Review: Sam Cooke - Live at the Harlem Square Club, 1963
Only the good die young. Van deze stelling kan ik, zo uit het blote hoofd, minstens vijftig bewijzen aanvoeren. Er zit geen methode in deze waanzin: plots valt de stroom uit, onverhoeds knapt de draad, en niemand weet waar de Grote Verantwoordelijke ...
Only the good die young.
Sam Cooke stierf toen hij drieëndertig was. Een omineuze, symbolische leeftijd. Omdat de kruisdood in december 1964 al uit de mode was, werd Cooke gewoon neergeschoten. Drie kogels uit een .22 pistool. Aan zijn dood ging een troebel verhaal vooraf: hij zou een meisje, dat hij naar huis bracht na een party, tegen haar zin meegenomen hebben naar een motel. Toen Cooke even gebruikmaakte van het sanitair, wist ze te ontglippen. Daarop zou de koning van de soul, blind van razernij, naar de desk gestoven zijn, waar hij de balie-employé aanviel. Bertha Franklin vuurde drie keer (uit zelfverdediging, hield ze vol) en legde een der mooiste stemmen uit de geschiedenis van de populaire muziek definitief het zwijgen op. Zijn laatste woorden waren: 'Lady, you shot me'. Het had een songtitel kunnen zijn.
Om het gemis van een onmisbare een beetje draaglijker te maken worden er gelukkig nog platen als 'Live at the Harlem Square Club 1963' uitgebracht. En live is deze plaat als geen andere. Tussen die avond in januari 1963 en nu zijn inmiddels ruim 22 jaar verstreken en, wonder boven wonder, het lijkt alsof de tijd deze muziek, deze zinderende sfeer onaangeroerd heeft gelaten. Cooke demonstreert zijn hele kunnen: hij is een goddelijke vocalist, een onweerstaanbare entertainer en vooral iemand die met levenskracht morst als ging het om regenwater. Live-platen vallen tegenwoordig steeds meer in handen van techneuten: het geluid wordt schoongewreven, het publiek krijgt een schamel plaatsje op de achtergrond toege-wezen. Op deze plaat voél je het publiek, het speelt een bijna even belangrijke rol als Cooke zelf. Laagje na laagje pelt Sam Cooke zijn soul af, en wat daardoor vrijkomt, kan niet meer ontlopen worden: 'Don't fight it, we gonna feel it' en 'Feel it' wordt ingezet. De luchtigheid van een popsong gecombineerd met de spanning van een elektrische schok. 'Chain gang' (met de sterkste ooh-ah's uit de geschiedenis der ooh-ah's) moet al een klassieker geweest zijn vóór het van zijn lippen rolde, en 'Twistin' the night' overklast moeiteloos de (goeie) cover van Rod Stewart. Cooke kan met z'n stem, een zijige rasp, in wezen oersentimentele liefdesliedjes als 'Cupid' en 'For sentimental reasons', verheffen tot pakkende brokken muziek. 'Somebody have mercy', 'Bring it on home to me', 'Nothing can change this love' en 'Having a party' kosten Cooke stuk voor stuk een gulp hartebloed, en toch moppert hij niet.
