitenwissers die zonder reden begonnen te bewegen: het ding leek behekst. Peugeot wilde eerst niet naar de studio komen, tot ze uiteindelijk dachten dat alle problemen waren opgelost. Waarop de eigenaar belde met de vraag waarom hij dan nét op dat ogenblik weer in panne was gevallen. Uiteindelijk hebben ze hem een nieuwe wagen gegeven (lacht).»

HUMO De macht van de media.

Pichal «Inderdaad. We zien steeds vaker hoe consumenten hun beklag doen bij een firma via een boze mail, en ons al meteen in cc zetten als drukkingsmiddel. Nu, je ziet ook weleens klachten passeren voor erg kleine akkefietjes. En ik weet: de consument heeft niet altijd gelijk. Ik heb met mijn pleegzoon de 10 Miles in Antwerpen meegelopen: we hadden een T-shirt besteld voor een goed doel, maar toen we bij het standje kwamen, bleek onze maat al uitgeput. Dan voel je een soort irrationele ergernis opkomen, om na een paar minuten te beseffen dat je ook in een ander shirt kan lopen. We zijn een beetje te verwend, soms.»

HUMO Is de macht van de consument afgenomen? Nooit eerder is grootscheepse fraude duidelijker aangetoond dan bij dieselgate van Volkswagen, en toch verkopen ze geen wagen minder.

Pichal «Is dat een consumentenprobleem of een politiek probleem? Iedere politicus wist al lang dat die testen gemanipuleerd werden. Auto’s werden gestript van onderdelen en iedere opening van zo’n wagen werd afgeplakt om in een windtunneltest toch zo weinig mogelijk verbruik te laten optekenen. Nog vóór de sjoemelsoftware wist iedereen al dat er werd valsgespeeld. Veel erger vind ik dat er in de VS miljarden aan schadevergoedingen zijn betaald, en in Europa helemaal niets.

»Misschien worden we graag opgelicht? We weten allemaal dat te veel vlees niet goed is, industrieel bewerkte voeding evenmin en dat een spray je niet zal helpen vermageren, maar toch blijven we die dingen massaal kopen. We weten dat bangkirai en tropisch hardhout zeer slecht zijn voor het milieu, maar Antwerpen blijft voor illegaal hout, net als voor drugs, wel de eerste invoerhaven van Europa. Vijf jaar geleden stierven meer dan duizend textielarbeiders in een fabriek in Bangladesh, maar nu staan we toch weer aan te schuiven bij de grote ketens voor een T-shirt van 1 of 2 euro.

»Zolang je niet politiek ingrijpt en dingen verplicht of verbiedt, gebeurt er niks. Je kan gedrag sturen, alleen vinden mensen dat niet zo leuk. Ik begrijp het ook wel, we moeten in alles perfect zijn: in onze job, met onze kinderen en in de vriendenkring. Er is een niet aflatende druk om aan wensbeelden te voldoen... Dan is het begrijpelijk dat mensen uit compensatie en frustratie weleens naar een gigantische caloriebom snakken.»

HUMO Twintig jaar geleden gaven we 20 procent van het gezinsbudget uit aan voeding, vandaag nog niet eens 10 procent. Dus eten we industriële troep om ons de nieuwste smartphone te kunnen permitteren.

Pichal «We worden geleid door marketeers, die vakkundig onze angsten en verlangens bespelen om ons te doen consumeren. Waarom moet je absoluut twee keer per jaar naar de solden, ook als je geen kleren nodig hebt? Uit angst om een koopje te missen? Of neem het concept van een uitvaartverzekering: wat kan het mij schelen wat er dan met mij gebeurt, ik ben er toch niet meer. Maar uit angst voor de last die ik mijn nabestaanden zou aandoen, word ik toch gepusht om zo’n verzekering af te sluiten. Nooit van mijn leven (lacht).

»Dat irrationele koopgedrag blijft me verbazen: hoe iedereen na Kerstmis plots een bladblazer heeft en een teppanyakiset. Mijn broer had onlangs voor een trouwfeest een chocoladefontein nodig, en vroeg of hij er ergens één kon lenen. Bleken er in onze vriendenkring liefst tien mensen te zijn die zo’n ding al jaren ongebruikt in de kast hadden staan (lacht).»

HUMO Jij had ook ooit het vaste voornemen je auto in te ruilen voor het openbaar vervoer.

Pichal «Dat blijft jammer genoeg een voornemen. Zolang ik iedere ochtend om zes uur in Brussel moet zijn, blijft dat onmogelijk. Je bent dubbel zo lang onderweg met de trein. Al geef ik toe: zelfs bij goed weer moet ik mezelf dwingen om met mijn fiets bij mijn ouders op bezoek te gaan, en de auto te laten staan. De verleiding is er altijd. Ook omdat het aanbod zo ondermaats is. Ik moest onlangs vanaf centrum Antwerpen naar De Singel: met de fiets duurt dat maar tien minuten. Maar ik had wat materiaal bij, dus ben ik met de tram gegaan: één uur onderweg! In Berlijn heb je zelfs midden in de nacht nog om de twintig minuten een tram. In Bern heb je nog oude trammetjes die pittoresk gerestaureerd zijn om een folkloristisch en nostalgisch gevoel op te roepen; hier rijden trams van die generatie nog in gewone dienst rond.»

undefined

'Mijn pleegkinderen hebben me leren relativeren. Ik kan niet geloven dat ik ooit wakker heb gelegen omdat ik in een reportage niet de beste vraag had gesteld'

Humo ontdekt

HUMO Hoe is het ondertussen met de kinderen? Je bent met je vriend al een paar jaar pleegouder voor twee jongens.

Pichal «Eén van de grootste omwentelingen in mijn leven. Dat klinkt raar voor zo’n weloverwogen keuze, maar toch is het stoemelings gebeurd. Normaal is het alleen bij hetero’s dat het ouderschap onverwacht komt (lacht). Mijn man had over pleegzorg gelezen en had niet echt een vaderwens, maar wel een soort zorgwens. We zijn een cursus gaan volgen en al vrijwel meteen kregen we de mogelijkheid om twee broers op te vangen. We zijn begonnen met weekends en vakanties, en nu, een aantal jaren later, wonen ze voltijds bij ons.»

HUMO Welkom kinderen, vaarwel onbezorgd leven?

Pichal «Zo’n onbezorgd uitgaansleven raak je op een bepaald ogenblik ook beu. Wij waren 35 toen we eraan begonnen, we hadden het wel gehad. Op het gevaar af klef te klinken: er was ook een behoefte om iets terug te doen voor de samenleving. Ik was ook al actief geweest in het Roze Huis en had mij ingezet voor goede doelen als Kom op tegen Kanker.»

HUMO U bent wat wel eens cynisch een gutmensch wordt genoemd, meneer Pichal.

Pichal «Die moeten er ook zijn, niet? Mijn man is emotioneler dan ik. Hij zat op een ochtend te huilen toen hij een artikel over pleegzorg had gelezen. Zo is het begonnen, al had ik toen nog mijn twijfels. Maar toen ik die kinderen voor het eerst zag, was het liefde op het eerste gezicht. Ik was blij dat ik iets kon doen voor gasten die in hun tienjarig bestaan al zoveel pech hadden gehad.»

HUMO Kinderen in de pleegzorg hebben soms een rugzakje met onverwerkte trauma’s. Het is niet iedereen gegeven daarmee om te gaan.

Pichal «Klopt, maar er is gelukkig een uitstekende begeleiding. Je haalt geen speelgoed in huis, maar mensen. Er zijn episodes geweest dat het heel heftig en emotioneel was, dat er conflicten waren, maar dat weegt niet op tegen het feit dat je kinderen een echte thuis kan geven. Want hoe goed die instelling ook is, het kan nooit hetzelfde zijn.

»Nu, we staan voor de puberteit, dus het zal mogelijk zelfs nog wat pittiger worden. We zaten net nog met een heterokoppel op restaurant, en hoorden de verhalen over hun pubers: het jointje in de slaapkamer, het foute vriendje, dagen niet praten omdat ze hun zin niet kregen. Het is niet al rozengeur en maneschijn, maar het is fantastisch om kinderen in huis te hebben. Al zijn er dagen waarop je ’s avonds doodop denkt: waar zijn we aan begonnen? Ik moet opletten wat ik zeg nu, want de ene heeft net Humo ontdekt (lacht).»

HUMO Geen zorgen, met hem komt het al zeker goed. Zelf kom je uit een groot nest van vijf broers, twee stiefzussen en een stiefbroer.

Pichal «Die allemaal hun leven en kinderen hebben. Tot voor kort was mijn moeder de hulp om in te springen, maar ze is nu heel ziek geworden. Een hersentumor heeft haar half verlamd. Heel raar, ik was net een onnozele uitdaging aangegaan voor Kom op tegen Kanker: als we een bepaald bedrag in koperen muntjes konden ophalen, zouden Showbizz Bart en ik ons haar ros verven. Het was gelukt, dus daar zat ik dan: jolig telefoons op te nemen in het panel. Ik kende kanker wel, mijn vader is eraan overleden toen ik 12 was, maar dat was inmiddels alweer ver van mijn bed. Een week later belde mijn mama huilend vanop de spoedafdeling: we moesten meteen komen, want er was heel slecht nieuws. Een terminale hersentumor, niet te opereren. Ze hebben hem kunnen stabiliseren, maar het lijkt een verhaal van hooguit enkele jaren.

»Dat hakt erin. Je zoekt dan ruimte om dat te verwerken, maar die twee jongens in huis maken dat niet evident. Al hebben ze me ook al zoveel leren relativeren. Ik kan niet geloven dat ik ooit wakker heb gelegen omdat ik in een reportage misschien niet de allerbeste vraag had gesteld. Ik ben mijn man oneindig dankbaar dat hij ons in dit verhaal heeft getrokken, want zonder hem was ik waarschijnlijk te lui geweest om dat engagement te nemen.»

HUMO Tot ze binnenkomen met hun eerste meisjes en al dat heterogedoe hier weer te aanschouwen valt.

Pichal (lacht) «Dat gaat wat geven. Hele weekendjes samen met z’n tweetjes op de tablet, ik zie het nu bij vrienden gebeuren.»

HUMO Mag ik even amateur-psycholoog spelen? Toen je je moeder destijds vertelde dat je homo was, vond ze dat jammer omdat je dan nooit kinderen zou hebben. Is je beslissing voor pleegzorg ook een stukje: ‘Kijk eens, mama?’

Pichal (denkt na) «Dat heeft ze gezegd, ja. (Stil) Ik denk het niet, toch niet bewust. Ik profileer me ook niet als hun papa, die is er namelijk ook nog. Toen we ons inschreven voor de 10 Miles vroegen ze aan mijn pleegzoon: ‘En, loopt je papa ook mee?’ Dan kijken we eens naar elkaar en knipogen we. Misschien dat mijn moeder dat wel al vroeg had gezien, dat ik het type ben dat graag zorgt voor iemand. Tenminste, voor diegenen die ik graag heb.»

HUMO Pleegzorg is meestal eindig.

Pichal «Vaak wel, ja. Over onze situatie mag ik geen uitspraken doen – dat is de privacy van onze jongens – maar nu voelt het alsof die band nooit meer kan worden verbroken, net zoals je denkt dat de band met een goede vriend of je moeder niet verbroken kan worden. Maar niets is zeker en voor eeuwig. Ik had tot voor kort nooit een seconde rekening gehouden met het scenario dat mijn moeder uit mijn leven zou verdwijnen. Maar nu is haar wereld, die ze tot voor kort iedere dag met de fiets verkende, niet groter dan het gelijkvloers van haar huis waar ze samen met mijn nieuwe vader leeft en slaapt. Bovendien zorgen ze ook nog voor mijn inwonende broer, die autistisch en doof is, en dus ook niet goed begrijpt wat er aan de hand is. Ook daar is de eerste weken na de diagnose veel over gepraat: hoe gaan we de opvang organiseren als mama er niet meer is? (Stil) Vorig jaar heb ik even van dag tot dag moeten leven. Ik heb een tijdje halftijds gewerkt, omdat ik altijd mee naar het ziekenhuis ging. Dan is het lastig om het ’s ochtends op de radio te moeten hebben over wat er nu echt allemaal in een doos cornflakes zit.

»Het is zwaar om het woord ‘kanker’ op de radio uit te spreken, wetende dat je moeder luistert. De ziekte ontregelt je leven ook: er zijn vrienden die ze niet meer ziet, die niet weten hoe ermee om te gaan. Ondertussen heeft ze van anderen dan weer een jaarvoorraad pralines gekregen. Zij kijkt naar ‘Gevoel voor tumor’, ik heb het alleen nog maar opgenomen: iedereen gaat er op zijn manier mee om. Ik stel ook vast dat we allemaal onmachtig zijn om over die diepe gevoelens te praten met elkaar. Het is makkelijker om te gaan klagen bij een standje over twee T-shirts die er niet liggen. De Kom op tegen Kanker van dit jaar zal een stuk dichter, emotioneler en intenser worden. We leven in een luchtbel waarin alles oké is, tot je met je moeder op de recovery terechtkomt, tussen twaalf anderen die aan het bekomen zijn van een bestraling.»

undefined

undefined

'Ooit werd ik bijna met stenen bekogeld toen ik met een vriend hand in hand over straat liep. Dat zou vandaag ook nog kunnen. Hoe sommige politici polariseren, helpt zeker niet'

Hand in hand

HUMO Hoe is het eigenlijk om vandaag homo te zijn in Antwerpen? Beter of slechter dan pakweg tien jaar geleden?

Pichal «Er is een periode geweest dat ik iedere dag in het Roze Huis langsging voor de goede zaak, nu heb ik er minder zicht op. Maar de jongens kennen toch al de scheldwoorden voor homo in alle mogelijke talen, dat pikken ze op school op (lacht). Ik vrees dat jongeren het nog altijd moeilijk hebben om ervoor uit te komen, zeker in islamitische of orthodox-joodse kringen, waar het onbespreekbaar blijft. Je hebt nog altijd moed nodig, ook op heel wat werkvloeren.

»De politieke steun is wel verbreed. Twintig jaar terug was alleen paarsgroen voor het homohuwelijk, nu werpt zelfs het Vlaams Belang zich soms als verdediger op, al is dat voornamelijk om anti-islam te kunnen zijn. Terwijl er steeds meer moslims homo’s wel aanvaarden, en er ook meer moslimjongens uit de kast komen. Geef het nog wat tijd: die hebben onze vorige generaties ook nodig gehad. En de kereltjes die er plezier in vinden om homo’s aan te vallen, die moet je blijven aanpakken.

»Ook bij het tehuis maakten ze geen enkel probleem van een homoseksueel pleegzorgkoppel, terwijl wij er zelf wel mee bezig waren. Ach, wat die gasten echt nodig hebben is iemand die hun een in schijfjes gesneden appel brengt als ze tv zitten te kijken, want dat is iets dat ze niet kennen in gezinsverband. Ze genieten zelfs als je je boos maakt over een nota in hun agenda, want dan krijgen ze aandacht. Ik herinner me nog altijd die ene dag dat ik een dag later van een kamp terugkwam, en alleen met mama naar zee mocht, een dag na de rest van het gezin. Die dag, met al die onversneden aandacht: ik kan me hem nog helemaal herinneren.»

HUMO Kan je hand in hand met je man over de Turnhoutsebaan lopen?

Pichal «Wij zijn niet echt het plakkerstype, maar we doen het wel, al zijn er plekken waar je iets langer nadenkt voor je het zou doen. Ik heb er ooit voor een ‘Volt’-reportage met verborgen camera hand in hand gelopen met een vriend, en toen kregen we bijna stenen naar ons hoofd. Dat zou ook vandaag nog kunnen. En sommige politici helpen ook al niet. Hoe meer ze polariseren, hoe meer mensen zich zullen opsluiten in hun eigen cultuur. Pas als je je niet langer bedreigd voelt, kun je met verschillen leven. Ik heb ook lang de fout gemaakt te spreken namens dé homo-gemeenschap, terwijl die erg divers is.»

HUMO Wordt ook de homogemeenschap preutser? Boxers aan onder de douche na het sporten?

Pichal «Ja, en dat heeft niets te maken met de angst om in je flikker op het internet te belanden. We worden met z’n allen preutser, ook homo’s. Het ideale schoonzoontype is volop in opmars, de wat stoute relnicht zie je minder.

»Je ziet ook een gebrek aan jonge rolmodellen. Noem eens een jonge lesbische vrouw die voor haar leeftijdsgenoten vandaag kan betekenen wat Jos Brink ooit voor mij was? Iemand die mijn ouders overtuigde dat homo’s ook best leuk en sympathiek konden zijn? Ik zie in het wereldje ook een aantal jonge homo’s die niet uit de kast willen of durven te komen. Erg jammer.»

HUMO Ben je al mentaal voorbereid op de internationale homofeestdag bij uitstek?

Pichal (vragende blik) «En u bedoelt...»

HUMO De finale van het Eurovisiesongfestival.

Pichal (lacht) «Er moet een doctoraat gemaakt worden over wat homo’s met het Songfestival hebben. Dat is echt onverklaarbaar, die totale fascinatie. Niet iedereen kent elk detail, zoals André Vermeulen, maar we zijn wel allemaal verslaafd. Ik was als kind kwaad toen de familie besliste om niet te kijken, omdat België een aantal jaren niet meedeed. Ik moest en zou dat zien, als enige van de zes broers, ook al wist ik toen nog niet dat ik op jongens viel. Het is dus haast iets genetisch. Alhoewel: er zijn er een paar in onze vriendenkring die er niets van moeten weten. (Denkt na) Maar ik vermoed dat die dus eigenlijk bi zijn (lacht).»