Review: Howard Jacobson - Het uur van de dieren

In ‘De Finklerkwestie’ fileerde de Brit Howard Jacobsonmet veel scherpzinnigheid én humor het jodendom, zonder dat heilige huisje overhoop te schoppen. Voor zijn nieuwste, ‘Het uur van de dieren’ (Prometheus), haalt hij zijn mes boven voor niemand minder dan Vrouwe Literatuur zelve.

De plot die hij daarvoor, hanteert is zo dun als een sneetje carpaccio. Schrijver Guy is getrouwd met Vanessa, half harpij, half sirene, maar hij koestert ook een boon voor haar moeder Poppy. Kniediep in een midlifecrisis besluit hij die temperamentvolle dubbeldruk van zijn vrouw te versieren, niet toevallig wanneer hij om inspiratie voor zijn volgende roman verlegen zit.

Meer heeft het verhaal van ‘Het uur van de dieren’ niet om het lijf. Dat moet ook niet, stelt Guy uitdagend, want als een roman iets kan missen, is het wel een plot en een verhaal. Ook Jacobson zelf gebruikt dat vreemde trio slechts als opstapje om een boom op te zetten over de literatuur, en dan vooral de zieltogende staat waarin die zich vandaag bevindt.

Dat doet hij in zijn geroemde scherp-humoristische stijl, met meer dan één hilarische scène tot gevolg. Guy de moegetergde schrijver die een symposium over kinderliteratuur vergalt of wordt uitgemaakt voor misogyne zak door een lezeressenclubje: kostelijk. Ook zijn huwelijksgekrakeel met Vanessa, ‘een vrouw met wie je niet getrouwd kon zijn zonder er een prijs voor te betalen’, toont een Jacobson in topvorm.

Maar voor elk van die cadeaus staat hij helaas evenveel open deuren in te stampen. Print on demand,Twitter, vampierenromans… alles krijgt de wind van voren. Zijn scherpe pen wordt in die tirades giftiger dan ooit. Giftig, maar weinig verheffend. Tel daarbij een plot en drie personages die met nadruk zo min mogelijk body hebben, en de spoeling wordt wel erg dun voor een roman van net geen vierhonderd bladzijden.

Misschien speelde de timing Jacobson parten: tijdens het schrijven aan ‘Het uur van de dieren’ ontving hij voor ‘De Finklerkwestie’ de Man Booker Prize, goed voor 50.000 pond en onbetaalbaar als het gaat om roem en verkoopcijfers. Schrijf dan maar eens een overtuigende roman over de vergankelijkheid van de literatuur. Geen sinecure, zo blijkt.