Review: John Updike - Rabbit Retour
Met 'Rabbit Retour' (De Bezige Bij) breit John Updike een epiloog aan zijn vierdelige romancyclus over Harry 'Rabbit' Angstrom, de all American antiheld die voor het eerst opgevoerd werd in 'Run, Rabbit' uit 1960 en exact dertig jaar later aan een ha...
Met 'Rabbit Retour' (De Bezige Bij) breit John Updike een epiloog aan zijn vierdelige romancyclus over Harry 'Rabbit' Angstrom, de all American antiheld die voor het eerst opgevoerd werd in 'Run, Rabbit' uit 1960 en exact dertig jaar later aan een hartaanval stierf in 'Rabbit at Rest'.
In 'Rabbit Retour', dat oorspronkelijk verscheen als novelle in de bundel 'Licks of Love', bezigt Updike zijn beproefde recept: aan de hand van Rabbit of liever: diens achtergebleven familieleden levert hij een roundup van het eind van de twintigste eeuw, vooral dan hoe dat beleefd werd in de verstikkende Amerikaanse small towns, waar men het weinig opwekkende vooruitzicht heeft van 'geboren worden, leven en doodgaan.' Y2K in Updikes fictieve gehucht Brewer, Pennsylvania suft voorbij zonder noemenswaardige aanvallen van millenniumkoorts, afgezien dan van het familiale tumult dat opsteekt wanneer Annabelle, de onwettige dochter van Rabbits eerste minnares Ruth, op de front porch van Rabbits weduwe Janice belandt, op zoek naar de nestwarmte die ze nooit gekend heeft. Hoewel de familie Angstrom qua freakiness niet moet onderdoen voor die van Janet Drummond uit 'Alle families zijn psychotisch' van Douglas Coupland, sluit ze bedeesd de rangen voor de liefdesbaby van Rabbit. Alleen Rabbits zoon Nelson ziet in zijn halfzus een prima substituut voor zijn al te republikeinsgezinde familieleden. Als assistent in een psychiatrische dagkliniek voelt hij zich zelfs meer op zijn gemak bij de schizofrenen en de druggebruikers, wier hang naar excessen hij niet afwijst: 'Het toeleven naar de volgende shot, de volgende bij elkaar gejatte voltreffer, geeft hun leven zin. Clean zijn confronteert je met de zinloosheid van het leven.' Nelson snakt dan ook 'naar een orkaan... naar een plotseling tumult dat alles losrukt' en die krijgt hij ook, in de vorm van een uit de hand gelopen Thanksgiving-diner.
Updike serveert in 'Rabbit Retour' net als Don DeLillo in 'Witte ruis' of Jonathan Franzen in 'De correcties' een uitgebreide staalkaart van Americana. Zo beschrijft hij met verve het nakende failliet van de Amerikaanse ziekteverzekering, de dubbelzinnige verering van het concept familie 'Het enige wat we hebben is familie, voor wat het waard is' of het onverwoestbare geloof van de Amerikaanse Droom ('Als je maar gelukkig wordt. Dit is Amerika'). Helaas zorgt de ietwat stoffige ondertoon van Updikes verliteratuurd leven in de provincie ervoor dat hij het in een deathmatch onvermijdelijk zou moeten afleggen tegen DeLillo of Franzen. Of tegen Coupland, die vorig jaar nog door Tom Wolfe tot hét alternatief voor oude rotten als Updike én Norman Mailer ('die twee zakken beenderen') werd gebombardeerd. Wij pleiten niettemin voor een Rabbit-omnibus, al was het maar omdat de cyclus de hele brave old world van vóór 9/11 omarmt en bovendien 'de zieligheid van alles, van ons allemaal, al die verwarde zielen die zo aandoenlijk hard hun best doen om zich aan de mist te ontworstelen' in al zijn glorie belicht.
