Reis door het lijf met Bill Bryson: 'Het wonder van het universum'

Moeilijke materie toegankelijk maken voor een groot publiek, die taak heeft Bill Bryson (67) zichzelf opgelegd. In de jaren 90 maakte de Amerikaanse Brit naam met een serie geestige reisboeken, om in 2003 wereldberoemd te worden met ‘Een kleine geschiedenis van bijna alles’, een populairwetenschappelijke speurtocht naar alles wat de niet-wetenschapper Bryson over natuurwetenschap wilde weten.

Onlangs verscheen ‘Het lichaam, een reisgids’, waarin hij alle onderdelen van het menselijk lichaam behandelt: een serie niet te stuiten vertellingen over wat zich op en onder de huid afspeelt.

– Waarom een boek over het menselijk lichaam?

Bill Bryson «Iemand vroeg me: ‘Weet jij waar je milt zit? En wat die doet?’ Ik moest de antwoorden schuldig blijven. We weten maar erg weinig over ons lichaam, realiseerde ik me. Nu weet ik dat de milt elke dag 100 miljard rode bloedcellen opruimt, die na ongeveer vier maanden zware arbeid uitgeteld zijn. De milt is zo groot als een vuist en zit vrij hoog aan de linkerkant van je borstkas.»

– Is verbazing uw drijfveer?

Bryson «Ja, in elk geval om steeds verder te zoeken. Je verzamelt feiten en beseft steeds beter dat je weinig weet. Je ploegt door veel boring stuff en altijd stuit je op verrassende dingen.

»Wist u dat er per minuut 25.000 schilfers van onze huid vallen? En alles wat we zien van onze huid, de buitenlaag, is levenloos materiaal. Stel je maar eens voor, als je iemand aankijkt: allemaal dood spul.»

– Ons meest complexe orgaan zijn de hersenen.

Bryson «Die zitten gevangen in de schedel en zien eruit als iets te lang doorgekookte roompudding: zacht en sponzig. Een kruimel hersenschors ter grootte van een zandkorrel kan 2.000 terabyte aan informatie vasthouden, genoeg voor alle films die ooit zijn gemaakt. Het bestaat voor 75 tot 80 procent uit water en verder voornamelijk uit vet en eiwit. Het is het wonder van het universum.»

– Het is ook kwetsbaar.

Bryson «Dat is de keerzijde. Mensen hebben soms beroertes en herseninfarcten, dieren hebben die nauwelijks. Maar zij kunnen met hun hersenen in de verste verte niet wat wij kunnen.»

– Checkt u alle feiten?

Bryson «Zeker, alles is controleerbaar en als iets omstreden is, staat het erbij. Het deed plezier bepaalde wijsheden te ontmaskeren die iedereen gelooft. Dat haren doorgroeien na het overlijden, dat de meeste warmte het lichaam via het hoofd verlaat, dat je acht glazen water per dag moet drinken.»

– Allemaal niet waar?

Bryson «Er is nog veel meer niet waar: dat je maar 10 procent van je hersenen gebruikt, bijvoorbeeld. We gebruiken alles.»

– Hebt u ook iets over uzelf ontdekt?

Bryson «Toevallig liet ik me tijdens de research voor dit boek een keer medisch onderzoeken. Bleek dat ik leef met maar één nier. Ongelooflijk, maar het kan.»

– Houdt u na deze reis nog van uw eigen lichaam?

Bryson «Het is geen geweldig lichaam – ik was graag wat gespierder en leniger geweest – maar het zorgt al m’n leven lang goed voor me. Dus ja, ik hou erg van mijn lichaam.»

undefined

Bill Bryson, ‘Het lichaam, een reisgids’, Atlas Contact.