Rayda Jacobs - Bekentenissen van een speler

Als het aan Tom Lanoye ligt, zit het wel snor met de Zuid-Afrikaanse literaire madammen. Onder zijn beschermende promoarm is er naast Antjie Krog nog wat plaats voor schrijfster en documentairemaakster Rayda Jacobs. Haar zopas in het Nederlands verschenen roman 'Bekentenissen van een speler' (Meulenhoff/Manteau) noemt Lanoye zowaar 'het boek dat we op dit moment nodig hebben'.

Straffe woorden, maar niet onterecht: Jacobs geeft stereotiepen het nakijken met haar portret van een gokkende moslima.

undefined

Voor haar geweldig vernieuwende stijl zal Rayda Jacobs niet de geschiedenis ingaan. Wel weet ze een verhaal met vaart te brengen én ontlokt ze steevast een grijns met lekkere uitsmijters in het Afrikaans. Haar hoofdpersonage Abeeda doet levensecht en verdomd autobiografisch aan - Jacobs is zelf een wereldse vrouw mét hoofddoek - maar die vlieger gaat niet op. Beter zo, want in 'Bekentenissen van een speler' verkoopt het leven rake klappen.

Abeeda's man neemt de benen en laat haar achter met drie kinderen, van wie één nota bene nog ongeboren. Een nieuwe liefde vindt ze in de verloofde van haar zus, die niet kan weerstaan aan deze 'lekker Slamse meit'. Om haar passie te smoren, gooit de alleenstaande moeder zich in het geloof. Daarmee is het leven helaas niet uitgetart. Op haar eenenveertigste incasseert Abeeda een uppercut: haar jongste zoon sterft aan aids. Jacobs geeft knap weer hoe de familie zijn homoseksualiteit, een zonde in de islam, probeert te plaatsen. Steeds is er de druk van wat de gemeenschap zal zeggen, onder het motto: houd de 'blink kant bo'.

Dit keer zoekt Abeeda troost bij 'tantetje' casino. Al snel wordt ze een kettingrokende gokverslaafde en komt ze in een knetterend conflict met God en haar geweten: 'Als het aan mij lag, dan was ik het liefst geboren met het hart van een moslim, een joodse sabbath, en de katholieke biecht. Tien weesgegroetjes en alles is vergeten en vergeven.' Yep, ook met gevoelige thema's durft Jacobs te spotten. En terwijl ze toch bezig is, stelt ze nog enkele maatschappelijke problemen in Zuid-Afrika aan de kaak, tot de impact van huidskleur en taal toe. Dat alles maakt van 'Bekentenissen van een speler' een sterke aanrader ter blikverruiming. Of wat? 'Jy willie hoor nie?' Lezen zeg ik u!