Review: Alexander

Respect! Respect voor Oliver Stone, die honderd zestig miljoen dollar in zijn zakje kreeg om een entertainend epos over Alexander de Grote te draaien en tot ieders verrassing terugkwam met een zwaarbeladen freudiaans portret van een biseksuele knie...

Respect! Respect voor Oliver Stone, die honderd zestig miljoen dollar in zijn zakje kreeg om een entertainend epos over Alexander de Grote te draaien en tot ieders verrassing terugkwam met een zwaarbeladen freudiaans portret van een biseksuele kniesoor. Respect! Omdat Stone zich naar goede gewoonte geen speer heeft aangetrokken van de Wetten van Hollywood (Gij zult maken: een film met een makkelijk te volgen plot! Met herkenbare personages! Veel actie! Een happy end!) en het heeft aangedurfd een epos te draaien waarin de aandacht veeleer wordt toegespitst op de troebele emotionele conflicten van de protagonist dan op de veldslagen. Respect, omdat Stone er niet voor is teruggedeinsd van Alexander een actieve homoseksueel te maken die geen enkele lozingssluis schuwt. Respect, kortom, omdat Stone van 'Alexander' een echte Oliver Stone-film heeft willen maken: tegendraads, eigenzinnig, weerbarstig. Jammer dat je met respect alléén geen goeie film kunt kopen - laat staan financieel succes: 'Alexander' brak aan de Amerikaanse kassa's geen potten (de film bracht tot nu toe een schamele dertig miljoen op: in elke boekhouding betekent zoiets een ramp) en tot overmaat van ellende werd de film door het Amerikaanse journaille genadeloos de woestijngrond ingestampt. Onterecht: een tweede 'Ishtar' is 'Alexander' zeker niet geworden, maar het is evenmin de schitterende film die - gezien de indrukwekkende cast en het imposante cv van de regisseur - mocht worden verwacht. Stone, die ergens onderweg de greep op zijn droomproject compleet moet zijn kwijtgespeeld, filmt de odyssee van Alexander de Grote als een stoffige schoolreis waarin de camp, de slechte smaak en de (ongewilde) humor het voor het zeggen hebben. Wij telden: een chaotische en stuurloze plot waarin je sneller verdwaalt dan een eenzame krijger in de Gobi-woestijn; een onbegrijpelijke voice-over van Anthony Hopkins; personages die praten met uiteenlopende hilarische accenten (met als hoogtepunt het Russisch-Grieks-Oostends van Angelina Jolie), een legertje verdwaasde nevenfiguren (Val Kilmer blijft als enige echt overeind), een veel te dik in de verf gezette Oedipus-ondertoon; een reeks naar Fellini's 'Satyricon' zwemende taferelen die anno 2004 veeleer lachwekkend dan imposant overkomen (die harem-scène!); en - bij onze tuitende oren! - een onwaarschijnlijk wansmakelijke muziekscore van Vangelis. Tot overmaat van ramp ziet hoofdacteur Colin Farrell er, met dat overmatig geblondeerde kapsel, veeleer uit als het derde groepslid van Wham! dan als de onversaagde veldheer die tot Indië oprukte (laten we mekaar geen mietje noemen: wie zou déze geföhnde janet in de strijd volgen?!). Wat in het geheugen blijft hangen zijn de moedige intenties, af en toe een Groot Moment (die steigerende olifant!), en hier en daar een niet eens zó fraai in beeld gezette en slecht gemonteerde veldslag. Helaas: deze Alexander de Grote is een kleintje.