Review: Van Morrison (Gent Jazz 2015)
Ik blijf het raar vinden dat sommige mensen, ook hier thuis, de stem van Van Morrison zeurderig vinden, zodanig zelfs dat ze hen weghoudt van prachtsongs als ‘Into the Mystic’ en ‘And It Stoned Me’.
Ik kon gisterenavond op Gent Jazz, meteen al vooraan in de set bij ‘Close Enough for Jazz’ - en met z’n beleefde swing is dat allerminst een favoriete Van-song van me - alleen maar denken: eeuwig jong klinkt de stem van Van Morrison. Om even later, bij ‘Baby, Please Don’t Go’, te beseffen: nee, de stem van Van Morrison klonk al oud toen hij nog jong was bij Them. ‘Baby, Please Don’t Go’ werd gemashupt met ‘Parchman Farm Blues’ van Bukka White en ‘Don’t Start Crying Now’ van Slim Harpo – ooit de eerste single van Them – en gewapend met mondharmonica en vervormende micro stond daar een saboterende Beastie Boy op jaren. Natuurlijk geraakt Van Morrison weg met rhythm & blues op zijn zeventigste: wat is het verschil met de jonge rotzak uit Belfast die een oude bluesneger wou zijn?
‘My name is Ray’ zong Van in ‘I Believe to My Soul’ van zijn leermeester Ray Charles: alleen al daarom een aandoenlijk moment. Tijd voor het spirituele luik - Van Morrison is trouwens de enige van wie ik het woord ‘spiritueel’ verdraag. ‘Tore Down à la Rimbaud’ – songtitel uit te spreken in aandoenlijk franglais – is op plaat geen bijzonder idool van me, maar kwam gisteren indrukwekkend prachtig tot leven. De groove ademende, Van voluit in zijn glansrol van Ierse soulzanger. Een song over zijn gestruikel in de seventies - die ‘You know it’s hard sometimes’ zindert nog na. Erna een elegant ‘Enlightenment’ en een nog eleganter ‘In the Afternoon’, en wel omdat Van zo slim was om die ‘make love to you’ door zijn achtergrondzangeres te laten zingen – de leeftijd brengt wel degelijk beperkingen met zich mee. Nam hij wél voor zijn rekening in de outro van die song: amusante improv knipogen naar The Cadets (‘meanwhile, in the jungle’) en Big Joe Turner. Dit was: een trio songs dat voor totale vervoering zorgde. Dat is ook: om problemen vragen.
Ook al ging het vanaf dan alleen nog maar tussen mijn twee lievelings-Vans – de Them/R&B-Van (met ‘Think Twice Before You Go’ en ‘It’s All Over Now, Baby Blue’) en de Van die kosmisch resoneert – échte rillingen werden niet meer geregistreerd. Een beetje bij ‘And the Healing Has Begun’ (Muddy Waters op bezoek bij de Hare Krishna’s, en dat is bedoeld als compliment) maar heel vreemd: ‘Ballerina’, toch de mooiste pirouette op ‘Astral Weeks’, ontroerde me niet, levend voor me geserveerd en alles. Het leek afgehaspeld. De kosmos die tegenspartelde? Van verveeld om die microfoon die soms uitviel? De limo die al klaarstond achter het podium? In de tweede helft van afsluiter ‘Gloria’ stapte Van Morrison van het podium om niet meer weer te keren, waarna zijn band het op een soleren zette – tot jolijt van het publiek, dat zich hevig dansend, trappist in de hand, voorbereidde op tien dagen Gentse Feesten. Een intense eenzaamheid maakte zich van me meester - solo’s, nooit begrepen: iemand slaat op een trommeltje, de mensen worden gek.
Ook geen bisnummers, maar daar bellen we Van ‘No Encore’ Morrison toch niet voor. Geen dochter Shana gezien, die dus ook geen liedje kwam meezingen met pa. Gent is nu eenmaal New York niet. Wél echt jammer: geen countrycovers van Don Gibson of Hank Williams. Van durft er weleens mee uit te pakken, als extra eerbetoon aan Ray Charles, die hem met ‘Modern Sounds in Country and Western Music’ de weg naar country wees. Had gemogen, want ook country moet hier thuis vaak verdedigd worden tegenwoordig. Geen country dus, maar dit was dan ook Gent Jazz.
