Review: Tourist Lemc op OLT Rivierenhof 2015

Het begon met sfeermuziek die in de pauzereggae werd gemixt. Via de trailerstem 'Eerst was er duisternis, dan kwam er licht' leek een ridderverhaal te beginnen, of het relaas van een stel Sinjoren die - trouw zwerend op de bedelzak - in opstand gingen komen tegen een bezetter, bijvoorbeeld één die stadsautostrades niet naar behoren wil overkappen. De bescheiden opener was 'En route': 'Kzen den tourist / g'et misschien al van ma g'hoord'. De triomfantelijke afsluiter was het van Wannes Van de Velde op z'n hiphops geleende 'Deze nacht'. Een tevreden publiek stak er de aanstekers en de GSM's zonder tegenspartelen voor omhoog.

Was Tourist Lemcs veni, vidi en vici knap werk? Was het een victorie over de ganse lijn? Is een nieuwe volkszanger opgestaan? Driewerf 'Check!', 'Jawel!' en 'En hoe!' Maar eerst voorprogramma Typhoon, door Tourist Lemc later op de avond vanop het podium omschreven als 'de baas van Nederland'. Wat een verschil met twee weken geleden, in een nokvolle feesttent net over de grens, op Best Kept Secret.

Rapper O-Dog (in het echte leven Typhoons grote broer) moest daar en toen z'n 'Laat je horen'-aanmoedigingen echt schrééuwen (anders hoorde hij zichzelf niet). Op 'Bumaye' werd niet alleen gehupst alsof het een zeer ernstige aangelegenheid was, het stuk met 'Ik ben een koning / ik ben een keizer / ik ben een motherfuckin' admiraal' werd door werkelijk iedereen meegebruld. De 'ta-ta-ra-ta-taa-da' uit 'Brand los' (een songtitel als een perfecte minirecensie van die festivaldoortocht) moest maar één keer worden voorgedaan: daarna bleef het van kop tot staart uit een paar duizend kelen komen.

Maar vanavond moeten Typhoon en groep in Antwerpen sleuren om een beetje aandacht, dankbaar zijn dat ze met 'Hemel valt' op Radio 1 zijn te horen, Tourist Lemc loven als een verwante ziel op wie we trots mogen zijn, iets over liefde en samenhorigheid zeggen en hoe die in één gedachte vervat liggen die 'krachtiger kan zijn dan tien kabinetten', en vooral: met man en macht en heerlijke nonchalance proberen zieltjes te winnen in de meest zuidelijk gelegen Lowlands. Natuurlijk lukte dat.

Wat een verschil ook met het vorige Touristconcert dat ik in de Koekenstad meemaakte in 2012, in het stadspark van Antwerpen. De feestdag was de Vlaamse feestdag, de regenbui was eerder een drach' nationale. Het podium stond ver weg, op een eiland in het water, er waren naar schatting 100 man komen opdagen en de beats kwamen uit de laptop van Johannes Faes' collega Kinetic.

De gastrapper, de accordeonist en de houtblazer leken toen nog met den Tourist in één gemeenschapshuis te wonen. Na de intro ('t Dees is wie we zijn / 't Dees is wa we doen / 't Dees is mijn verhaal') gaan we meteen in galop in opener 'En route'. Had ik al verteld dat hier een echte groep staat te spelen? 'Bilan' bevat een zin die een kern van Tourist vat: 'Oh muziek, hoe groot ’t ook zal wezen / Toch zal ik blijven een kleine flodder in z’n eigen wereld'. Het is bij deze Sinjoor ook onder een microscoop tevergeefs zoeken naar hiphop-opschepperij.

De zelfrelativering geeft wel overal present. Staan ook in mijn notitieboekje: 'Paradeur da'k zen'. 'Student in het dagelijkse leven / meester op de beat'. 'Held op papier / nog ni de schaduw in 't echt'. Als ik de man zou willen zijn die alles noteert, had ik de voorbeelden naar goeddunken kunnen vermenigvuldigen. Het vooraan door iedereen meegezongen 'Koning liefde' gaat bijvoorbeeld als volgt: 'Ik kon het steken op mijn omgeving / allemaal piranhas / maar uiteindelijk heb ik gedaan wat ik gedaan heb / Paljas'. Die 'Paljas' op de maat zien gescandeerd worden door de fans, het is een beetje bizar en straf. En het toont in welke mate 's mans teksten van belang zijn.

Toegegeven, dit is een verzameling ingewijden die dit concert op 24 uur tijd hebben uitverkocht, maar toch. Wat is er verder gebeurd? Fit, hier het eerste voorprogramma, komt doen wat hij in 'Adieu' ook op plaat doet. Typhoon brengt een totaal andere tekst dan die van de plaatversie van 'Visa paspor'.

Flip Kowlier is erbij, met grote trom aangekondigd. Bart Peeters ook, maar die kwam als 'Meester kunstenaar' stilletjes en onverwacht naast Tourist op de bank zitten om raad en troost te geven: 'De helaasheid doet soms zeer'. Het vanuit John Lundströms volkslied voor akoestische gitaar 'De 12 Zakkemiljonairs' geschreven 'Miljonaire' doet denken aan een andere kern van Tourist.

De man koos in de halve finale van Humo's Rock Rally in de categorie verplichte cover voor Katastroofs ‘Goesting vor te blète’: het refreintje werd behouden, daartussen werden twee, drie strofes volgerapt. Katastroof had eerder al mee geboemeld in cafélied ‘Triestige plant’ uit Tourists debuut 'Antwerps testament'. In de song worden geen pinten maar wel miserie binnengekapt.

Een tekstfragment uit ‘Goesting vor te blète’ van den Tourist zelf: ’Halve final we doen d'er alles aan / maar waarom dan ne cover van onbekend materiaal / neenee vraag het me ni ik weet da zelf ni / waarom ik me telkens verlies in melancholie'. Ondertussen weten we het wel: omdat Johannes Faes ooit nog lang op café is geweest in dit soort kroegen met soms weinig volk, maar wel altijd een grote bieromzet. Omdat vandaag, terwijl op meer dan één plek de snaar van de luit op z'n hiphops wordt aangeslagen, ook een Antwerpse muzikale hoofdader wordt aangeboord.

Nóg een tekstfragment uit 'Goesting vor te blète'? 'Ik vraag mijn Hollandse collega's hoe da ze het toch doen / En dan komen die vragen / Wa loopt er ni goe / Waarom zingde gulle da toch ook ni zo schoon / alle-e-ez?'. Is Nederland een groter hiphopland dan Vlaanderen? Ja. Geen begin van een discussie mogelijk. Maar geen enkele Hollandse collega die Den Tourist nog durft te vragen waarom hij het zo schoon niet zingt.

Tegelijk: binnenkort zullen de rollen omgekeerd zijn, en toeren Faes en zijn groep de Legionairs in het voorprogramma van Typhoon door Nederland. Ze zullen er door het geroezemoes moeten proberen te breken in zalen die niet van de kleinste zijn. Maar met de kop in de wolken en de voetjes op de grond, en met de drie bissen die ik hier hoor passeren ('Klein gebedje', 'Weg van hier' en 'Deze nacht') moet dat lukken.

Aan het eind staan vooraan mensen ‘Wij zijn geen ratten, wij komen terug’ te roepen. Een voetbalkreet van de hand van Tourist, in het Rivierenhof door sommigen kracht bijgezet via een sjaal in de supporterskleuren van de oudste ploeg van het land. Tourist, die klaar is voor Gent en Brussel, voor Vlieland, Rotterdam en de Heineken Music Hall, geeft niet thuis. Ik ben iemand die ‘t Kiel niet van de Bosuil kan onderscheiden, maar ik begrijp dat sommigen zullen voelen dat de rapper van hun wijk, van hun quartier hen in de toekomst minder gaat representen.

Dat er zich met andere woorden een grotere wereld in zijn borstkas gaat ophouden. Ik heb me een beetje hetzelfde gevoeld toen mijn favoriet 'Tot hiertoe alles goe' - hier met 'Jusqu'ici tout va bien'-introductie, want inderdaad uit de prachtfilm 'La haine' vertaald - niet meer de hiphopsong bleek met die kringelende sample er doorheen. Ik vind dat een song van dat kaliber niet wordt vooruitgeholpen door erbij te bassen, te drummen, piano te spelen en te blazen, en zeker niet door te veel van dat alles tegelijk te doen. Voor de goede orde: het is detailkritiek. Bonne route!